Dzieje Polaków na Wschodzie HIS-EUW>dzpolwsch-6
Zajęcia obejmują historię problematykę związaną z dziejami Polaków na Wschodzie od XVI do XXI w. W ich trakcie ukazane zostaną: pierwsze dobrowolne i przymusowe wyjazdy Polaków w głąb Rosji w XVI-XVIII w.; zsyłki popowstaniowe Polaków w XIX w. w głąb Imperium Rosyjskiego; udział Polaków w życiu politycznym, gospodarczym, naukowym i społecznym w Imperium Rosyjskim w XVIII-XX w.; Polacy na Kaukazie w XVIII-XX w. (działalność wojskowa i naukowa); udział Polaków w działaniach wojennych na Wschodzie: I wojna światowa, rewolucja lutowa i październikowa, wojna domowa w Rosji 1917-1922; Polacy w ZSRR w latach 1922-1939; wielkie deportacje Polaków na Wschód podczas II wojny światowej; jeńcy polscy oraz wojsko polskie w ZSRR w latach 1939-1945; Polacy w ZSRR po 1945 r.; rola Kościoła katolickiego w Imperium Rosyjskim i ZSRR; Polacy w Chinach i Japonii (XVII-XX w.); Polacy w krajach Europy Wschodniej w XXI w.
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student nabywa określoną wiedzę, zakładane umiejętności i kompetencje:
Wiedza:
H1aK_W01 ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu historii w systemie nauk oraz jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej (P6S_WG).
He1aK_W01 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych, z którymi powiązana jest specjalność Europa Wschodnia (P6S_WG).
He1aK_W03 zna najważniejszą faktografię historyczną związaną ze specjalnością Europa Wschodnia
H1aK_W05 zna najważniejszą faktografię historii powszechnej i historii Polski w poszczególnych epokach, zna historię Małopolski, zna podstawę historii chrześcijaństwa (P6S_WG).
He1aK_W05 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury, szczególnie ważnych dla specjalności Europa Wschodnia (P6S_UW).
H1aK_W06 posiada wiedzę o możliwościach interpretacji faktów historycznych i tekstów kultury w sposób determinowany różnym podłożem narodowym, religijnym i społecznym (P6S_WG, P6S_WG/K).
H1aK_W09 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpunkcji różnych wytworów kultury (źródła historyczne, dzieła literackie, teksty kultury) właściwe dla wybranych tradycji, teorii oraz szkół badawczych (P6S_WG).
H1aK_W10 zna obowiązujące zasady korzystania z dorobku naukowego innych badaczy i ich przywołania, zna aktualne obowiązujące prawo autorskie w zakresie ochrony własności intelektualnej oraz zasady etyki pracy naukowej, zna zasady korzystania z produktów informatycznych (P6S_WK).
Umiejętności:
H1aK_1U01 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować oraz uogólniać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł (P6S_UW).
He1aK_U01 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i uogólniać informacje specyficzne i szczególne dla specjalności Europa Wschodnia (P6S_UW).
H1aK_1U02 potrafi posługiwać się krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł historycznych, potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym (P6S_UW, P6S_UK).
He1aK_U01 potrafi posługiwać się krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł historycznych specyficznych dla specjalności Europa Wschodnia (P6S_UW).
H1aK_U03 umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (P6S_UO, P6S_UU).
H1aK_U08 posiada umiejętności przygotowania wystąpień ustnych, dotyczących zagadnień ogólnych i szczegółowych (P6S_UK).
Kompetencje społeczne:
H1aK_K01 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia (P6S_KK).
He1aK_K01 jest przygotowany do pełnienia ról społecznych i wykonywania zawodów związanych z przedmiotem specjalności Europa Wschodnia (P6S_KO, P6S_KR).
H1aK_K03 ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie realizacji misji historyka w społeczeństwie; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i społecznych (P6S_KR).
H1aK_K05 ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji zarówno na poziomie lokalnym jak i globalnym: historii powszechnej i Polski, historii regionu Małopolski; ma świadomość znaczenia i roli Kościoła w procesie historycznym i jego miejsca w kształtowaniu wspólnych korzeni kultury europejskiej; rozumie znaczenie kultury judeochrześcijańskiej i klasycznej w historii Europy (P6S_KO).
Kryteria oceniania
Warunkiem uzyskania zaliczenia jest uczęszczanie na wykłady (możliwe 2 nieobecności na zajęciach – bez względu na podany powód nieobecności). Student przekraczający limit dopuszczalnych nieobecności jest zobowiązany odrobić nieobecności podczas dyżuru dydaktycznego.
Literatura
1. Bazylow L., Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Warszawa 1986.
2. Bazylow L., Historia Syberii, Warszawa 1975.
3. Bazylow L., Polacy w Petersburgu, Warszawa 1984.
4. Bazylow L., Wieczorkiewicz P., Historia Rosji, Wrocław 2005.
5. Boćkowski D., Jak pisklęta z gniazd. Dzieci polskie w ZSRR w okresie II wojny światowej, Wrocław 1995.
6. Brus A., Kaczyńska E., Śliwowska W., Zesłanie i katorga na Syberii
w dziejach Polaków 1815–1914, Warszawa 1992.
7. Dzwonkowski R., Polacy w Kościele katolickim na Wschodzie (1939-2011), Toruń 2011.
8. Głowacki A., Ocalić i repatriować, Łódź 1994.
9. Głowacki A., Przemieszczenie obywateli polskich w Związku Radzieckim w 1944 roku, Łódź 1989.
10. Jędrychowska B., Polscy zesłańcy na Syberii (1830–1883). Działalność pedagogiczna, oświatowa i kulturalna, Wrocław 2000.
11. Kaczyńska E., Syberia – największe więzienie świata, Warszawa 1991.
12. Kalinowski K., Pamiętnik mojej żołnierki na Kaukazie i niewoli u Szamila od roku 1844 do 1854, Warszawa 1833.
13. Kijas A., Polacy w Kazachstanie. Przeszłość i teraźniejszość, Poznań 1993.
14. Kijas A., Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, Poznań 2000.
15. Kościół katolicki na Syberii Zachodniej w XIX i początkach XX wieku. Szkice historyczne, materiały, dokumenty, red. W. Chaniewicz, W. Caban, J. Legieć, t. 2, Kielce 2017.
16. Kuczyński A., Polacy w Kazachstanie. Zesłania – Dziedzictwo – Nadzieje – Powroty, Krzeszowice 2014.
17. Kuczyński A., Polacy w nauce i kulturze Tomska oaz Syberii Zachodniej, red. A. Kuczyński, M. Marczyk, Warszawa 2008.
18. Kuczyński A., Syberia. 400 lat polskiej diaspory. Zesłania, martyrologia i sukces cywilizacyjny Polaków, Krzeszowice 2007.
19. Kuczyński A., Syberyjskie szlaki. O udziale Polaków w badaniach etnograficznych i geograficznych dotyczących Syberii, Wrocław 1972.
20. Leończyk S., Polskie osadnictwo wiejskie na Syberii w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, Warszawa 2017.
21. Łukawski Z., Dzieje Azji Środkowej, Kraków 1996.
22. Łukawski Z., Historia Syberii, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981.
23. Łukawski Z., Ludność polska w Rosji 1863-1914, Wrocław-Warszawa-Kraków 1978.
24. Maksimow S., Syberia i ciężkie roboty, Warszawa 1898.
25. Mulina S., Migranci wbrew swej woli. Adaptacja zesłanych powstańców styczniowych na Syberii Zachodniej, Warszawa 2017.
26. Nowiński F., Polacy na Uniwersytecie Petersburskim w latach 1832-1884, Wrocław 1986.
27. Nowiński F., Polacy na Uniwersytecie Petersburskim w latach 1832-1884, Wrocław 1986.
28. Polak w carskim mundurze. Wspomnienia Aleksandra Skolimowskiego (1817-1895), oprac. W. Caban, J. Szczepański, t. 1, Kielce 2015.
29. Polscy jeńcy wojenni w ZSRR 1939–1941, oprac. W. Materski, Warszawa 1992.
30. Polacy w Kościele katolickim w ZSRR, pod red. E. Walewandra, Lublin 1991
31. Polska a Syberia. Spotkanie dwóch światów. Materiały z konferencji naukowej, Łódź 1–2 marca 2001 roku, Łódź 2001.
32. Sapargalijew G., Djakow W., Polacy w Kazachstanie w XIX wieku, Warszawa 1982.
33. Siedlecki J., Losy Polaków w ZSRR w latach 1939–1986, Gdańsk 1990.
34. Syberia w historii i kulturze narodu polskiego, pod red. A. Kuczyńskiego, Wrocław 1998.
35. Syberyjska korespondencja zesłańców postyczniowych (1864-1866), wybór, opracowanie, wstęp W. Caban i S. A. Mulina t. 3, Kielce 2018.
36. Śliwowska W., Ucieczki z Sybiru, Warszawa 2005.
37. Śliwowska W., Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX wieku, Warszawa 1998.
38. Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1: Dokumenty administracji cywilnej, policji i żandarmerii, t. 4, red. S. Mulina, S. Wiech, Kielce 2019.
39. Żaroń P., Ludność polska w Związku Radzieckim w czasie II wojny światowej, Warszawa 1990.
40. Życie codzienne polskich zesłańców w ZSRR w latach 1840–1946, pod red. S. Ciesielskiego,Wrocław1997.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: