Język łaciński OGO-TSYS-LAT-1
Kurs ma na celu
- wzbudzenie zainteresowania łaciną jako językiem Kościoła i kultury europejskiej;
- przekazanie podstawowych informacji o języku łacińskim i ogólnej wiedzy o jego historii i ewolucji na przestrzeni wieków;
- naukę poprawnego czytania i pisania (prawidłowej wymowy i ortografii);
- wprowadzenie w rozumienie prostych tekstów, zwłaszcza o tematyce religijnej;
- zapoznanie z łacińską terminologią religijną, najważniejszymi modlitwami i podstawowymi zwrotami używanymi w liturgii (tworzenie słowniczka tematycznego);
- wyćwiczenie rozpoznawania podstawowej struktury zdania łacińskiego;
- wprowadzenie w niezbędną łacińską terminologię gramatyczną;
- zapoznanie z narzędziami pozwalającymi na pracę z tekstem (podręczniki,
kompendia gramatyczne, materiały własne prowadzącego, aplikacje internetowe, słowniki
tradycyjne i elektroniczne) dla ogólnego i szczegółowego rozumienia tekstu.
W cyklu 2022/2023-Z:
1. Język łaciński – podstawowe informacje. Informacje ogólne: historia rozwoju j. łacińskiego, łacina jako przedmiot propedeutyczny, wpływ łaciny na inne języki. Alfabet, wymowa, iloczas i akcent w j. łacińskim. Budowa zdania pojedynczego: podmiot, orzeczenie, orzeczenie imienne, funkcje przypadków (podkreślenie dopełnienia bliższego), technika tłumaczenia zdań łacińskich. Wprowadzenie do koniugacji, nomenklatura koniugacyjna (modi, tempora, genera, personae, numeri), formy podstawowe czasownika. 2. Fleksja łacińska - czasownik: 3. Fleksja łacińska – rzeczownik, przymiotnik, zaimek: 4. Budowa, przekład zdania pojedynczego i składni ACI: |
Efekty kształcenia
P7S_WG, P7S_UK
Wiedza
Student
1. ma podstawowe informacje o historii i rozwoju języka łacińskiego, wymowie, ortografii, wpływie łaciny na kulturę europejską i historię Kościoła;
2. zna najważniejsze modlitwy w języku łacińskim;
3. zna zasady budowy zdania łacińskiego, rozpoznawania, tworzenia i użycia form gramatycznych rzeczowników, przymiotników, czasowników, zaimków, przyimków;
4. opanowuje pamięciowo wskazane przez prowadzącego w toku zajęć zakresy słownictwa (czynnie do 150 słów), związane kontekstowo z omawianym tekstem, a w przypadku niektórych potrafi wskazać ich greckie pochodzenie (opcjonalnie);
Umiejętności
Student
1. widzi w tekście różnice między formami rzeczowników, przymiotników, czasowników, zaimków oraz przyimków;
2. identyfikuje formy fleksyjne i w związku z tym potrafi je wykorzystać, by zrozumieć ogólne treści przekładanego tekstu;
3. rozumie budowę zdania pojedynczego (rozpoznaje podmiot, orzeczenie, dopełnienie: bliższe i dalsze, ACI);
4. potrafi ocenić treść tekstu pod względem prawdziwości zawartych w nim informacji. Po usłyszeniu lub przeczytaniu tekstu wie, jaka jest jego główna tematyka i czego on dotyczy; potrafi go opowiedzieć lub streścić, znaleźć w nim informacje itp.;
5. posługuje się podstawowymi wiadomościami z fleksji i składni w celu zrozumienia prostych treści zawartych w tekstach (zdaniach) łacińskich (teksty z podręcznika, teksty własne prowadzącego, sentencje i wyrażenia łacińskie obecnie stosowane, proste inskrypcje, cytaty z Pisma Świętego - przez skojarzenie z czytaniami liturgicznymi, obiegowymi cytatami w języku polskim;
6. posiada umiejętność przekładu na język polski pojedynczych zdań łacińskich, wykorzystując znajomość łacińskiej składni w wymaganym zakresie, opanowane pamięciowo słownictwo i swoją ogólną wiedzę (np. szukając leksykalnych skojarzeń znaczeniowych w innych językach);
7. umie określać kontekst kulturowy prezentowanych w tekście informacji, potrafi i chce je dodatkowo rozbudować, przeprowadzając indywidualną kwerendę, sięgając po dodatkowe opracowania i budując zakres własnej wiedzy z danego tematu;
8. opanowuje pamięciowo podstawowe modlitwy w języku łacińskim.
Literatura
Lektury podstawowe:
I. Materiały własne prowadzącego (w tym tworzenie materiałów dydaktycznych, np. skryptów i zestawień tematycznych, na platformach takich jak Teams, Moodle).
II. Do wyboru treści z poniższych podręczników:
Collins, J.F., A Primer of Ecclesiastical Latin, Washington, D.C.: Catholic University of America Press 1985.
Jurewicz O., Winniczuk L., Żuławska J.; Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, Warszawa: PWN, wyd. 16, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1994 (lub inne wydanie).
Kalinkowski S., Scire Latine. Język łaciński dla alumnów i studentów teologii, Warszawa: Verbinum 2014 (Lingua Sacra 3).
Kania W., Religioni et litteris. Wstępna nauka łaciny kościelnej, Poznań: Pallottinum 1960.
Małunowicz L., Roma Christiana. Podręcznik łaciny chrześcijańskiej, Lublin: Wydawnictwo KUL 1986 (lub inne wydanie).
Roguszczak E., Rudimenta Latinitatis ecclesiasticae, Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy 1997.
Sajovic M., Evagrius Magister. Scholae Latinae, Roma: LAS 2016.
Salamonowicz-Górska, I., Język łaciński dla teologów, Katowice: Wydawnictwo UŚ 2004.
Ryba J., Wolanin E., Klęczar A., Homo Romanus, część I, Kraków: Wydawnictwo Draco 2017.
Ter-Grigorian N., Disco linguam Latinam. Podręcznik języka łacińskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2007.
Wilczyński S., Pobiedzińska E., Jaworska A., Porta Latina nova, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2012.
Wilczyński S., Zarych T., Rudimenta Latinitatis, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2011 (lub inne wydania).
Winniczuk L., Lingua Latina. Łacina bez pomocy Orbiliusza, Warszawa: Wydawnictwo PWN 1975.
Wojtczak J., Fides et litterae, Język łaciński dla uczniów szkół katolickich, studentów i alumnów, Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam” 1998.
Lektury uzupełniające:
Jougan A., Słownik kościelny łacińsko-polski, Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej 1992 (lub inne wydania).
Korpanty J., Mały słownik łacińsko-polski, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2001.
Samolewicz Z, Sołtysik T., Składnia łacińska, Bydgoszcz: Homini 2000.
Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków: Universitas 2001.
Wielewski M., Krótka gramatyka języka łacińskiego, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1978 (i późniejsze).
Wikarjak J., Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1979 (lub inne wydania).
Słowniki elektroniczne i aplikacje typu: Glosbe, Whitaker’s Words Online.
W cyklu 2022/2023-Z:
Lektury podstawowe: Lektury uzupełniające: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: