antropologia kulturowa ODK-SL>antr-1(02)

Celem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w podstawowe pojęcia, teorie i metody badań antropologicznych oraz ich zastosowanie w ochronie dóbr kultury. Szczególny nacisk zostanie położony na jakościowe metody badań terenowych oraz analizę zjawisk kulturowych. Zajęcia obejmują zarówno wykłady teoretyczne, jak i praktyczne warsztaty, podczas których studenci zapoznają się z narzędziami badań antropologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem metod jakościowych. Istotnym elementem kursu będzie lektura i analiza wybranych tekstów naukowych z zakresu antropologii kulturowej wskazanych przez prowadzącego.

Część I: Wprowadzenie do antropologii kulturowej
Podstawowe pojęcia i zakres badań antropologii kulturowej
Historia dyscypliny
Kluczowe teorie antropologiczne

Część II: Metody badań w antropologii kulturowej
Badania jakościowe w antropologii
Obserwacja uczestnicząca
Wywiad etnograficzny i narracyjny jako narzędzia badań
Etyka badań antropologicznych i rola badacza

W cyklu 2022/2023-L:

Plan zajęć:

1. Wprowadzenie do antropologii kulturowej – przedmiot i miejsce antropologii
2. Podstawowe pojęcia antropologii. Kultura
3. Dzieje antropologii, szkoły i nurty (2)
4. Metodologia badań – ujęcie historyczne i współczesne
5. Geneza kultury. Antropologia, archeologia, antropologia fizyczna
6. Kultura – gospodarka – środowisko
7. Struktura społeczna (2)
8. System wyobrażeń o świecie – myślenie pierwotne (magia, religia)
9. Społeczeństwa pierwotne wczoraj i dziś i ich przemiany (2)
10. Sztuka „pierwotna” a kultura
11. Badania z XX wieku – Bronisław Malinowski, Bronisław Piłsudski
12. Antropologia kulturowa dziś – wyzwania XXI wieku

W cyklu 2023/2024-L:

Plan zajęć:

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024/2025-L:

Maria Działo-Nosal

W cyklu 2022/2023-L:

Grzegorz First

W cyklu 2023/2024-L:

Grzegorz First

Literatura

W cyklu 2022/2023-L:

• E. Nowicka, Świat człowieka - Świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, PWN, Warszawa (wiele wydań)
• J. Gajda, Antropologia kulturowa, cz.I i II, Toruń 2003 i 2008.
• A. Nobis, Zmiana kulturowa: między historią a ewolucją, Wrocław 2006.

• Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Wstęp i redakcją A. Mencwel, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1995
• J. D. Eller, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wyd. UJ, Kraków 2012
• Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red. M. Kempny, E. Nowicka, PWN, Warszawa 2004
• Badanie kultury. Kontynuacje, red. E. Nowicka, M. Kempny, PWN, Warszawa 2006
• A. Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, PIW ,Warszawa 2006
• W. J. Burszta, K. Piątkowski, O czym opowiada antropologiczna opowieść, Instytut Kultury, Warszawa 1994

Teksty do poszczególnych konwersatoriów będą podawane na bieżąco.
Wśród nich: B. Malinowski, Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach z Nowej Gwinei. Dzieła t.3, Warszawa 1981

W cyklu 2023/2024-L:

W cyklu 2024/2025-L:

Angronsino M., "Badania etnograficzne i obserwacyjne", tłum. M. Brzozowska-Brywczyńska, Warszawa 2010.
Banks M., "Materiały wizualne w badaniach jakościowych", Warszawa 2009.
Barth F., Gingrich A., Parkin R, Silverman S., "Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska", Kraków 2007.
Bystroń J. St., "Tematy, które mi odradzano. Pisma etnograficzne rozproszone", Warszawa 1980.
Buliński T., Kairski M., " Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej", Poznań 2011.
Benedyktowicz Z., "Portrety obcego. Od stereotypu do symbolu", Kraków 2000.
Eriksen T. H., "Małe miejsca, wielkie sprawy", przeł. J. Wołyńska, Warszawa 2009.
Gertz Clifford, "Interpretacja kultur. Wybrane eseje", Kraków 2005.
Halbwaschs M., "Społeczne ramy pamięci", Warszawa 1969.
Hammersley M., Atkinson P., "Metody badań terenowych", Poznań 2000.
Kaniowska K., "Opis. Klucz do rozumienia kultury", Łódź 1999.
Kempny M., Nowicka E. (red.), "Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej", Warszawa 2005
Nigel B., "Niewinny antropolog: notatki z glinianej chatki", Warszawa 1997.
Nowicka E., "Świat człowieka – świat kultury", Warszawa 2009.
Rapley T., "Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, Warszawa 2010.
Tilley Ch., "Ethnography and Material Culture", [in:] "Handbook of Ethnography", Atkinson P., Coffey A., Delamont S. et al., s. 258-272.

Uwagi

W cyklu 2022/2023-L:

Konwersatorium zakłada aktywny udział każdego studenta na każdych zajęciach.

W cyklu 2023/2024-L:

Konwersatorium zakłada aktywny udział każdego studenta na każdych zajęciach.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu ODK-SL>antr-1(02) w USOSweb