Liturgia sakramentów w obrządku bizantyjskim LIC-S>22/23-L-9
1. Pojęcie sakramentu (mysterion, tainstwo) w Kościele wschodnim i
problem liczby sakramentów w tradycji bizantyjskiej.
2. Sakrament chrztu w tradycji bizantyjskiej - formowanie się obrzędów.
3. Opis obrzędów chrzcielnych, teologia wybranych modlitw chrzcielnych.
4. Sakrament bierzmowania (miropomazanie).- hstoria, opis obrzędów.
5. Obrzędy poświęcenia myronu (krzyżma)
g. Sakrament pokuty (pokajanie) - od pokuty publicznej do spowiedzi
7. Sakrament pokuty w praktyce Cerkwi ruskiej
8. Sakrament namaszczenia chorych (jeleooswjaszczenie, soborowanie)
9. Sakrament małżeństwa (wienczanie)
10. Sakrament kapłaństwa (rukopołożenie).
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Uczestnicy wykładu powinni posiadać podstawową wiedzę z zakresu liturgii sakramentów obrządku bizantyjskiego: znać jej historię, schemat, przebieg, treść wybranych modlitw.
Zdolność porównania liturgii sakramentów w obrządku bizantyjskim z liturgią sakramentów w obrządku łacińskim, różnice teologiczne, kulturowe i mentalnościowe.
Umiejętność prowadzenia dyskusji ekumenicznej w zakresie liturgii.
Kryteria oceniania
1. Metody podające (wykład informacyjny, konwencjonalny wykład problemowy,, opowiadanie);
2. Metody poszukujące (samodzielnego uczenia się):
- problemowe ( klasyczna metoda problemowa, sytuacyjna),
- ćwiczeniowo - praktyczne (porównanie duszpasterstwa sakramentalnego - Kościoły prawosławny, greckokatolicki, rzymskokatolicki)
- dyskusja seminaryjna
3. Eksponujące (ilustracje, wizyta w cerkwi greckokatolickiej)
Kryteria oceniania:
- sprawdzenie znajomości wybranej lektury tematycznej (w połowie cyklu wykładów)
- bieżąca ocena aktywności studentów podczas wykładów (udział w dyskusji)
- napisanie pracy pisemnej na temat obrzędów wybranego sakramentu lub zagadnień teologicznych z nim związanych (przed zakończeniem kursu wykładów)
Literatura
Bóg Żywy. Katechizm Kościoła Prawosławnego, Kraków 2001.
Evdokimov P., Prawosławie, Warszawa 1986.
Niefiedow G., Tainstwa i obrjady Prawosławnoj cerkwi, Moskwa 1999.
Nowakowski P, Duch Święty w inicjacji chrześcijańskiej – obrzęd namaszczenia krzyżmem we wschodniej tradycji liturgicznej pierwszych wieków, „Liturgia Sacra” 4 (1998), z.1, s. 39-48.
Nowakowski P., Liturgia sakramentów w greckokatolickich trebnikach ruskich XVII i XVIII w., „Liturgia Sacra” 13 (2007) nr 2, s. 429- 442.
Nowakowski P., Niebo na ziemi. Liturgia wschodnia – próba charakterystyki, "Ruch Biblijny i Liturgiczny" 3 (2008), s. 189 - 201.
Nowakowski P., Obrzęd poświęcenia myronu czyli krzyżma w tradycji kijowskiej. Historia, liturgia i teologia, w: Introibo ad altare Dei. Księga pamiątkowa dedykowana Ks. Prof. Stefanowi Koperkowi CR red. S. Szczepaniec, J.Superson, J. Mieczkowski, „PAT w Krakowie.Wydział Teologiczny. Studia”, tom 16, Kraków 2008, s. 381 - 401.
Nowakowski P., Wpływy łacińskie na liturgię sakramentu pokuty obrządku wschodniego w praktyce Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, w: Wezwani do nawrócenia. Z teologii pokuty i pojednania. Księga pamiątkowa z okazji 70 rocznicy urodzin Ks. Prof. Helmuta Sobeczki, red. E. Mateja, R. Pierskała, „Opolska Biblioteka Teologiczna” 114, Opole 2009, s. 111 - 121.
Nowakowski P., Liturgiczna eklezjologia sakramentu kapłaństwa, RBL 2 (2010), s. 127 - 145.
Nowakowski P., Synteza bizantyjska – o liturgii Kościoła Prawosławnego i Greckokatolickiego, w: Misterium Christi (Podręcznik liturgiki ogólnej i szczegółowej), tom 4. Sakramenty i sakramentalia, Zawichost – Kraków – Sandomierz 2012, s. 357 - 385;
Statuty Synodu Zamojskiego 1720 roku. Nowe tłumaczenie z komentarzami, red. nauk. P. Nowakowski CM, tłum. M. Grzelak, P. Nowakowski CM, Kraków 2020, 432 strony.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: