Główne nurty kultury XX i XXI wieku DM-NL>GłNurtKult
Przedmiot stanowi zaawansowane studium kluczowych prądów kulturowych, które ukształtowały i definiują kulturę XX i XXI wieku. Analiza opiera się na interdyscyplinarnym podejściu, obejmującym filozofię, literaturę, sztukę, architekturę, muzykę, teatr oraz kino. Celem kursu jest zrozumienie kulturowych przemian, ich genezy, przyczyn oraz wpływu na społeczne i indywidualne formy wyrazu.
Program rozpoczyna się od refleksji nad filozoficznymi podstawami kultury: theoria, praksis, poiesis oraz religio, a następnie przechodzi do szczegółowego omówienia różnych definicji kultury i ich implikacji teoretycznych. W kolejnych modułach omawiane są dominujące nurty kultury, takie jak modernizm i jego odmiany, awangarda, postmodernizm, a także zjawiska popkultury, konsumpcjonizmu, New Age, antyglobalizmu i kontestacji kulturowej.
Przedmiot uwzględnia również kontekst społeczno-polityczny: analizę państwowych systemów prawnych i totalitaryzmów oraz ich roli w kształtowaniu i ograniczaniu kultury. W centrum zainteresowania znajduje się ponadto ewolucja kultury medialnej – od radia i telewizji po Internet i nowe media, które redefiniują komunikację i odbiór kultury.
Szczególne miejsce zajmuje dyskusja nad współczesnym znaczeniem Christianitas i postulatem powrotu do „kultury wartości” jako odpowiedzi na współczesne wyzwania duchowe i moralne.
Wykład przygotowuje do świadomego i pogłębionego odbioru procesów kulturowych, integrując wiedzę humanistyczną z refleksją filozoficzną i społeczną.
T_1. Filozofia kultury i dziedziny kultury: theoria, praksis, poiesis, religio.
T_2. W kręgu teorii kultury - definicje.
T_3. Przegląd nurtów kultury w XX i początków XXI wieku w filozofii, literaturze, sztuce.
T_4. Przegląd nurtów kultury w XX i początków XXI wieku w architekturze, muzyce, teatrze, kinie.
T_5. Państwowe systemy prawne a ideologie. Totalitaryzmy.
T_6. Kultura medialna, radio, telewizja, komputer, Internet. T_7. Popkultura. Konsumeryzm. Rewolucja seksualna. Kontestacja kultury.
T_8. Postmodernizm. New Age. Antyglobalizm. Klucze interpretacyjne kultury.
T_9. Christianitas w XXI wieku
T_10. Powrót do „kultury wartości”.
|
W cyklu 2023/2024-Z:
Jak wyżej, w części ogólnej. |
W cyklu 2024/2025-Z:
Zagadnienia dodatkowe do prezentacji: 1. Kultura jako dyskurs |
W cyklu 2025/2026-Z:
Zagadnienia dodatkowe do ew. prezentacji 1. Kultura jako dyskurs |
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA - Student ma rozszerzoną wiedzę o różnych rodzajach struktur i instytucji społecznych oraz pogłębioną w odniesieniu do wybranych struktur i instytucji społecznych. Ma pogłębioną wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami społecznymi. Ma rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy kultury w przestrzeni medialnej i komunikacji społecznej. W wyniku przeprowadzonych zajęć student identyfikuje fazy historyczne rozwoju współczesnej kultury, nazywa i definiuje prądy kultury. Definiuje poszczególne klucze interpretacji kultury.
UMIEJĘTNOŚCI - Student potrafi prognozować i modelować złożone procesy społeczne oraz ich praktyczne skutki obejmujące zjawiska z różnych obszarów życia społecznego z wykorzystaniem zaawansowanych metod i narzędzi właściwych dla dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Umie samodzielnie i krytyczne wykorzystywać i rozwijać zdobyte kompetencje komunikacyjne i dziennikarskie w obszarze prasy, radia, telewizji, Internetu i rzecznictwa prasowego i public relations; potrafi umiejętnie wykorzystać zdobytą wiedzę językoznawczą, medialną i dziennikarską oraz podejmować działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własną karierą zawodową na bazie wykształcenia kierunkowego i specjalnościowego. Umie krytycznie spojrzeć na proces pojawiania się nowych trendów kulturowych.
KOMPETENCJE i POSTAWY - Student rozumie i ceni potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować własny proces uczenia się oraz proces uczenia się innych osób. Potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać oraz pogłębiać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny, a także formułować pytania służące pogłębianiu wiedzy; postępuje etycznie, żywi szacunek wobec religii i tradycji; aktywnie uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych, społecznych, politycznych i religijnych o zasięgu krajowym i międzynarodowym; umie systematycznie gromadzić, analizować i w świadomy oraz etyczny sposób interpretować potrzebne informacje. Rozumie potrzebę rozwoju, kształcenia i doskonalenia się w obiektywizacji przekazu postrzeganej rzeczywistości; potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób w zakresie kompetencji komunikacyjnych i odpowiedzialnego odbioru mediów.
Staje się świadomym twórcą zdolnym do komunikowania w świecie wielokulturowych społeczności.
Kryteria oceniania
3 ECTS, nakład pracy studenta w godz. 90, w tym aktywność studenta: udział w wykładzie 20, przygotowanie do ćwiczeń/kolokwium 35, konsultacje 5, przygotowanie do egzaminu 30..
Metody kształcenia:
Wykład, e-learning, prezentacja oraz analiza źródeł drukowanych, cyfrowych, dzieł audiowizualnych oraz pokaz np. slajdów, audycji, filmów. Dyskusja przypadków.
W kryteriach oceny przedmiotu ważne:
A. Obecność na wykładach.
B. Przedstawienie przez studenta wybranego prądu kultury oraz znajomość lektur obowiązkowych warunkiem przystąpienia do egzaminu.
C. Egzamin końcowy pisemny
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Lektury podstawowe:
- Kaliszewski A., Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku, Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Poltext, Warszawa 2012.
- Koneczny F., O wielości cywilizacji, CBMN - Gebethner i Wolff, Kraków 1935.
- Ossendowski F.A., Lenin, Wyd. Wegnera, Poznań 1930.
- Winter R., Nuda w kulturze rozrywki, WAM, Kraków 2012.- Winter R., Nuda w kulturze rozrywki, WAM, Kraków 2012.
Lektury uzupełniające:
- Epoki i kierunki w kulturze. Sztuka, literatura, muzyka, teatr, film. Leksykon PWN, Warszawa 2008. [Część: Współczesność];
- Iwasiów I., Gender dla średnio zaawansowanych, Warszawa 2004.
- Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Kraków 2005. (Rozdziały: Myśląc ojczyzna..., Myśląc Europa..., Demokracja: możliwości i zagrożenia);
- Wielecki K., Kultura versus kultura masowa, Kraków 2024.
|
W cyklu 2023/2024-Z:
Lektura obowiązkowa w roku akademickim: - Kaliszewski A., Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku, Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Poltext, Warszawa 2012. |
Uwagi
|
W cyklu 2023/2024-Z:
Zagadnienia dodatkowe do prezentacji: 1. Kultura jako dyskurs |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: