Filozofia kultury FIL-SL-SM>Wmono6-Z
Student zostanie zapoznany z podstawową terminologią właściwą filozofii kultury i cywilizacji. W zakresie wymaganym przez przedmiot wykładu zostanie również zapoznany z podstawową terminologią filozoficzną z zakresu metafizyki, ontologii i epistemologii (w kontekstach filozofii kultury).
W ramach prezentacji historycznej omówione zostaną niesproblematyzowane jeszcze szczegółowo ujęcia kwestii kultury i cywilizacji – począwszy od Platona i Arystotelesa, przez Cycerona, stoików, św. Augustyna, św. Tomasza z Akwinu, empirystów brytyjskich, Immanuela Kanta i wybranych przedstawicieli szkół neokantowskich, Jana Jakuba Rousseau, Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, po szkołę fenomenologiczną, egzystencjalizm i postmodernizm. W ramach tej prezentacji będą omawiane podstawowe zagadnienia pozwalające studentowi na zrozumienie miejsca refleksji nad kulturą i cywilizacją w myśli europejskiej oraz na dostrzeżenia zmian paradygmatu myślenia o kulturze i cywilizacji na przestrzeni wieków.
Kolejno omówione zostaną wybrane współczesne stanowiska w filozofii kultury i cywilizacji, m.in. ujęcie darwinistyczne, neomarksistowskie, neotomistyczne/tomistyczne, feministyczne, genderowe i inne ujęcia alternatywne.
Następnie zostanie omówiona ontologia, metafizyka i epistemologia od strony ich miejsca w praktycznym badaniu kultury jako przedmiotu refleksji (tj. kultury jako takiej). W tym punkcie wykładu będziemy opierać się na wypracowanej w ramach Katedry Filozofii Kultury Wydziału Filozoficznego UPJPII metodzie: ontologii realistycznej.
Kolejno studenci zostaną zapoznani z antropologicznymi i aksjologicznym aspektami filozoficznej refleksji nad kulturą.
Wykład zakończy się krytycznym omówieniem współczesnych stanowisk filozoficznych w refleksji nad kulturą i cywilizacją, zarysowaniem perspektywy rozwoju tej dyscypliny filozoficznej, a także podsumowaniem zaprezentowanego w takcie całego semestru materiału.
Zakres tematów:
1. Historia pojęcia i refleksji filozoficznej nad kulturą i cywilizacją od starożytności do końca wieku XVIII (2 go-dziny);
2. Historia pojęcia i refleksji filozoficznej nad kulturą i cywilizacją w wieku XIX i pierwszej połowie wieku XX (3 godziny);
3. Historia pojęcia i refleksji filozoficznej nad kulturą i cywilizacją w drugiej połowie wieku XX (3 godziny);
4. Współczesne stanowiska w filozofii kultury i cywilizacji (4 godziny);
5. Filozofia kultury i cywilizacji z punktu widzenia metody badań – najważniejsze osiągnięcia, postulaty i metody badawcze (2 godziny);
6. Epistemologia w filozoficznej refleksji nad kulturą i cywilizacją (2 godziny);
7. Metafizyka w filozoficznej refleksji nad kulturą i cywilizacją (2 godziny);
8. Ontologia w filozoficznej refleksji nad kulturą i cywilizacją (6 godzin);
9. Aksjologia i antropologia filozoficzna w filozoficznej refleksji nad kulturą i cywilizacją (2 godziny);
10. Krytyka wybranych współczesnych stanowisk w filozofii kultury i cywilizacji oraz zarys perspektyw rozwoju dyscypliny (2 godziny).
11. Podsumowanie (2 godziny).
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student:
dysponuje uporządkowanymi wiadomościami z zakresu filozofii kultury;
zna wybrane metody badawcze oraz strategie argumentacyjne dotyczące filozofii kultury;
wskazuje na proste zależności między ideami a procesami kulturowymi;
jest świadom znaczenia filozofii zachodniej dla rozumienia zagadnień kulturowych;
jest świadom wpływu filozofii polskiej na rozwój kultury polskiej;
wykazuje gotowość do świadomego uczestwnictwa w życiu społecznym.
Kryteria oceniania
• egzamin ustny przeprowadzany w dwu- lub trzyosobowych grupach lub indywidualnie. Podczas egzaminu każdy ze studentów otrzyma trzy pytania (dwa z treści wykładu i jedno ze znajomości lektur wskazanych w sylabusie jako obowiązkowe). Podczas odpowiedzi na każde z pytań będą brane pod uwagę: 1. merytoryczny poziom wypowiedzi; 2. forma odpowiedzi (logiczność, płynność, treściwość); 3. poziom opanowania i posługiwania się terminologią fachową; 4. umiejętność łącznia ze sobą posiadanych informacji. Opanowanie wszystkich podstawowych danych merytorycznych oraz spełnienie warunków 2-4 na poziomie przeciętnym kwalifikuje studenta do otrzymania oceny dostatecznej (3.0). Wykazanie się wiedzą ponadpodstawową w zakresie przedmiotu oraz wykraczające ponad przyjętą przeciętną zrealizowanie warunków 2-4 kwalifikuje studenta do otrzymania oceny dobrej (4.0). Wykazanie się wiedzą wykraczającą w sposób znaczny poza poziom podstawowy oraz wykraczające znacznie ponad przeciętną zrealizowanie warunków 2-4 kwalifikuje studenta do otrzymania oceny bardzo dobrej (5.0).
• termin egzaminu ustnego zostanie ustalony ze studentami najpóźniej na miesiąc przed rozpoczęciem sesji. Jeśli z jakichś względów nastąpi konieczność zmiany tego terminu, to będzie to termin nie wcześniejszy od uprzednio ustalonego.
• na prośbę studentów prowadzący może wyznaczyć fakultatywny termin „zerowy”.
• każdy student może podejść do egzaminu dwukrotnie, o ile ocena uzyskana w terminie pierwszym nie jest pozytywna.
• warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uczestnictwo w wykładach (dopuszczalne są dwie nieobecności, a każdą kolejną nieobecność należy zaliczyć na dyżurze prowadzącego zajęcia).
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura podstawowa:
Wykład:
1. Geertz, C., Interpretacja kultur, Kraków 2005.
2. Petryszak, K. (2021). Ontologia kultury. Badania nad kulturą w oparciu o zmodyfikowaną ontologię Roma-na Ingardena. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
3. Cassirer, E. (2011). Logika nauk o kulturze. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Literatura dodatkowa:
1. Bagby, P., Kultura i historia, Warszawa 1975.
2. Rosińska, Z, Michalik J (red.), Co to jest filozofia kultury, Warszawa 2006.
3. Działoszyński, B. (2018). Cywilizacja. Szkice z dziejów pojęcia w XVIII i XIX wieku. Warszawa: Wydaw-nictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
4. Harris, M., Theories of culture in postmodern times, Walnut Creek 1999.
5. Konersmann, R. (2009). Filozofia kultury: wprowadzenie. Warszawa: Oficyna Naukowa.
6. Jan Paweł II, Kultura jest właściwym sposobem istnienia i bytowania człowieka, Paryż 1980.
7. Reykowski, J., Bielecki, T., Dylematy współczesnej cywilizacji a natura człowieka, Poznań 1997.
8. Simmel, G. (2007). Filozofia kultury: wybór esejów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
9. Szachaj, A., Relatywizm i fundamentalizm oraz inne szkice z filozofii kultury i polityki, Toruń 2008.
Uwagi
|
W cyklu 2023/2024-Z:
brak |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: