Historia filozofii polskiej FIL-SL>Hisfpo-c
I. Początki filozofii polskiej: Mikołaj z Polski.
II. Witelo: pierwszy polski filozof i uczony.
III. Burydianizm krakowski: Andrzej Wężyk i Benedykt Hesse.
IV. Filozofia społeczna późnego średniowieczna: Stanisław ze Skarbimierza.
V. Początki polskiego humanizmu: Jan Długosz i Kallimach.
VI. Nowa filozofia przyrody: Mikołaj Kopernik.
VII. Myśl społeczno-prawna renesansu: Andrzej Frycz Modrzewski.
VIII. Humanistyczna myśl etyczna XVII wieku: Sebastian Petrycy z Pilzna.
IX. Polska filozofia oświeceniowa I: Stanisław Leszczyński, Stanisław Konarski, Grzegorz Piramowicz.
X. Polska filozofia oświeceniowa II: Hugo Kołłątaj.
XI. Romantyzm i filozofia narodowa: Bronisław Trentowski, Karol Libelt
XII. Pozytywizm na ziemiach polskich: Julian Ochorowicz, Stefan Pawlicki, Aleksander Świętochowski
XIII. Szkoła Lwowsko-Warszawska I: Kazimierz Twardowski
XIV. Szkoła Lwowsko-Warszawska II: Alfred Tarski
XV. Zaliczenie ćwiczeń (podsumowanie kursu, omówienie prac zaliczeniowych, wystawienie ocen końcowych).
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024/2025-L: | W cyklu 2022/2023-L: | W cyklu 2023/2024-L: |
Efekty kształcenia
F1aK_W03 student zna idee i argumenty filozoficzne wybranych klasycznych autorów na podstawie samodzielnej lektury ich pism
F1aK_W09 student posiada wiedzę o filozofii polskiej, jej roli w kształtowaniu dziedzictwa kulturowego Polski, Europy i świata
F1aK_U03 student czyta i interpretuje tekst filozoficzny
F1aK_K07 student ma świadomość znaczenia rodzimej tradycji filozoficznej dla kształtowania kultury polskiej
Kryteria oceniania
1. Praca zaliczeniowa (objętość ok. 3-4 stron) na temat związany z historią filozofii polskiej. Propozycje tematów do wyboru dostępne na stronie: https://kamiltrombik.wordpress.com/materialy-dla-studentow/
2. Kolokwia sprawdzające przygotowanie do zajęć (3 kolokwia w trakcie semestru).
3. Obecność podczas ćwiczeń.
Obciążenie studenta pracą:
1 ECTS: uczestnictwo w zajęciach (1 ECTS - 30 godzin).
1 ECTS: realizacja pozostałych warunków zaliczenia - lektura tekstów źródłowych (15 godzin), napisanie pracy zaliczeniowej (15 godzin).
Literatura
I. Początki filozofii polskiej: Mikołaj z Polski
1. Nicolaus Polonus, Antipocras, w: Brata Mikołaja z Polski pisma medyczne, Poznań 1920, s. 45–57.
II. Witelo: pierwszy polski filozof i uczony
2. Witelo, Skrót traktatu „O najważniejszej przyczynie pokuty i o naturze demonów”, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XIII-XV wieku, oprac. J. Domański, Warszawa 1978, s. 46–69.
III. Burydianizm krakowski: Andrzej Wężyk i Benedykt Hesse
3. Andrzej Wężyk, Komentarz do „Fizyki”, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XIII-XV wieku, oprac. J. Domański, Warszawa 1978, s. 105–109.
4. Benedykt Hesse, Komentarz do „Fizyki”, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XIII-XV wieku, oprac. J. Domański, Warszawa 1978, s. 110–118.
IV. Filozofia społeczna późnego średniowieczna: Stanisław ze Skarbimierza
5. Stanisław ze Skarbimierza, Mowa o tych, którzy mają na względzie sprawiedliwość, w: Tenże, Mowy wybrane o mądrości, oprac. M. Korolko, Kraków 1997, s. 45–57.
6. Stanisław ze Skarbimierza, Kazanie o wojnie sprawiedliwej i niesprawiedliwej, w: Tenże, Mowy wybrane o mądrości, oprac. M. Korolko, Kraków 1997, s. 85–109.
V. Początki polskiego humanizmu: Jan Długosz i Kallimach
7. Jan Długosz, Dedykacja „Dziejów Polski”, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XIII-XV wieku, oprac. J. Domański, Warszawa 1978, s. 502–516.
8. Filip Kallimach Buonaccorsi, Życie i obyczaje Grzegorza z Sanoka, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XIII-XV wieku, oprac. J. Domański, Warszawa 1978, s. 523–534.
VI. Nowa filozofia przyrody: Mikołaj Kopernik
9. M. Kopernik, Zarys nowego mechanizmu świata i ruchów ciał niebieskich, w: Tenże, O obrotach ciał niebieskich i inne pisma, oprac. L.A. Birkenmajer, s. 5–20.
10. M. Kopernik, O obrotach ciał niebieskich, w: Tenże, O obrotach ciał niebieskich i inne pisma, oprac. L.A. Birkenmajer, s. 23–34 („Do Jego Świątobliwości, Papieża Pawła III, Mikołaja Kopernika przedmowa do ksiąg o obrotach sfer niebieskich”, „Przedmowa autora”).
VII. Myśl społeczno-prawna renesansu: Andrzej Frycz Modrzewski
11. A. Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XVI wieku, oprac. L. Szczucki, Warszawa 1978, s. 244–264.
VIII. Humanistyczna myśl etyczna XVII wieku: Sebastian Petrycy z Pilzna
12. S. Petrycy z Pilzna, Przydatki do „Etyki” Arystotelesowej, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XVII wieku. Część 2, oprac. Z. Ogonowski, s. 31–47.
IX. Polska filozofia oświeceniowa I: Stanisław Leszczyński, Stanisław Konarski, Grzegorz Piramowicz
13. S. Leszczyński, Odpowiedź Króla Polskiego na rozprawę Jana Jakuba Rousseau nagrodzoną przez Akademię w Dijon, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna w latach 1700–1830, oprac. M. Skrzypek, Warszawa 2000, s. 635–643.
14. S. Konarski, Program filozofii w kolegiach pijarskich, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna w latach 1700–1830, oprac. M. Skrzypek, Warszawa 2000, s. 350–356.
15. G. Piramowicz, Powinności nauczyciela, Warszawa 1958, s. 13–19 (rozdział „O celu, obowiązkach nauczyciela”).
X. Polska filozofia oświeceniowa II: Hugo Kołłątaj
16. H. Kołłątaj, Prawa i obowiązki naturalne człowieka oraz O konstytucji w ogólności, Warszawa 2006, s. 122–162 (rozdział „O Istocie Najwyższej jako przyczynie twórczej”). Dostęp online: https://rcin.org.pl/Content/42237/WA004_60127_P81004_Kollataj-Prawa-i-obo_oh.pdf
XI. Romantyzm i filozofia narodowa: Bronisław Trentowski, Karol Libelt
17. B. Trentowski, Podstawy filozofii uniwersalnej, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna w latach 1831–1864, Warszawa 1977, s. 220–225.
18. K. Libelt, O miłości ojczyzny (dowolne wydanie), rozdziały II-IV. Dostęp online: https://pl.m.wikisource.org/wiki/O_mi%C5%82o%C5%9Bci_ojczyzny_(Libelt)/ca%C5%82o%C5%9B%C4%87
XII. Pozytywizm na ziemiach polskich: Julian Ochorowicz, Stefan Pawlicki, Aleksander Świętochowski
19. J. Ochorowicz, Wstęp i pogląd ogólny na filozofię pozytywną, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna w latach 1865–1895. Część 1, Warszawa 1980, s. 146–163.
20. S. Pawlicki, Filozofia i nauki, w: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna w latach 1865–1895. Część 2, Warszawa 1980, s. 276–288.
21. A. Świętochowski, Dumania pesymisty, Lublana 1877, s. 1–15 (rozdział „Zagadki wiedzy”). Dostęp online: https://polona.pl/item-view/747b1711-b3a8-4493-904a-8966c0933cbd?page=10
XIII. Szkoła Lwowsko-Warszawska: Kazimierz Twardowski
22. K. Twardowski, Jak studyować filozofię, w: Tenże, Rozprawy i artykuły filozoficzne, Lwów 1927, s. 172–176.
23. K. Twardowski, O przygotowaniu naukowem do filozofii, w: Tenże, Rozprawy i artykuły filozoficzne, Lwów 1927, s. 194–197.
24. K. Twardowski, O jasnym i niejasnym stylu filozoficznym, w: Tenże, Rozprawy i artykuły filozoficzne, Lwów 1927, s. 203–205.
XIV. Szkoła Lwowsko-Warszawska: Alfred Tarski
25. A. Tarski, Prawda i dowód, w: Tenże, Pisma logiczno-filozoficzne. Tom 1: Prawda, Warszawa 1995, s. 292–332.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: