Propedeutyka historii sztuki HIS-SL>prohissztuk

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią sztuki jako dyscypliną naukową. Omawiane jest pojęcie sztuki i dzieje jej klasyfikacji od starożytności do czasów współczesnych. Studenci poznają historię sztuki jako dyscyplinę naukową, proces badania dzieła sztuki od tzw. pierwszej historii sztuki po tzw. drugą historię sztuki (analiza formalno-genetyczna, analiza stylistyczna, pojęcie typu i stylu). Studenci uczą się zasad opisu dzieła sztuki. Omawiany jest temat i treść dzieła sztuki, w tym pojęcie alegorii i symbolu, emblematyki oraz analizy ikonograficznej i ikonologicznej (Aby Warburg i Ervin Panofsky). Studenci zapoznają się z historią historii sztuki jako dyscypliną naukową (periegetyka, ekphraseis, biografistyka). Wstępnie omawiane są pierwsze prace o naukowym Belloriego, Winckelmanna i Wöllflina. Studenci poznają najważniejsze ornamenty od średniowiecza po XIX wiek.

W cyklu 2025/2026-Z:

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią sztuki jako samodzielną dyscypliną naukową, przedmiotem jej badań, metodami oraz ewolucją na przestrzeni wieków. W trakcie wykładu omawiane jest pojęcie sztuki i dzieje jej klasyfikacji – od starożytności po współczesność.

Studenci poznają podstawowe etapy kształtowania się historii sztuki, począwszy od tzw. „pierwszej historii sztuki” po „drugą historię sztuki”, ucząc się stosowania kluczowych narzędzi badawczych, takich jak analiza formalno-genetyczna, analiza stylistyczna oraz rozróżnienie typu i stylu. Studenci zostaną zapoznani z zasadami opisu dzieła sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem jego tematu, treści i warstwy znaczeniowej.

Poruszane będą zagadnienia związane z ikonografią i ikonologią, w tym pojęcia alegorii, symbolu i emblematyki, w oparciu o teorie Aby’ego Warburga i Erwina Panofsky’ego. Studenci zapoznają się także z dziejami refleksji o sztuce i początkami historiografii artystycznej – od periegetyki i ekphrasis, przez biografistykę artystów, aż po fundamentalne prace Giovanniego Pietro Belloriego, Johanna Joachima Winckelmanna i Heinricha Wölfflina.

Dodatkowym elementem kursu jest przegląd najważniejszych typów ornamentu – od średniowiecza po XIX wiek – co pozwoli studentom lepiej rozumieć ewolucję form i ich znaczenie w historii sztuki.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/2024-Z:

W cyklu 2022/2023-Z:

W cyklu 2025/2026-Z:

W cyklu 2024/2025-Z:

Efekty kształcenia

Student zyskuje podstawową wiedzę o miejscu i znaczenia historii sztuki jako dyscypliny naukowej, poznaje podstawową metodykę badań historyka sztuki, w tym analizy formalno-genetycznej, stylistycznej, ikonograficznej i ikonologicznej. Poznaje genezę kształtowania się historii sztuki jako dyscypliny naukowej. Potrafi opisać dzieło sztuki według określonego schematu oraz rozpoznać i zadatować ornament. Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia; prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z pracą historyka sztuki.

Kryteria oceniania

Zaliczenie na podstawie obecności na zajęciach oraz oceny aktywności studenta podczas zajęć i jego pracy polegającej na przygotowaniu eseju na zadany temat.

Literatura

D’Alleva Anne, Metody i teorie historii sztuki, Kraków 2008
D’Alleva Anne, Jak studiować historię sztuki, Kraków 2013
Burke Peter, Fabrykacja Ludwika XIV, Warszawa 2011
Burke Peter, Historia kulturowa. Wprowadzenie, Kraków 2012
Burke Peter, Naoczność. Materiały wizualne jako świadectwa historyczne, Kraków 2012.
D’Alleva Anne, Metody i teorie historii sztuki, Kraków 2008
D’Alleva Anne, Jak studiować historię sztuki, Kraków 2013
Burke Peter, Fabrykacja Ludwika XIV, Warszawa 2011
Burke Peter, Historia kulturowa. Wprowadzenie, Kraków 2012
Burke Peter, Naoczność. Materiały wizualne jako świadectwa historyczne, Kraków 2012.
Wstęp do historii sztuki: przedmiot – metodologia – zawód, red. P. Skubiszewski, Warszawa 1973 – zwł. rozdz. 4, 5, 7, 8, 10
Białostocki J., Pięć wieków myśli o sztuce, wyd. 2. Warszawa 1976, zwł. część II;
Białostocki J., Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław 1980;
Bochnak, Zarys dziejów polskiej historii sztuki, Kraków 1948, Historia Nauki Polskiej w Monografiach t. 22;
Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A.S. Labuda, Poznań 1996.

W cyklu 2025/2026-Z:

- Białostocki J., Pięć wieków myśli o sztuce, wyd. 2. Warszawa 1976, zwł. część II;
- Białostocki J., Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław 1980;
- Bochnak, Zarys dziejów polskiej historii sztuki, Kraków 1948, Historia Nauki Polskiej w Monografiach t. 22;
- D’Alleva A., Metody i teorie historii sztuki, Kraków 2008
- D’Alleva A., Jak studiować historię sztuki, Kraków 2013
- Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A.S. Labuda, Poznań 1996;
- Gombrich E. H. J., O sztuce, Warszawa 2013;
- Panofsky E. Studia z historii sztuki, Warszawa, 1971.

Uwagi

W cyklu 2025/2026-Z:

Zaliczenie odbywa się na podstawie spełnienia dwóch warunków:
- Obecność na zajęciach – dopuszczalne są maksymalnie dwie nieusprawiedliwione nieobecności.
- Praca pisemna – studenci są zobowiązani do przygotowania indywidualnej pracy pisemnej na zadany temat.
Warunkiem uzyskania zaliczenia jest spełnienie obu powyższych kryteriów.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu HIS-SL>prohissztuk w USOSweb