Retoryka dziennikarska DIKS-SL>Retdzi
W trakcie ćwiczeń studenci uczą się, jak prawidłowo korzystać z instrumentarium retoryki (np.: technik, środków i figur retorycznych) w zależności od tematyki, miejsca, czasu i specyfiki audytorium / tekstu. Uczestnicy kursu poszerzają swoją wiedzę z zakresu retoryki wystąpień publicznych.
RAMOWY PLAN ZAJĘĆ
1. Zajęcia organizacyjne. Omówienie zasad zaliczenia przedmiotu i metod pracy. Charakterystyka tematyki zajęć oraz prezentacja literatury przedmiotu. Analiza potrzeb. Ustalenie tematów referatów studentek i studentów. Zasady redagowania oficjalnych e-maili. Zwroty adresatywne w kontekście retoryki dziennikarskiej.
2. Wprowadzenie do retoryki. Pochodzenie terminu, wybrane definicje. Zarys charakterystyki klasycznych i nowożytnych szkół retorycznych oraz ich przedstawicieli. Trzy zasady retoryki. Funkcje retoryki. Retor a audytorium. Etapy działalności retora. Retor a współczesny dziennikarz – podobieństwa i różnice.
3. Komunikacja werbalna i niewerbalna w kontekście pracy dziennikarza. Budowanie „portretu komunikacyjnego dziennikarza”. Bariery w komunikacji i sposoby ich przełamywania. Analiza przykładowych wystąpień dziennikarzy.
4. Pojęcie tekstu. Tekst jako całościowy komunikat. Retoryczna organizacja tekstu. Klasyfikacja akapitów. Funkcje akapitów. Strategie argumentacyjne w pracy dziennikarza.
5. Warunki spójności tekstów mówionych i pisanych. Specyfika składni i słownictwa.
6. Retoryczność wybranych gatunków dziennikarskich i tekstów użytkowych.
7. Sztuka perswazji. Perswazja a manipulacja. Językowe środki perswazji. Charakterystyka wybranych środków retorycznych. Figury słów, figury myśli. Topika.
8. Wprowadzenie do erystyki.
9. Retoryka wystąpień publicznych. Vademecum współczesnego mówcy. Zasady prezentowania i kierowania rozmową. Sztuka słuchania. Sposoby walki ze stresem.
10. Retoryka dziennikarska a etykieta językowa i kultura słowa. Najczęstsze usterki popełniane przez dziennikarzy.
11. Kolokwium.
12. Omówienie kolokwium. Podsumowanie i zakończenie zajęć.
3 ECTS
30 godz. = uczestnictwo w ćwiczeniach
30 godz. = przygotowanie do bieżących ćwiczeń
20 godz. = przygotowanie do kolokwium z całego semestru
5 godz. = konsultacje
|
W cyklu 2022/2023-L:
W trakcie ćwiczeń studenci uczą się, jak prawidłowo korzystać z instrumentarium retoryki (np.: technik, środków i figur retorycznych) w zależności o tematyki, miejsca, czasu i specyfiki audytorium. Uczestnicy kursu poszerzają swoją wiedzę w zakresie retoryki wystąpień publicznych. |
W cyklu 2023/2024-L:
W trakcie ćwiczeń studenci uczą się, jak prawidłowo korzystać z instrumentarium retoryki (np.: technik, środków i figur retorycznych) w zależności o tematyki, miejsca, czasu i specyfiki audytorium. Uczestnicy kursu poszerzają swoją wiedzę w zakresie retoryki wystąpień publicznych. |
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student posiada podstawową wiedzę z zakresu szeroko pojętej retoryki. Ponadto potrafi odpowiednio dobrać techniki, środki i figury retoryczne w zależności od typu tekstu, nad którym pracuje, lub specyfiki audytorium, przed którym występuje. Student ma świadomość znaczenia wiedzy retorycznej w kontekście szeroko pojętej komunikacji społecznej.
Kryteria oceniania
Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu:
1) zaliczenie na pozytywną ocenę pisemnego kolokwium, które odbędzie się na przedostatnich zajęciach,
2) aktywność w trakcie zajęć, udział w dyskusjach (kilka najbardziej aktywnych osób z grupy może liczyć na podniesienie oceny końcowej o 0,5 stopnia lub 1 stopień; prowadzący decyduje o tym, kto będzie miał podwyższoną ocenę za aktywność),
3) aktywne słuchanie treści prezentowanych przez prowadzącego oraz koleżanki i kolegów z grupy,
4) opracowanie i prezentacja referatów zgodnie z wytycznymi przedstawionymi przez prowadzącego,
5) dopuszczalne 2 nieobecności (podczas nieobecności prowadzący nie może ocenić aktywności studenta); każdą dodatkową nieobecność należy nadrobić w trakcie semestru (nie podczas sesji); jeśli dodatkowe nieobecności nie zostaną usprawiedliwione zwolnieniem lekarskim lub odrobione, za każdą dodatkową absencję obniżam 0,5 stopnia od oceny końcowej (zwolnienia lekarskie należy przedstawiać przed zajęciami lub po zajęciach, proszę, aby nie wysyłać tego typu dokumentacji mailem).
Metody dydaktyczne: elementy wykładu (informacyjnego, konwersatoryjnego, problemowego), dyskusja, pogadanka, ćwiczenia praktyczne (analiza tekstów, nagrań), warsztaty, praca w grupach, prezentacje na forum.
Literatura
LITERATURA PODSTAWOWA
Bolińska M., Na papierze i w eterze (o wystąpieniach publicznych również dla dziennikarzy), Kraków 2006.
Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990.
Obremski K., Retoryka dla studentów historii, politologii i dziennikarstwa, Toruń 2004.
Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002.
Rusinek M., Załazińska A., Jak się dogadać, czyli retoryka codzienna, Kraków 2018.
Ponadto inne, wybrane artykuły/książki (np. nowości wydawnicze) / nagrania wskazane przez prowadzącego.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Allohoff D.-W., Allhoff W., Sztuka przekonywania do własnych racji. Retoryka i komunikacja, przeł. P. Włodyga, Kraków 2008.
Budzyńska A., J. Kwosek, Erystyka, czyli o sztuce prowadzenia sporów. Komentarze do Schopenhauera, Warszawa 2009.
Ćwiczenia z retoryki, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, M. Załęska, Warszawa 2010.
Dobek-Ostrowska B., Porozumienie czy konflikt? Politycy, media i obywatele w komunikowaniu politycznym, Warszawa 2009.
Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992.
Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999.
Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999.
Język perswazji publicznej, red. K. Mosiołek-Kłosińska, T. Zgółka, Poznań 2003.
Kochan M., Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Kraków 2007.
Kochan M., Slogany w reklamie i retoryce, Warszawa 2002.
Korolko M., Sztuka retoryki, Warszawa 1990.
Lewiński P.H., Retoryka reklamy, Wrocław 1999.
Lichański J., Co to jest retoryka?, Kraków 1996.
Lichański J.Z., Retoryka od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja, Warszawa 2000.
Lichański J.Z., Retoryka od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka, Warszawa 1992.
Lichański J.Z., W poszukiwaniu najlepszych form komunikacji, czyli dlaczego wciąż jest nam potrzebna retoryka?, Kraków 2017.
Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004.
Pisarek W., Podstawy retoryki dziennikarskiej, [w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer i E. Chudziński, Kraków 2000, s. 214–231.
Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999.
Polszczyzna w komunikowaniu publicznym, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk, G. Majkowska, Warszawa 1999.
Retoryka dziś. Teoria i praktyka, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Kraków 2001.
Retoryka mediów, retoryka w mediach, red. M. Marcjanik, Warszawa 2012.
Retoryka, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek, Warszawa 2008.
Rusinek M., Załazińska A., Retoryka podręczna, czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Kraków 2005.
Schopenhauer A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, przeł. B. i Ł. Konorscy, Warszawa 1986.
Szymanek K., Sztuka argumentacji, Warszawa 2001.
Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, język, Warszawa 2006.
Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
Załazińska A., Rusinek M., Retoryka codzienna. Poradnik nie tylko językowy, Warszawa 2010.
Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 2000.
|
W cyklu 2022/2023-L:
Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Ponadto inne, wybrane artykuły/książki (np. nowości wydawnicze)/nagrania wskazane przez prowadzącego. |
W cyklu 2023/2024-L:
Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Ponadto inne, wybrane artykuły/książki (np. nowości wydawnicze)/nagrania wskazane przez prowadzącego. |
Uwagi
|
W cyklu 2022/2023-L:
3 ECTS 30 godz. = uczestnictwo w ćwiczeniach |
W cyklu 2023/2024-L:
3 ECTS 30 godz. = uczestnictwo w ćwiczeniach |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: