Prawosławie na rozdrożu. Problemy współczesnego prawosławia w kontekście Soboru na Krecie (2016) LIC-S>22/23-Z-6
Tematyka wykładu obejmuje następujące zagadnienia:
1. Sobór na Krecie (2016): kontekst historyczno-teologiczny
1.1. Historia przygotowań Świętego i Wielkiego Soboru
1.2. Przebieg i dokumenty Soboru na Krecie (2016)
1.3. Problemy powstałe na drodze przygotowań Kreteńskiego Soboru
2. Sobór „powszechny” w teologii prawosławnej
2.1. Sobór w strukturze Kościoła prawosławnego
2.2. Istotne elementy teologii soboru powszechnego
2.3. Recepcja decyzji soborowych w prawosławiu
3. Autokefalia jako kwestia sporna w prawosławiu
5.1. Historyczny rozwój systemu autokefalii
5.2. Typologia Kościołów autokefalicznych
5.3. Problem autokefalii w procesie przygotowań Kreteńskiego Soboru
5.4. Ukraińska autokefalia: reakcje i dylematy świata prawosławnego
4. Spór o pierwszeństwo w prawosławiu
4.1. Rozbieżności w ocenie roli Patriarchatu Ekumenicznego
4.2. Kompetencje w sprawie przyznawania autonomii
4.3. Sprawa jurysdykcji nad diasporą prawosławną
5. Jedność prawosławia: aktualne napięcia i podziały
3.1. Prawosławie greckie i prawosławie słowiańskie
3.2. Prawosławie greckie
3.3. Prawosławie słowiańskie
6. Prawosławie i ekumenizm w kontekście Kreteńskiego Soboru
6.1. Samoświadomość eklezjalna prawosławia
6.2. Stosunek do chrześcijan nieprawosławnych
6.3. Kontrowersyjny dokument Kreteńskiego Soboru
7. Stosunek prawosławia do współczesnego świata: kwestie wybrane
7.1. Misja Kościoła prawosławnego we współczesnym świecie
7.2. Kościół – państwo – polityka
7.3. Tendencje nacjonalistyczne: problem etnofiletyzmu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu istotnych problemów teologii i życia Kościoła prawosławnego (TMaK_W06).
Umiejętności:
Student nabywa umiejętności krytycznej oceny istotnych wydarzeń z życia współczesnego prawosławia oraz prowadzenia merytorycznej dyskusji dotyczącej tej problematyki (TMaK_U08; TMaK_U09.
Kompetencje:
Student ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywania problemów (TMaK_K05).
Kryteria oceniania
Metody:
Wykład z prezentacją multimedialną.
Dyskusja wokół prezentowanych w toku wykładu tematów.
Warunki zaliczenia:
1. Egzamin końcowy (ustny) z zakresu problematyki wykładu.
2. Obecność na zajęciach.
3. Aktywny udział w dyskusji wokół omawianych zagadnień.
Literatura
A. Dokumenty:
Orędzie Świętego i Wielkiego Soboru Cerkwi prawosławnej (Kreta 2016), „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” [dalej: SiDE] 33 (2017), nr 1, s. 114-132.
Przesłanie Świętego i Wielkiego Soboru Cerkwi prawosławnej (Kreta 2016), SiDE 33 (2017), nr 1, s. 133-138.
Regulamin organizacji i funkcjonowania Świętego i Wielkiego Soboru Kościoła prawosławnego (2016), [w:] Przed Soborem Wszechprawosławnym, red. T. KAŁUŻNY, Z.J. KIJAS, Kraków 2016, s. 307-314.
Regulamin Wszechprawosławnych Konferencji Przedsoborowych (1986), [w:] Przed Soborem Wszechprawosławnym, red. T. KAŁUŻNY, Z.J. KIJAS, Kraków 2016, s. 301-306.
ŚWIĘTY I WIELKI SOBÓR KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO, Misja Cerkwi prawosławnej we współczesnym świecie (Kreta 2016), SiDE 33 (2017), nr 1, s. 75-86.
ŚWIĘTY I WIELKI SOBÓR KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO, Prawosławna diaspora (Kreta 2016), SiDE 33 (2017), nr 1, s. 87-93.
ŚWIĘTY I WIELKI SOBÓR KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO, Autonomia i sposób jej ogłaszania (Kreta 2016), SiDE 33 (2017), nr 1, s. 94-96.
ŚWIĘTY I WIELKI SOBÓR KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO, Sakrament małżeństwa i jego przeszkody (Kreta 2016), SiDE 33 (2017), nr 1, s. 97-101.
ŚWIĘTY I WIELKI SOBÓR KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO, Ważność postu i jego wypełnianie dzisiaj (Kreta 2016), SiDE 33 (2017), nr 1, s. 102-106.
ŚWIĘTY I WIELKI SOBÓR KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO, Relacje Cerkwi prawosławnej z pozostałym światem chrześcijańskim (Kreta 2016), SiDE 33 (2017), nr 1, s. 107-1013.
B. Opracowania:
BETLEJKO J., Święty i Wielki Sobór Cerkwi Prawosławnej, SiDE 33 (2017), nr 1, s. 50-73.
BLAZA M., Synodalność (soborowość) w Kościołach wschodnich, „Studia Bobolanum” 31 (2020), nr 2, s. 87-111.
BORKOWSKI A., Ekumenizm a realizacja misyjnego posłannictwa Kościoła w kontekście dokumentów Wszechprawosławnego Synodu na Krecie, „Elpis” 21 (2019), s. 93-97.
DUDRA S., Autokefalia i soborowość jako podstawy ustrojowe prawosławia, [w:] Polityczne uwarunkowania religii – Religijne uwarunkowania polityki, red. S. DUDRA, R. MICHALAK, Ł. MŁYŃCZYK, Zielona Góra 2017, s. 229-241.
KAŁUŻNY T., Nowy sobór ogólnoprawosławny. Natura, historia przygotowań tematyka, Kraków 2008.
KAŁUŻNY T., Kościół prawosławny na drodze do Świętego i Wielkiego Soboru, [w:] red. T. KAŁUŻNY, Z.J. KIJAS, Przed Soborem Wszechprawosławnym, Kraków 2016, s. 119-149.
KAŁUŻNY T., Prawosławie i ekumenizm. Kontrowersyjny dokument Soboru na Krecie (2016), „Studia Oecumenica” 18 (2018), s. 147-160.
KUŹMA A., Wielki Sobór Kościoła Prawosławnego na Krecie w 2016 r. i jego ustalenia, „Elpis” 20 (2017), s. 165-179.
ŁAWRESZUK M., Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Studium teologiczno-kanoniczne, Warszawa 2009.
LEŚNIEWSKI K., Święty i Wielki Sobór Kościoła prawosławnego na Krecie czy „spotkanie na Krecie”? Aktualne eklezjologiczne dylematy świata prawosławnego, „Roczniki Teologiczne” (KUL) 64 (2017), z. 7, s. 109-126.
MOSKAŁYK J., Od ortodoksyjnej do „neokolonialnej” eklezjologii, „Collectanea Theologica” 92 (2022), nr 2, s. 169-182.
Przed Soborem Wszechprawosławnym, red. T. KAŁUŻNY, Z.J. KIJAS, Kraków 2016.
Uwagi
|
W cyklu 2022/2023-Z:
Nakład pracy studenta: Udział w wykładzie - 15 godz. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: