Kultura języka mediów DIKS-SL>Kuljemed
Podczas zajęć studenci zostaną zapoznani z podstawowymi dla kultury języka terminami (kultura języka, norma językowa, system językowy, kompetencja językowa, kompetencja komunikacyjna, innowacja językowa, błąd językowy), a także wyposażeni w podstawową wiedzę pozwalającą na własną ocenę zjawisk językowych w kontekście obowiązującej normy w perspektywie medialnej. Ponadto studenci zostaną zapoznani ze źródłami poprawnościowymi pomocnymi w rozwiązywaniu problemów językowych, a także zostaną im wskazane sposoby ich korygowania w pracy dziennikarskiej.
TEMATYKA:
1. Zajęcia wprowadzające. Przedstawienie tematyki wykładu, literatury przedmiotu, formy egzaminu. Kultura języka jako element szeroko pojętej kultury. Zasady pisania e-maili. Tytulatura uniwersytecka.
2. Ustawa o języku polskim.
3. Podstawowe terminy z zakresu kultury języka: poprawność językowa, świadomość językowa, uzus, normy: wzorcowa i użytkowa. Etykieta językowa. Przemiany polskiej etykiety językowej.
4. Postawy wobec języka. Leksykografia – wprowadzenie. Podstawowe typy błędów językowych.
5. Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny: język mówiony a pisany, odmiany regionalne, przemiany polszczyzny. Zasady poprawnej wymowy a współczesne media (wprowadzenie do fonetyki), akcent. Kryteria poprawnościowe.
6. Poprawność fleksyjna w mediach. Odmienność/nieodmienność wyrazów pospolitych i nazw własnych w polszczyźnie. Odmiana nazwisk a media.
7. Fleksja nazw geograficznych a media.
8. Fleksja liczebników a media.
9. Poprawność składniowa: składnia zgody, rządu i przynależności. Skróty składniowe.
10. Poprawność leksykalna. Mody językowe, zapożyczenia, ekonomia języka, częste problemy stylistyczne. Poprawność frazeologiczna i stylistyczna tekstu.
11. Poprawność w zakresie ortografii. Częste błędy ortograficzne w środkach masowego przekazu.
12. Podstawowe zasady użycia znaków interpunkcyjnych w praktyce medialnej.
13. Style językowe: potoczny, religijny, naukowy, język polityki. Wyznaczniki stylowe mediów.
14. Nowe procesy i tendencje w języku mediów XXI wieku. Globalizacja, konsumpcjonizm i komercjalizacja języka.
15. Analiza kultury języka mediów. Jakość współczesnej polszczyzny w tekstach dziennikarskich. Podsumowanie.
.
|
W cyklu 2022/2023-L:
Podczas zajęć studenci zostaną zapoznani z podstawowymi dla kultury języka terminami (kultura języka, norma językowa, system językowy, kompetencja językowa, kompetencja komunikacyjna, innowacja językowa, błąd językowy), a także wyposażeni w podstawową wiedzę pozwalającą na własną ocenę zjawisk językowych w kontekście obowiązującej normy w perspektywie medialnej. Ponadto studenci zostaną zapoznani ze źródłami poprawnościowymi pomocnymi w rozwiązywaniu problemów językowych, a także zostaną im wskazane sposoby ich korygowania w pracy dziennikarskiej. |
W cyklu 2023/2024-L:
Podczas zajęć studenci zostaną zapoznani z podstawowymi dla kultury języka terminami (kultura języka, norma językowa, system językowy, kompetencja językowa, kompetencja komunikacyjna, innowacja językowa, błąd językowy), a także wyposażeni w podstawową wiedzę pozwalającą na własną ocenę zjawisk językowych w kontekście obowiązującej normy w perspektywie medialnej. |
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024/2025-L: | W cyklu 2023/2024-L: | W cyklu 2022/2023-L: |
Efekty kształcenia
E_w1 Student definiuje podstawowe pojęcia: kultura języka, innowacja językowa, błąd językowy, norma językowa, kompetencja językowa, kompetencja komunikacyjna.
E_w2 Student zna kryteria oceny zjawisk językowych.
E_w3 Student ma wiedzę o typach błędów językowych, mechanizmach ich powstawania i sposobach ich eliminowania.
E_w4 Student ma wiedzę na temat zróżnicowania stylistycznego współczesnej normy językowej.
E_w5 Student zna tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny.
W wyniku przeprowadzonych zajęć słuchacz:
E_u1 Wykorzystuje zdobytą wiedzę w działaniach praktycznych (np. przy pisaniu tekstów lub występowaniu przed kamerą).
E_u2 Potrafi wskazać na błąd w tekście dziennikarskim i objaśnić, czym należy go zastąpić.
E_u3 Ma krytyczne spojrzenie na polszczyznę, jaką posługują się osoby publiczne w mass mediach, podczas wystąpień itp.
E_u4 Znacznie zwiększa swoje kompetencje językowe i sprawność językową.
Kryteria oceniania
Egzamin końcowy w formie testu.
Literatura
Lektury podstawowe:
Jadacka H., Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2006.
Karpowicz T., Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2009.
Marcjanik M., Mówimy uprzejmie. Poradnik językowego savoir-vivre’u, Warszawa 2009.
Markowski A., Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2012.
Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2014.
Lektury uzupełniające:
Hącia A., Ucha, fochy, tarapaty, Warszawa 2019.
Kurek H., Przemiany fleksji nominalnej w polszczyźnie przełomu wieków XX i XXI, Kraków 2019.
Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów 2001.
Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2011.
Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999.
Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa 2020 .
Rusinek M., Kłosińska K., Dobra zmiana. Czyli jak się rządzi światem za pomocą słów, Kraków 2019.
SŁOWA, słowa… Czy je znasz, pod red. T. Smółkowej, Kraków 2013.
Witalisz A., Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim, Kraków 2016.
Witosz B., Estetyzacja świata i estetyzacja języka "kolorowej" prasy kobiecej (przyczynek do rozważań o wpływie postmodernizmu na współczesną polszczyznę, w: Język w mediach. Antologia, red. M. Kita, I. Loewe, Katowice 2014.
Wszelkie publikacje z zakresu kultury języka, których autorami są znani polscy językoznawcy: J. Miodek, J. Bralczyk, M. Marcjanik, M. Bańko, A. Markowski,
K. Kłosińska, E. Kołodziejek.
|
W cyklu 2022/2023-L:
Lektury podstawowe: Lektury uzupełniające: |
W cyklu 2023/2024-L:
Lektury podstawowe: Lektury uzupełniające: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: