wstęp do archeologii ODK-SL>wsdoarch2(03)
Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami, którymi zajmuje się archeologia (definicja archeologii jako nauki, wskazanie jej miejsca wśród innych dyscyplin naukowych, etc.), oraz z problematyką ochrony dziedzictwa archeologicznego. Punktem wyjścia do dalszych rozważań jest zwrócenie uwagi na fakt, że to właśnie dziedzictwo archeologiczne jest najbardziej narażone na zniszczenie wśród wszystkich kategorii zabytków kultury. Omówione zostaną zagadnienia związane z rozpoznaniem i klasyfikacją a także inwentaryzacją dziedzictwa archeologicznego, pełniące istotną rolę w procesie ochrony archeologicznych dóbr kultury. Poruszone zostaną kwestie waloryzacji stanowisk archeologicznych oraz problematyka zarządzania dziedzictwem archeologicznym. Wskazane zostaną aktualne zagrożenia dziedzictwa archeologicznego, z mocnym zaakcentowaniem zasady, że nie prowadzi się archeologicznych prac wykopaliskowych na stanowiskach niezagrożonych bezpośrednim zniszczeniem. Drugim z celów prowadzonych zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami prowadzenia dokumentacji archeologicznej; jej typami (dokumentacja opisowa – fotograficzna – rysunkowa), zapoznanie z zasadami wykonywania pomiarów na stanowisku archeologicznym w podstawowym zakresie. Omówione zostaną zasady przyjmowania strategii badawczej w terenie (poprzez właściwy dobór metod badań, narzędzi i technik badawczych) w kontekście podstawowych metod prowadzenia archeologicznych prac wykopaliskowych. Omówiona zostanie rola dokumentacji archeologicznej jako jedynego odwzorowania stanowiska archeologicznego, oraz zasady jej przechowywania. Poruszone zostaną prawne podstawy ochrony zabytków archeologicznych, jak również rola placówek muzealnych w tym procesie. Słuchacze zapoznani zostaną z problematyką konserwacji i zasad przechowywania zabytków archeologicznych. Obszarem zainteresowania będą przedmioty wykonane z metalu, drewna, szkła, ceramiki, „pierwsza pomoc” dla zabytków wydobywanych w trakcie prac archeologicznych, problemy ich dalszej konserwacji i przechowywania w warunkach muzealnych. Odrębnym zagadnieniem jest kwestia konserwacji in situ świadków ziemnych i elementów konstrukcji, wykonywana na potrzeby rezerwatów archeologicznych, udostępnianie i zagospodarowywanie takich obiektów, jak również ich społeczna funkcja (ochrona poprzez popularyzację). Część zajęć realizowana będzie poprzez wizyty terenowe w wybranych placówkach muzealnych oraz na stanowiskach archeologicznych, także tych, na których prowadzi się aktualnie prace archeologiczne. Student pozna i zrozumie zasady prowadzenia prac archeologicznych, wykonywania dokumentacji badawczej, konserwacji zabytków oraz sposoby ich przechowywania. Doceni wartość dziedzictwa archeologicznego i potrafi wskazać podstawowe zagrożenia. Zrozumie potrzebę tworzenia rezerwatów, ekspozycji, wystaw oraz innych form prezentujących dziedzictwo archeologiczne.
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
1. Student nabywa podstawową wiedzę z zakresu archeologi i ochrony dziedzictwa archeologicznego.
2. Student zapoznaje się z terminologią archeologiczną związaną z ochroną dziedzictwa kulturowego, którą zna i rozumie.
3. Student nabywa umiejętność przeprowadzenie podstawowej analizy związanej z problematyką archeologiczną.
4. Student jest świadomy rangi dziedzictwa archeologicznego i potrzeby jego ochrony. Zna i rozumie potrzeby ochrony dziedzictwa archeologicznego, od szczebla lokalnego, po działania międzynarodowe.
Kryteria oceniania
Egzamin. Warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach, udział w wycieczkach terenowych, zapoznanie się z kanonem lektur, przedstawienie prezentacji oraz zdanie egzaminu ustnego.
Literatura
Abramowicz A.
1991- Historia archeologii polskiej XIX i XX wieku, Warszawa.
Bahn P., Renfrew C.
2002 - Archeologia. Teorie, metody, praktyka, Warszawa.
Borkowski W., Brzeziński W.
2001 - Prezentacja dziedzictwa archeologicznego, Z Otchłani Wieków 56, nr 3, s. 80-86.
Campbell B.
1995 – Ekologia człowieka. Historia naszego miejsca w przyrodzie od prehistorii do czasów współczesnych, Warszawa.
Czopek S.
2000 - Wstęp do muzealnictwa i konserwatorstwa archeologicznego, Rzeszów.
Kobyliński Z.
2001 - Teoretyczne podstawy konserwacji dziedzictwa archeologicznego, Warszawa.
Kobyliński Z. (red.)
1998 - Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, Warszawa.
1998 - Ochrona dziedzictwa kulturowego w Europie, Warszawa.
1999 - Krajobraz archeologiczny, 1999.
Ławecka Dorota,
2003 - Wstęp do archeologii, Warszawa.
Kaczanowski P., Kozłowski J. K.
1998 - Wielka historia Polski, t. 1: Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), 1998.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: