Władza rodzicielska a wolność religijna małoletnich kandydatów do chrztu PK-SJ>wykmon231
Celem wykładu jest przedstawienie pojęcia i zakresu władzy rodzicielskiej, praw i obowiązków małoletnich oraz wolności decyzji o przyjęciu chrztu przez małoletnich, którzy po wyjściu z dzieciństwa potrafią już używać rozumu. Zaprezentowane będą aktualne normy dotyczące tych zagadnień oraz historia ich kształtowania się od pierwszych wieków chrześcijaństwa do współczesności.
1. Kształtowanie się pojęcia władzy rodzicielskiej
2. Zakres władzy rodzicielskiej w prawie kanonicznym
3. Domniemanie nieużywania rozumu przed ukończeniem siódmego roku życia
4. Przepisy o chrzcie dotyczące wieku człowieka małoletniego
5. Prawa i obowiązki małoletnich w Kodeksie prawa kanonicznego
6. Ograniczenia władzy rodzicielskiej dotyczące chrztu dzieci w dziejach Kościoła
7. Wolność decyzji o przyjęciu chrztu w dziejach Kościoła
8. Wolność decyzji o przyjęciu chrztu w historii teologii i prawa kanonicznego
9. Konieczność intencji przyjęcia chrztu u dorosłego w obowiązującym Kodeksie prawa kanonicznego
10. Kryteria wystarczalności intencji przyjęcia chrztu u dorosłego
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy:
W01 Student zna terminologię prawa kanonicznego oraz jej zastosowanie w innych pokrewnych dyscyplinach.
W02 Student ma rozszerzoną wiedzę o charakterze prawa kanonicznego, jego teologicznej naturze i historycznych uwarunkowaniach.
W zakresie umiejętności:
U01 Student potrafi wskazać i w pogłębiony sposób wyjaśnić źródła prawa kanonicznego oraz ich wzajemne relacje.
U03 Student potrafi właściwie analizować rozwój prawa kanonicznego i ukazywać jego związek z procesami zachodzącymi w społeczności Kościoła wywołującymi potrzebę normatywnych regulacji.
W zakresie kompetencji społecznych:
K03 Student docenia znaczenie prawa kanonicznego w funkcjonowaniu społeczności Kościoła, jego rolę w zachowywaniu porządku tej społeczności w wymiarze doczesnym, a szczególnie jego ukierunkowanie na zbawienie człowieka.
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne:
1. wykład z elementami dyskusji;
2. praca z tekstami źródłowymi;
3. prezentacje multimedialne
Kryteria oceniania:
Egzamin pisemny lub ustny. Dokładna forma egzaminu zostanie ustalona w porozumieniu ze studentami. W ocenie końcowej z egzaminu będzie uwzględniona obecność i aktywność na zajęciach.
Literatura
Źródła:
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes.
Sobór Watykański II, Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum Educationis.
Sobór Watykański II, Deklaracja o wolności religijnej. O prawie osoby i wspólnot do społecznej i obywatelskiej wolności w sprawach religii Dignitatis humanae.
Sobór Watykański II, Dekret o misyjnej działalności Kościoła Ad gentes divinitus.
Sobór Chalcedoński, Definicja wiary, 451 r., w: Dokumenty Soborów Powszechnych, red. A. Baron, H. Pietras, t. 1-4/2, Kraków 2007 (dalej: DSP), t. 1, s. 214-224.
Sobór Florencki, Bulla o unii z Koptami Cantate Domino, 4.02.1442 r. , w: DSP, t. 3,
s. 570-619.
Sobór Florencki, Bulla o unii z Ormianami Exultate Deo, 22.11.1439 r., w: DSP, t. 3,
s. 492-543.
Sobór Trydencki, Dekret o usprawiedliwieniu, 13.01.1547 r., w: DSP, t. 4/1, s. 288-311.
Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, ze zmianami zatwierdzonymi 26.02.2019 r., Katowice 2020.
Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, tekst zatwierdzony 25.03.1987 r. ze zmianami z 6.03.2014 r., Katowice 2015.
Literatura podstawowa zwłaszcza dla osób nieuczestniczących w wykładach:
Marta Mucha, Władza rodzicielska a prawo małoletniego do samodzielnej decyzji o przyjęciu chrztu, Kraków 2019, rozdziały I i II.
Brzemia-Bonarek A., Drzyżdżyk S., Od chrztu w imię Jezusa do chrztu w imię Trójcy Świętej, w: Rozwój dogmatu trynitarnego. Perspektywa historiozbawcza, red. A. Baron, J. Kupczak, J.D. Szczurek, Kraków 2014, s. 139-174.
Dagron G., Kościół bizantyński i chrześcijaństwo bizantyńskie między najazdami a ikonoklazmem (VII – początek VIII wieku), w: Historia chrześcijaństwa. Religia. Kultura. Polityka. Biskupi, mnisi, cesarze. 610-1054, red. G. Dagron, P. Riché, A. Vauchez, t. 4, Warszawa 1999, s. 17-85.
Jaworski M., Wprowadzenie do deklaracji o wolności religijnej, w: SWII, s. 405-409.
Literatura dodatkowa:
Majer P., Intencja przyjęcia chrztu przez dorosłego jako warunek ważności sakramentu, „Prawo i Kościół” 1 (2006), s. 21-35.
Mokrzycki B., Droga chrześcijańskiego wtajemniczenia, Warszawa 1983.
Pastuszko M., Prawo o sakramentach świętych. Normy ogólne i sakrament chrztu,
t. 1, Warszawa 1983.
Janczewski Z., Ważność sprawowania sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, uzdrowienia i święceń w porządku prawnym Kościoła katolickiego, Warszawa 2011.
Janczewski Z., Wiara jako zasadniczy warunek przyjęcia sakramentu chrztu, „Prawo Kanoniczne” 56 (2013), nr 2, s. 41-61.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: