Wstęp do nauk o państwie i prawie HIS-DPP-SL>wdnopip

Zagadnienia poruszane na zajęciach:
1. Analiza podstawowych pojęć nauki o państwie. Zalety i wady podstawowych kategorii w ich ujęciu definicyjnym: granice znaczeniowe, komunikatywność. Rola kontekstu kulturowego. Zmienność w czasie.
2. Pojęcie państwa. Dzieje terminu „państwo”. Nazwy stosowane na oznaczenie państwa. Koncepcje definiowania państwa. Sposoby postrzegania i badania państwa. Podstawowe współczesne znaczenia państwa.
3. Cele i funkcje państwa. Problem celów państwa. Pojęcie i rodzaje funkcji państwa. Typologia przedmiotowa funkcji państwa. Systemowe rozumienie funkcji państwa.
4. Społeczne i kulturowe podstawy państwa. Naród – społeczeństwo – państwo. Pojęcie i cechy społeczeństwa obywatelskiego. Państwo a system polityczny. Elementy składowe i typy kultury politycznej.
5. Państwo jako organizacja społeczeństwa – składniki konstytutywne i cechy przymiotne. Państwo jako zorganizowana władza publiczna. Terytorialność, suwerenność, hierarchiczność, przymusowość oraz globalność państwa.
6. Geneza państwa. Koncepcje dotyczące tzw. pierwotnego powstania państwa: starożytne, średniowieczne, nowożytne. Koncepcje państwa i władzy w ujęciu Platona, Arystotelesa, św. Augustyna, św. Tomasza z Akwinu, Machiavellego, Hobbesa, Locke`a, Monteskiusza, Rousseau.
7. Typologia państw. Kryteria typologii i ich wartość porządkująca. Pojęcie i istota formy państwa. Podział państw ze względu na: formę rządu, styl rządzenia, ustrój terytorialno-prawny. Rodzaje monarchii i republik. Style rządzenia. Ustrój terytorialny państwa.
8. Państwo konstytucyjne, demokratyczne, prawne, prerogatywne. Demokratyczne ustroje państwowe – różnorodność koncepcji i rozwiązań. Charakterystyka oraz cechy wybranych systemów politycznych.
9. Pojęcie prawa (prawo podmiotowe i prawo przedmiotowe). Typy konfliktów i metody ich rozwiązywania. Pojęcie sprawiedliwości. Prawo wewnętrzne a międzynarodowe publiczne. Funkcje prawa.
10. Relacje miedzy prawem a moralnością (relacje przedmiotowe, relacje walidacyjne i relacje funkcjonalne). Techniki inkorporacji wartości moralnych do systemu prawa (klauzule generalne i terminy wartościujące).
11. Normy prawne i przepisy prawne. Koncepcje budowy normy prawnej ( hipoteza dyspozycja sankcja). Podziały przepisów prawnych ze względu na różne kryteria.
12. Pojęcie obowiązywania prawa. Koncepcje obowiązywania norm prawnych (w sensie: normatywnym, faktycznym, aksjologicznym). Pojęcie derogacji, typy reguł kolizyjnych (hierarchiczna, chronologiczna, merytoryczna).