Filozofia i teologia prawa kanonicznego PK-SL>Filteo
Wykład rozpocznie się od przedstawienia podstawowych aspektów natury człowieka, które posłużą do odpowiedzi na pytanie: co to jest prawo.
Prawo w ujęciu realistycznym jest "czymś co należy do człowieka"; co jest mu należne. Będzie zatem konieczne przedstawienie tych aspektów antropologicznych, które pozwolą uzasadnić istnienie fenomenu "tego co należne" w przypadku człowieka.
W tej perspektywie jawi się pojęcie sprawiedliwości, która okazuje się być następstwem powyżej ujętego prawa. Sprawiedliwość jest bowiem cnotą czyli nastawieniem woli, by każdemu oddać jego "prawo" czyli to, co mu się należy. Wykład pogłębi tak rozumiane pojęcie sprawiedliwości i przedstawi zasadnicze różnice pomiędzy tym ujęciem a współczesnymi błędami w rozumieniu sprawiedliwości i praw człowieka.
Podstawą ukazania tej różnicy będzie przedstawienie historycznego kształtowania się pojęcia prawa subiektywnego i jego sukcesywnego oddzielania się od pojęcia prawa w znaczeniu realistycznym. W tym kontekście przedstawione zostaną problemy nominalizmu, woluntaryzmu i pozytywizmu prawnego.
Ważną częścią wykładu będzie w powyższej perspektywie przedstawienie prawnego ujęcia instytucji małżeństwa, która jak żadna inna, odzwierciedla różnice w rozumieniu prawa. Zostanie ukazany historyczny proces rozchodzenia się rozumienia małżeństwa przez Kościół (i do pewnego momentu przez społeczność świecką) i system prawa państwowego w perspektywie rozumienia samego pojęcia prawa.
Druga część wykładu będzie poświęcona fenomenowi prawa w Kościele z uwzględnieniem wcześniej przedstawionego fenomenu prawa w rzeczywistości ludzkiej..
Kościół poprzez tajemnicę Wcielenia rodzi się z samego Boga w Trójcy Świętej i urzeczywistnia realnie w Eucharystii. W niej odnajdujemy podstawowe więzy jakie wspólnotę Kościoła łączą. W niej także - jest ona bowiem obecnością boskiej communio w rzeczywistości ludzkiej - odnajdujemy cel funkcjonowania prawa w Kościele, którym jest służba owej communio. Wykład będzie służył przedstawieniu tak ujętego funkcjonowania prawa w Kościele.
Ostatnią częścią wykładu będzie ukazanie tego funkcjonowania w instytucjonalnych konkretach: Kościół powszechny a kościół partykularny; prawo powszechne a prawa partykularne; prymat a episkopat; communicatio in sacris; dopuszczanie lub niedopuszczanie konkretnego wiernego do eucharystycznej communio; synod biskupów; konferencja episkopatu; ordynariat polowy jako przykład specyficznej relacji pomiędzy Kościołem powszechnym i Kościołem partykularnym i relacji pomiędzy strukturami terytorialnymi a strukturami personalnymi w Kościele.
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Zrozumienie wykładanej treści (co jest powinno być podstawowym "efektem uczenia się") pomoże w krytycznej, opartej na solidnych podstawach, ocenie prawdziwości, racjonalności i słuszności, tworzenia i wykładni przepisów prawnych będących przedmiotem bieżącego cywilizacyjnego sporu (prawa człowieka). Będzie także pomocą w docenieniu fenomenu prawa w Kościele we właściwej jego interpretacji.
Kryteria oceniania
Egzamin końcowy będzie polegał na pisemnym teście. Podczas testu będzie można korzystać z jakichkolwiek materiałów (notatek, podręczników, książek). Taka forma testu będzie preferowała jednakże dobre zrozumienie materiału, nie zaś mechaniczne odtworzenie treści. I dlatego gorąco zachęcam do regularnej obecności na wykładach, podczas których będzie można zawsze zadawać pytania. Z doświadczenia wiem, iż nieobecność na wykładach wraz z nadzieją, iż taka forma testu daje gwarancję zdania egzaminu, prowadzi w większości przypadków do jego niezaliczenia.
Literatura
Javier Hervada, "Prawo naturalne", Kraków 2011.
Javier Hervada, "Historia prawa naturalnego", Kraków 2013.
ks. Andrzej Wójcik "Prawo Kościoła a rzeczywistość sakramentalna", w: K. Porosło, R. J. Woźniak, "Znaki Tajemnicy. Sakramenty Kościoła w teorii i praktyce Kościoła", Kraków 2018, s. 191-204 (udostępniam elektroniczną wersję)
ks. Andrzej Wójcik, "Ciało jako otwarta granica". Kraków 2016. (udostępniam całą książkę w pdf)
|
W cyklu 2022/2023-Z:
Javier Hervada, "Prawo naturalne", Kraków 2011. |
W cyklu 2023/2024-Z:
Javier Hervada, "Prawo naturalne", Kraków 2011. |
W cyklu 2024/2025-Z:
Javier Hervada, "Prawo naturalne", Kraków 2011. |
Uwagi
|
W cyklu 2022/2023-Z:
Metody i kryteria oceniania |
W cyklu 2023/2024-Z:
Metody i kryteria oceniania |
W cyklu 2024/2025-Z:
Metody i kryteria oceniania Metody i narzędzia powstałe w ramach Programu „Skonsolidowany Plan Rozwoju UPJPII” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój numer i nazwa Osi priorytetowej: III. Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, numer i nazwa Działania: 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych na podstawie umowy o dofinansowanie nr POWR.03.05.00-00-Z104/17-01, w ramach modyfikacji programu kształcenia na kierunku Prawo Kanoniczne, w przedmiocie Deontologia kurialna są wykorzystywane w realizacji aktualnego przedmiotu Filozofia i teologia prawa kanonicznego Treści kształcenia: "Deontologia jako nauka o powinnościach, standardach postępowania" jest realizowany w wymiarze 3 godzin |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: