Laboratorium projektowania i druku 3D DM-NL>LABO3D
Laboratorium projektowania i druku 3D to praktyczne zajęcia, których celem jest wszechstronne przygotowanie studentów do pracy z technologią druku 3D. Kurs łączy w sobie elementy wykładowe i ćwiczenia praktyczne, umożliwiając uczestnikom zdobycie zarówno teoretycznej wiedzy, jak i umiejętności praktycznych w zakresie projektowania, przygotowywania i realizacji wydruków 3D. Zajęcia rozpoczynają się od wprowadzenia teoretycznego, podczas którego studenci poznają podstawowe technologie druku 3D, takie jak FFF/FDM, SLA, DLP i LCD. Omawiane są ich specyfikacje, różnice technologiczne oraz zastosowanie w różnych branżach, takich jak przemysł, medycyna, edukacja i rozrywka. Studenci zdobywają również wiedzę na temat dostępnych typów drukarek 3D, ich budowy, sposobu działania oraz kluczowych parametrów druku.
Kolejnym etapem kursu jest wprowadzenie do projektowania 3D w oprogramowaniu Fusion 360. Studenci zapoznają się z interfejsem programu oraz kluczowymi funkcjami umożliwiającymi tworzenie trójwymiarowych modeli. W trakcie ćwiczeń praktycznych uczestnicy uczą się, jak projektować zarówno proste, jak i bardziej złożone obiekty 3D, wykorzystując funkcje parametrycznego modelowania, operacje na bryłach, a także podstawowe techniki optymalizacji konstrukcji. Ważnym elementem tego etapu jest przygotowanie modeli do eksportu w formatach zgodnych z oprogramowaniem do slicerowania.
Następna część kursu obejmuje proces przygotowywania modeli do druku 3D z wykorzystaniem popularnych narzędzi do slicerowania, takich jak Cura i PrusaSlicer. Studenci poznają zasady dzielenia modeli na warstwy (tzw. slicing), dostosowywania ustawień drukowania (wysokość warstwy, prędkość druku, rodzaj podpór, liczba ścianek) oraz optymalizacji parametrów druku w celu osiągnięcia wysokiej jakości wydruków. Szczególny nacisk kładziony jest na zrozumienie, w jaki sposób poszczególne parametry wpływają na wydajność, trwałość i estetykę wydruku. Podczas ćwiczeń praktycznych studenci przygotowują swoje projekty do druku, samodzielnie konfigurując i testując ustawienia slicera.
Jednym z najważniejszych etapów kursu jest montaż drukarki 3D z gotowych podzespołów. Studenci pracują w zespołach, co pozwala im rozwijać umiejętności komunikacji i współpracy. Podczas zajęć studenci składają drukarkę 3D modelu Creality Ender V2, poznając jej budowę i zasady działania. Proces ten obejmuje montaż mechaniczny, podłączenie podzespołów elektronicznych, a także kalibrację drukarki. Uczestnicy uczą się, jak prawidłowo wypoziomować stół roboczy, ustawić odległość między dyszą a platformą oraz skonfigurować oprogramowanie drukarki. W trakcie montażu studenci rozwiązują ewentualne problemy techniczne, co pozwala im lepiej zrozumieć działanie drukarki oraz zdobyć cenne doświadczenie w pracy nad realnym urządzeniem.
Po złożeniu drukarek studenci przechodzą do kolejnego etapu, którym jest realizacja samodzielnych wydruków 3D. W tym celu wykorzystywane są wcześniej zaprojektowane i przygotowane w slicerze modele. Istotną częścią zadania jest wydruk materiałów marketingowych zawierających motywy związane z Uniwersytetem Papieskim im. Jana Pawła II. Studenci uczą się, jak monitorować proces druku, rozwiązywać ewentualne problemy (np. zapychanie dyszy, przesunięcia warstw) oraz kontrolować jakość wydruków. Ten etap zajęć rozwija u uczestników zdolność do pracy z urządzeniami produkcyjnymi, które mogą znaleźć zastosowanie w pracy zawodowej.
Ważnym punktem kursu jest również wizyta studyjna w Laboratorium Druku 3D na Politechnice Krakowskiej. Podczas wizyty studenci mają możliwość zapoznania się z różnorodnymi drukarkami 3D, w tym urządzeniami pracującymi w technologiach FFF/FDM oraz LCD, DLP i SLA. Laboratorium to miejsce, gdzie wykorzystywane są bardziej zaawansowane i profesjonalne urządzenia niż te dostępne w standardowych pracowniach. Dzięki temu uczestnicy kursu mają okazję porównać różne technologie druku, poznać ich zalety, ograniczenia oraz potencjalne zastosowania. Dodatkowo, studenci uczestniczą w pokazach pracy drukarek przemysłowych, co pozwala im lepiej zrozumieć procesy produkcyjne wykorzystywane w firmach zajmujących się drukiem 3D.
Podsumowaniem kursu jest przygotowanie sprawozdań przez studentów. Każdy uczestnik musi przedstawić trzy sprawozdania, które obejmują proces projektowania 3D, przygotowanie modeli w slicerze oraz realizację wydruków 3D. Sprawozdania te muszą zawierać opisy procesu, zastosowane rozwiązania, uzasadnienie wyboru parametrów druku, zdjęcia gotowych wydruków oraz analizę ewentualnych błędów i ich przyczyn. Każde sprawozdanie jest oceniane przez prowadzącego, a ocena końcowa jest średnią z ocen uzyskanych za wszystkie trzy prace. Dodatkowo, na ocenę końcową wpływa frekwencja na zajęciach. Regularna obecność i aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach pozwala na podniesienie końcowej oceny.
Zajęcia w ramach Laboratorium projektowania i druku 3D umożliwiają studentom rozwój kluczowych kompetencji związanych z technologiami przyszłości. Studenci zdobywają umiejętności projektowania i prototypowania 3D, poznają zasady pracy z drukarkami 3D oraz uczą się samodzielnie montować i konfigurować te urządzenia. Istotnym elementem kursu jest rozwój umiejętności pracy zespołowej, gdyż składanie drukarki i realizacja projektów wymaga współpracy. Studenci rozwijają również zdolność do analitycznego myślenia, rozwiązywania problemów oraz pracy z zaawansowanymi technologiami produkcyjnymi. Wiedza i umiejętności zdobyte podczas zajęć mogą być z powodzeniem wykorzystywane w pracy zawodowej, szczególnie w branżach związanych z projektowaniem 3D, inżynierią mechaniczną, przemysłem wytwórczym, prototypowaniem, edukacją, a także w sektorze reklamowym i marketingowym.
Podsumowując, Laboratorium projektowania i druku 3D to wszechstronny kurs łączący teorię z praktyką. Uczestnicy zdobywają wiedzę na temat najnowszych technologii druku 3D, umiejętności projektowania i cięcia modeli 3D oraz kompetencje związane z montażem i obsługą drukarek 3D. Wizyta studyjna w Laboratorium Druku 3D Politechniki Krakowskiej pozwala na poszerzenie horyzontów oraz poznanie nowoczesnych technologii druku 3D, w tym systemów przemysłowych. Zwieńczeniem zajęć są sprawozdania, które stanowią podstawę do oceny końcowej. Dobrze przygotowane sprawozdania, aktywność na zajęciach oraz zaangażowanie w pracę zespołową pozwalają studentom uzyskać wysoką ocenę końcową. Kurs ten rozwija nie tylko wiedzę i umiejętności techniczne, ale również zdolności analityczne, kreatywność oraz kompetencje interpersonalne, co czyni uczestników bardziej atrakcyjnymi kandydatami na rynku pracy.
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Student zna różne technologie druku 3D oraz ich zastosowania w przemyśle i edukacji.
Rozumie proces projektowania 3D oraz zasady działania oprogramowania do cięcia modeli (slicerów) takiego jak Cura czy PrusaSlicer.
Posiada wiedzę na temat budowy i zasad działania drukarek 3D pracujących w technologii FFF/FDM oraz LCD/DLP/SLA.
Umiejętności:
Student potrafi zaprojektować model 3D w środowisku Fusion 360 zgodnie z zadanymi wymaganiami projektowymi.
Potrafi przygotować model 3D do druku z użyciem oprogramowania do slicerowania (Cura, PrusaSlicer) oraz zoptymalizować go pod kątem jakości wydruku.
Umie samodzielnie złożyć drukarkę 3D (Creality Ender V2) z gotowych podzespołów.
Potrafi obsługiwać drukarki 3D różnych technologii (FFF/FDM, LCD/DLP/SLA) oraz monitorować proces druku.
Kompetencje społeczne:
Student wykazuje umiejętność pracy zespołowej, współpracując z innymi studentami podczas składania drukarki 3D.
Rozumie znaczenie precyzji, dokładności oraz systematyczności w procesie projektowania i druku 3D.
Jest świadomy konieczności ciągłego aktualizowania wiedzy o nowych technologiach druku 3D.
Kryteria oceniania
Ocena końcowa z przedmiotu "Laboratorium projektowania i druku 3D" opiera się przede wszystkim na jakości trzech sprawozdań przygotowywanych przez studentów w trakcie kursu. Każde sprawozdanie dokumentuje kluczowe etapy pracy – od projektowania modeli 3D w Fusion 360, przez przygotowanie plików w oprogramowaniu slicer (Cura, PrusaSlicer), aż po realizację wydruków 3D. W sprawozdaniach oceniane są m.in. poprawność merytoryczna, szczegółowość opisu procesu, estetyka prezentacji oraz umiejętność analizy ewentualnych błędów i ich przyczyn. Każde sprawozdanie musi zawierać pełną dokumentację procesu, w tym zrzuty ekranu, parametry druku oraz zdjęcia gotowych wydruków z ich analizą. Sprawozdania mają największy wpływ na końcową ocenę – to od ich jakości zależy aż 60% końcowej oceny.
Oprócz sprawozdań, ważnym elementem oceniania jest zaangażowanie i aktywność podczas zajęć. Prowadzący obserwuje pracę studentów w trakcie zajęć praktycznych, zwracając uwagę na ich samodzielność, inicjatywę oraz zdolność do rozwiązywania problemów technicznych, które mogą pojawić się np. podczas montażu drukarki Creality Ender V2. Oceniana jest również umiejętność współpracy w zespole, gdyż montaż drukarki oraz realizacja wspólnych projektów wymagają efektywnej kooperacji. Istotne jest, by studenci aktywnie uczestniczyli w zajęciach, wykazywali inicjatywę i byli gotowi do podejmowania wyzwań związanych z pracą nad projektami. Zaangażowanie i aktywność na zajęciach stanowią 20% oceny końcowej.
Podczas zajęć duży nacisk kładziony jest na pracę zespołową. Wspólne składanie drukarki 3D oraz realizacja projektów marketingowych związanych z motywami Uniwersytetu Papieskiego im. Jana Pawła II wymagają efektywnej komunikacji oraz umiejętności współpracy. Prowadzący ocenia wkład każdego członka zespołu, analizując jego zaangażowanie w pracę grupową, zdolność do dzielenia się obowiązkami oraz skuteczność rozwiązywania wspólnych problemów. Ocena za współpracę zespołową ma wpływ na 10% końcowej oceny.
Frekwencja na zajęciach jest również uwzględniana w ocenie końcowej, ale w ograniczonym zakresie. Regularne uczestnictwo w zajęciach pozwala studentom w pełni zaangażować się w zadania praktyczne i pracę zespołową. Brak obecności na zajęciach może wpłynąć na ocenę końcową, zwłaszcza jeśli nieobecności skutkują pominięciem kluczowych etapów pracy nad projektami. Razem z oceną za zaangażowanie, frekwencja ma łączny wpływ na 10% końcowej oceny.
Podsumowując, ocena końcowa jest wynikiem sumarycznej oceny trzech kluczowych elementów: jakości sprawozdań (60%), zaangażowania i aktywności podczas zajęć (20%) oraz współpracy zespołowej i frekwencji (20%). Aby uzyskać najwyższą ocenę (5.0), student musi wykazać się samodzielnością, kreatywnością, dokładnością w przygotowywaniu sprawozdań oraz aktywnym udziałem w zajęciach. Brak zaangażowania, niekompletne sprawozdania lub niska frekwencja mogą negatywnie wpłynąć na końcową ocenę.
Literatura
Chua, C. K., Leong, K. F., & Lim, C. S. (2010). Rapid Prototyping: Principles and Applications (3rd Edition). World Scientific Publishing.
Gibson, I., Rosen, D. W., & Stucker, B. (2014). Additive Manufacturing Technologies: 3D Printing, Rapid Prototyping, and Direct Digital Manufacturing (2nd Edition). Springer.
Kalpakjian, S., & Schmid, S. R. (2014). Manufacturing Engineering and Technology (7th Edition). Pearson.
Bartolomeo, M. (2022). Photogrammetry: Principles and Practice. Taylor & Francis.
Thompson, M. K., Moroni, G., Vaneker, T., Fadel, G., Campbell, R. I., Gibson, I., & Bernard, A. (2016). Design for Additive Manufacturing: Trends, opportunities, considerations, and constraints. CIRP Annals - Manufacturing Technology, 65(2), 737-760.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: