Chrześcijańska filozofia człowieka PSY-SJ-p>chrzefilw

Wykład przedstawia pogłębioną analizę chrześcijańskiej filozofii człowieka, osadzoną w kontekście historii myśli europejskiej. Punktem wyjścia są pytania Kanta o poznanie, działanie, nadzieję i tożsamość człowieka, uzupełnione refleksją Schellinga o znaczeniu samowiedzy. W wykładzie są omówione źródła antropologii filozoficznej – od greckiego zachwytu nad światem, przez biblijną wizję człowieka jako obrazu Boga i jej wpływ na rozumienie godności, wolności i odpowiedzialności człowieka. W wykładzie wyeksponowana jest centralna rolę pojęcia osoby w chrześcijańskim personalizmie oraz przedstawione są zagrożenia dla człowieka ze strony redukcjonizmu naukowego, relatywizmu i niekontrolowanego postępu technicznego. Krytycznie omówione są stanowiska Freuda, Darwina i jest podkreślona potrzeba harmonii między nauką a wiarą w kwestii rozumienia osoby ludzkiej. Istotne miejsce w wykładzie zajmuje koncepcja odpowiedzialności (Lévinas, Tischner) oraz rola sumienia w realizacji dobra. Wykład kończy refleksja, że pełne zrozumienie człowieka wymaga dialogu filozofii z religią i nauką oraz świadomego budowania humanizmu opartego na godności osoby.
Plan wykładu (15 spotkań = 30 godzin dydaktycznych):
1. Wprowadzenie do chrześcijańskiej filozofii człowieka – geneza, znaczenie i aktualność.
2. Cztery pytania Kanta i ich znaczenie antropologiczne – wiedza, działanie, nadzieja, tożsamość.
3. Schelling i problem samowiedzy – „Kim jestem?” jako początek drogi etycznej.
4. Zadziwienie jako źródło filozofii – od starożytnej Grecji po myśl chrześcijańską.
5. Biblijna koncepcja człowieka – stworzenie na obraz Boga i konsekwencje etyczne.
6. Nowy Człowiek – chrystocentryczny humanizm i problematyka przezwyciężenie śmierci.
7. Rozwój pojęcia osoby – od patrystyki po współczesne ujęcia (Tertulian, św. Augustyn, Boecjusz, św. Tomasz, Scheler, Wojtyła).
8. Chrześcijański humanizm i godność osoby – fundamenty praw człowieka.
9. Zagrożenia dla chrześcijańskiej wizji człowieka – redukcjonizm naukowy, relatywizm, sekularyzacja (Engehlardt, Parfit, Singer,).
10. Krytyka i reinterpretacja poglądów Freuda, Darwina, Kopernika – nauka a godność osoby.
11. Relacja nauki i wiary – dialog i granice integracji poznania empirycznego i teologii.
12. Odpowiedzialność w ujęciu Lévinasa i Tischnera – etyka jako fundament podmiotowości.
13. Rola sumienia w samorealizacji – sumienie jako gwarant uczestnictwa w dobru.
14. Wyzwania współczesnej techniki i genetyki – granice ingerencji w naturę człowieka.
15. Wnioski końcowe – potrzeba syntezy filozofii, teologii i nauki dla integralnego obrazu człowieka.