Stres i jego skutki w życiu człowieka PSY-Klin>StresW
Treści kształcenia:
1. Ujęcie stresu w klasycznych i współczesnych koncepcjach: Selye’go, Lazarusa i Folkman, Dohrenwendów, Hobfolla.
2. Rodzaje sytuacji stresowych; chroniczny stres wywołany brakiem poczucia bezpieczeństwa i życia w chaosie; stres a zdrowie i choroba; stres a kryzys psychiczny i duchowy, chroniczny stres a trauma.
3. Różne rodzaje radzenie sobie w sytuacji stresogennej jako specyficzna forma aktywności.
4. Koncepcje zawierające klasyfikacje strategii radzenia sobie; kryteria wyróżnienia strategii radzenia sobie.
5. Radzenie sobie a mechanizmy i czynności obronne: klasyczne i współczesne ujęcia; model Miller, Lazarusa i Folkman, Endlera i Parkera a funkcjonalno-czynnościowy model obrony psychologicznej Senejko: podobieństwa i różnice.
6. Nowe formy radzenia sobie w ujęciach współczesnych ukierunkowane na regulację emocji oraz wzbudzanie emocji pozytywnych.
7. Właściwości podmiotu i jego aktualnej sytuacji, jako wyznaczniki w procesie radzenia sobie ze stresem: odkrywanie własnych zasobów genetycznych, czerpanie z wzorców osobowych: rodzinnych, narodowych, religijnych, politycznych i innych poważnych, uznanych autorytetów.
8. Charakterystyka metod szacujących strategie radzenia sobie ze stresem: zalety
i ograniczenia; alternatywne metody badań w dziedzinie psychologii stresu.
9. Stres a rozwój psychiczny; pozytywna rola stresu i radzenia sobie ze stresem; koncepcja salutogenezy Antonowsky’ego;
10. Stres jako wyznacznik dojrzewania osobowościowego, koncepcja dezintegracji pozytywnej Dąbrowskiego.
11. Wypalenie zawodowe w ujęciu Maslach: symptomy, konsekwencje dla podmiotu i organizacji.
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się:
WIEDZA:
(PPMpK_W16) posiada pogłębioną wiedzę na temat stresu i sposobów radzenia sobie z nim, potrafi dobrać metody jego pomiaru, posiada wiedzę niezbędną do przedstawienia specyfiki funkcjonowania w sytuacjach stresowych osób w różnym wieku, o niepowtarzalnej osobistej historii ich życia oraz z różnym kontekstem kulturowym
UMIEJĘTNOŚCI:
(PPMpK_U08) posiada umiejętności posługiwania się wybranymi narzędziami diagnostycznymi właściwymi dla stresu z uwzględnieniem ich ograniczeń
i specyfiki, potrafi zintegrować wyniki badania psychologicznego
i sformułować orzeczenie na potrzeby różnych odbiorców.
(PPMpK_U09) potrafi dobrać narzędzia badawcze do postawionych pytań badawczych dotyczących problemów z obszaru psychologii stresu i radzenia sobie ze stresem.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
(PPMpK_K04) utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce psychologicznej dotyczącej sytuacji osób w stresie, ma rozwiniętą wrażliwość badawczą, odznacza się rzetelnością, rozwagą, dojrzałością
i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań psychologicznych związanych z badaniem sposobów radzenia sobie ze stresem u osób w różnym wieku.
Kryteria oceniania
Metody i narzędzia dydaktyczne:
1. Wykład. .
2. Prezentacja multimedialna.
3. Praca indywidualna i grupowa.
4. Analiza przypadku.
Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia:
1. Praca koncepcyjna.
2. Obecność na zajęciach - obowiązkowa.
3. Egzamin pisemny: wykład - obecność obowiązkowa, kolokwium zaliczeniowe z oceną: ćwiczenia - obecność obowiązkowa.
Praktyki zawodowe
Nie są przewidziane.
Literatura
Lektury podstawowe:
1. Dąbrowski K. (1979). Dezintegracja pozytywna. Warszawa Państwowy Instytut Wydawniczy. 2. Heszen I. (2016). Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA .
3. Łosiak W. (2008). Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i profesjonalne. 4. Sęk H. (20100. Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN. 5. Storoni M. (2019). Wolni od stresu. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca. 6.Tabak, I. (2014). Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Wsparcie dzieci i młodzieży w pokonywaniu problemów. BAS Studies, 2(38): 113–138. 7. Terelak J. (2008). Człowiek i stres. Bydgoszcz - Warszawa: Oficyna wydawnicza Branta
Lektury uzupełniające;
1. Cyniak - Cieciura M., Strelau J. Zawadzki B. (2016). Formalna charakterystyka zachowania- Kwestionariusz Temperamentu w wersji zrewidowanej. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. 2. Heszan I., Sęk A. (2008) Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN. 3. Hobfoll S.E. (1998/2026) Stres, kultura i społeczność. Gdańsk: GWP. 4. Kempisty - Jeznach E. (2021) Chorzy ze stresu. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o.
5. Langley J. (2023) Jak pokonać stres. Warszawa: Wydawnictwo RM 6. Ogińska - Bulik N., Juczyński Z. (2010). Osobowość. Stres a zdrowie. Warszawa: Delfin.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: