Przedmiot uzupełniający - Filozofia Ojców Kościoła FIL-FSY-SM>Prz2ok-w

Celem wykładu jest uzyskanie przez studenta znajomości poglądów wybranych kościelnych pisarzy okresu patrystycznego oraz wpływu, jaki u źródeł mądrość grecka w aspekcie filozoficznym wywarła na sposób wyjaśniania, argumentacji jak i obrony nauki wczesnochrześcijańskiej (przede wszystkim w aspekcie teologii trynitarnej). Uczestnik zajęć w ten sposób nabędzie umiejętności posługiwania się rozumem w zakresie analizy i wyjaśnienia poszczególnych treści wczesnochrześcijańskiej doktryny oraz uzyska rozeznanie w kwestii: w jakim zakresie możliwe jest rozumowa analiza prawd wiary. Wykład będzie poświęcony dogłębnej analizie myśli patrystycznej, rozumianej jako dokonane na potrzeby kształtującej się teologii chrześcijańskiej twórcze podjęcie i interpretacja podstawowych idei, terminów i argumentów myśli greckiej. W szczególności będzie dotyczył on filozoficznych kwestii rozumienia boskości, ludzkiej natury, porządku i zagadnień trynitarnych.

W cyklu 2023/2024-Z:

W trakcie wykładu zostaną przedstawione ważniejsze etapy kształtowania się myśli patrystycznej i przeanalizowane poglądy filozoficzne ważniejszych pisarzy wczesnochrześcijańskich. Zostanie także przedstawiona analiza porównawcza myśli pisarzy wczesnochrześcijańskich i hellenistycznych. Program obejmuje następujące treści:

T_1 Filozofia a Objawienie – postawy pisarzy wczesnochrześcijańskich wobec dziedzictwa antyku
T_2 Apologetyka chrześcijaństwa w II-III w.;
T_3 Relacja między teologią i filozofią;
T_4 Spory wewnętrzne (gnostycyzm i walka z nim);
T_5 Pierwsze syntezy teologiczno-filozoficzne: Ireneusz z Lyonu, Klemens Aleksandryjski, Orygenes i spór o Orygenesa;
T_6 Platońskie wątki myśli patrystycznej (koncepcja partycypacji);
T_7 Ojcowie Kapadoccy (św. Bazyli Wielki, św. Grzegorz z Nyssy, św. Grzegorz z Nazjanzu, spór z Eunomiuszem);
T_8 Antropologiczne poglądy pisarzy wczesnochrześcijańskich (persona, człowiek jako jedność psychofizyczna);
T_9 Obraz świata i filozofia przyrody w okresie patrystycznym;
T_10 Zagadnienia poznania Boga i świata (epinoia, dianoia, metanoia, kontemplacja i metafizyka światła);
T_11 Szkoła antiocheńska (Diodor z Tarsu, Teodor z Mopsuestii, św. Jan Chryzostom) i zagadnienia hermeneutyki;
T_12 Myśl Pseudo-Dionizego Areopagity i św. Maksyma Wyznawcy;
T_13 Św. Jan Damasceński: recepcja Arystotelesa;
Wczesnochrześcijańska teoria symbolu i filozoficzne znaczenie kwestii kultu obrazów;
T_14 Ojcowie bizantyjscy (św. Grzegorz Palamas) i dyskusje z tomizmem na temat prostoty Boga;
T_15 Recepcja myśli patrystycznej w XX wieku w tradycji prawosławnej, katolickiej i protestanckiej (G. Fłorowski i synteza neopatrystyczna, H.v.U. Balthasar, Th.F. Torrance).

Tryb zajęć

Stacjonarne

Koordynatorzy przedmiotu

Tereza Obolevich

Efekty kształcenia

Wiedza:
1. Student szczegółowo i dogłębnie rozumie poglądy filozofów średniowiecznych dotyczące podstawowych zagadnień zawartych w doktrynie chrześcijańskiej – F2K_W05
Umiejętności:
2. Wykrywa złożone zależności między kształtowaniem się średniowiecznych idei filozoficznych a rozwojem teologii chrześcijańskiej oraz określa relacje między tymi zależnościami – F2K_U05

Kryteria oceniania

M_1 Wykład
M_2 Dyskusja
W_1 Ocenianie ciągłe przygotowywania do zajęć i aktywnego w nich udziału: oceniany będzie stopień zaangażowania w dyskusję, umiejętność stawiania nowych pytań.
W_2 Praca semestralna o objętości 7-8 stron standardowego maszynopisu, która powinna być oddana tydzień po ukończeniu zajęć. Jej przedmiotem ma być przestawienie myśli wybranego przedstawiciela okresu patrystyki lub wybranego zagadnienia filozoficznego, dyskutowanego w tamtym okresie.

Udział w zajęciach jest obowiązkowy.
Dopuszczalne są dwie nieobecności w trakcie semestru, każda kolejna powinna zostać usprawiedliwiona.
Na ocenę ostateczną składać się będą dwa składniki: 2/3 ocena z pracy semestralnej, 1/3 ocena zaangażowania w zajęcia i udziału w dyskusji

Literatura

Lektury podstawowe:

1. Armstrong A.H., Markus R.A., Wiara chrześcijańska a filozofia grecka, tłum. H. Bednarek, Warszawa 1964.
2. Manikowski M. (red.), Filozofia wczesnochrześcijańska i jej źródła, Wrocław 2000.
3. Obolevitch T., Wiedza a wiara w myśli patrystycznej, Kraków: Copernicus Center Press 2015 (e-book).
4. Rycyk D.K., Między Plotynem a Orygenesem. Metafora posągów, [w:] Hellenizm i chrześcijaństwo w późnej starożytności i w średniowieczu, red, A. Palusińska, Lublin 2017, s. 35-61.

Lektury uzupełniające:

1. Baron A., Neoplatońska idea Boga a ewangelizacja, Kraków 2005.
2. Jaeger W., Wczesne chrześcijaństwo i grecka paideia, tłum. K. Bielawski, Bydgoszcz 2002.
3. Pietras H., Początki teologii Kościoła, Kraków 2007.

W cyklu 2023/2024-Z:

Lektury podstawowe:

Lektury uzupełniające:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu FIL-FSY-SM>Prz2ok-w w USOSweb