Filozofia Boga FIL-SL>FilBog-w

1. Wprowadzenie: czy filozofia Boga jest możliwa? Czy można współcześnie myśleć o Bogu? Różne koncepcje filozofii Boga
2. (Nie)możliwość filozoficznego poznania Boga?
3. Wiara i objawienie
4. Nazywanie Boga: Święty czy sacrum? (obrazy Boga w różnych tradycjach religijnych)
5. Bóg a metafizyka (Bóg jako Byt, Bóg jako Jedno, Bóg jako Nieskończoność)
6. Argumenty za istnieniem Boga i ich krytyka: dowód ontologiczny, cz. I
7. Dowód ontologiczny, cz. II
8. Dowody kosmologiczne i ich ukryte założenia, cz. I
9. Dowody kosmologiczne, cz. II (czwarta droga św. Tomasza)
10. Dowód z celowości
11. Dowody antropologiczne, cz. I (dotyczące doświadczenia własnego istnienia)
12. Dowody antropologiczne, cz. II (dotyczące istnienia prawdy, zagadnienia etyczne)
13. Teologia negatywna - wyznanie wiary filozofów?

W cyklu 2024/2025-L:

1. Zagadnienia wstępne. Czy filozofia Boga jest możliwa? Czy można współcześnie myśleć o Bogu? Filozofia Boga jako nauka. Filozoficzne a religijne pojęcie Boga. Rozum a objawienie.
2. Różne koncepcje filozofii Boga
3. Typy postaw człowieka wobec Boga. Typy relacji Bóg-świat.
4. Problem istnienia Boga – ogólna charakterystyka argumentów w filozofii Boga.
5. Argument ontologiczny (Anzelm, Gaunilon, Tomasz)
6. Argument ontologiczny (Kartezjusz, Gassendi, Leibniz, Kant, wersje modalne)
7. Argument kosmologiczny (Tomasz, Kant, współczesna kosmologia)
8. Argument teleologiczny (Tomasz, Kant, zasada antropiczna)
9. Argumenty antropologiczne (Pascal, Newman, Swinburn, Pierce, Maritain)
10. Argumenty epistemologiczno-metodologiczne
11. Problem ateizmu (ujęcia klasyczne; nowy ateizm)
12. Zagadnienia natury Boga
13. Bóg w myśli współczesnej

Tryb zajęć

Stacjonarne

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024/2025-L:

Piotr Karpiński

W cyklu 2023/2024-L:

Joanna Barcik

W cyklu 2022/2023-L:

Karolina Fiutak

Efekty kształcenia

1. posługuje się specjalistyczną terminologią filozoficzną z dziedziny filozofii Boga w języku polskim
2. opisuje historyczny rozwój wiodących idei filozoficznych w obszarze filozofii Boga
3. sprawnie identyfikuje i twórczo rozwija problemy filozoficzne wyrosłe na gruncie filozoficznego namysłu nad problemem istnienia i istoty Boga
4. ma świadomość znaczenia europejskiego dziedzictwa filozoficznego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturowych

Kryteria oceniania

1. studenci będą proszę o czytanie w trakcie semestru krótkich fragmentów tekstów źródłowych - ocenianie ciągłe
2. egzamin ustny po zakończeniu wykładów

Literatura

Podręczniki:

J. Wojtysiak, Wprowadzenie do teologii naturalnej, Poznań 2013.
Wojtysiak J., Spór o istnienie Boga. Analityczno-intuicyjny argument na rzecz teizmu, Poznań-Kraków 2012.
S. Kowalczyk, Filozofia Boga, Lublin 2001.
L. J. Elders, Filozofia Boga, Warszawa 1992.

Teksty źródłowe:

Anzelm z Cantenbury, Proslogion, przeł. T. Włodarczyk, Warszawa 1992.
Tomasz z Akwinu, Traktat o Bogu. Summa Teologii, kwestie 1-26, przeł. G. Kurylewicz, Z. Nerczuk, M. Olszewski, Kraków 1999.
Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, przeł. M. Dzielska, t. I, Kraków 997; t. II, Kraków 1999.
Bonawentura, Pisma ascetyczno-mistyczne, Warszawa 1984.

Lektury uzupełniające:

J. Hick, Argumenty za istnieniem Boga, przeł. M. Kuniński, Kraków 1994.
K. Mech, Logos wiary. Między boskością a racjonalnością, Kraków 2008.
E. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, przeł. S. Zalewski, Warszawa 1987.
E. Gilson, Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu, przeł. J. Rybałt, Warszawa 1998.
E. Gilson, Bóg i filozofia, Warszawa 1982.
A. Louth, Początki mistyki chrześcijańskiej (od Platona do Pseudo-Dionizego Areopagity), przeł. H. Bednarek, Kraków 1997.
K. Tarnowski, Usłyszeć niewidzialne. Zarys filozofii wiary, Kraków 2007.
W. Stróżewski, Istnienie i sens, Kraków 1994 (wybrane artykuły).
T. Gadacz, Filozofia Boga w XX wieku. Od Lavelle’a do Tischnera, Kraków 2007.
H. Perkowska, Bóg filozofów XX w. Wybrane koncepcje, Warszawa-Poznań 2001.

W cyklu 2024/2025-L:

Podręczniki:
S. Kowalczyk, Filozofia Boga, Lublin 2001.
J. Wojtysiak, Wprowadzenie do teologii naturalnej, Poznań 2013.
S. Wszołek, Pytając o Boga. „Dowody” istnienia Boga w dziejach filozofii, Tarnów 1999.

Teksty źródłowe:
Anzelm z Cantenbury, Proslogion, przeł. T. Włodarczyk, Warszawa 1992.
Tomasz z Akwinu, Traktat o Bogu. Summa Teologii, kwestie 1-26, przeł. G. Kurylewicz, Z. Nerczuk, M. Olszewski, Kraków 1999.
Kartezjusz, Medytacje o pierwszej filozofii, przeł. M. i K. Ajdukiewiczowie, Warszawa 2010
B. Pascal, Myśli, przeł. T. (Boy) Żeleński, Warszawa 1989.
I. Kant, Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, Warszawa 2010.
J. H. Newman, Logika wiary, przeł. P. Boharczyk, Warszawa 1989.

Uwagi

W cyklu 2024/2025-L:

1. studenci czytają w trakcie semestru fragmenty tekstów źródłowych – oceniania ciągłe
2. egzamin ustny po zakończeniu wykładów

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu FIL-SL>FilBog-w w USOSweb