Psychologia różnic indywidualnych PSY-SJ-p>psyróżn-w
Problematyka wykładów:
- Współczesne tendencje w psychologii różnic indywidualnych. Perspektywa nomotetyczna i idiograficzna. Różnice indywidualne: zakres, znaczenie, konsekwencje. Kategorie opisu różnic indywidualnych.
- Przyczyny indywidualnego zróżnicowania funkcjonowania psychicznego i zachowania. Biologiczne vs społeczne czynniki zróżnicowań indywidualnych. Różnice międzykulturowe a różnice indywidualne. Konsekwencje społeczne.
- Źródła różnic indywidualnych w zakresie osobowości – czynniki genetyczne i środowiskowe. Wymiary osobowości podlegające zróżnicowaniu indywidualnemu i ich funkcje regulacyjne. Terminologia i podstawowe podejścia teoretyczne.
- Koncepcje opisowo-wyjaśniające funkcjonowania temperamentalnego.
Założenia oraz rozwój regulacyjnej funkcji temperamentu. Regulacyjna funkcja temperamentu a wczesne okresy rozwojowe. Funkcjonalne znaczenie temperamentu człowieka dorosłego. Cechy temperamentalne czy patologia? Opis wybranych zespołów zachowań.
- Koncepcje opisowo-wyjaśniające w zakresie zróżnicowania intelektualnego. Funkcjonalne znaczenie inteligencji. Zróżnicowanie indywidualne w zakresie różnych typów inteligencji.
- Style poznawcze: pomiędzy osobowością a inteligencją. Style radzenia sobie w sytuacjach trudnych i zadaniowych.
- Różnice indywidualne w zakresie wartości i postaw. Mądrość życiowa i jej uwarunkowania.
- Kreatywność a aktywność twórcza. Uwarunkowania zróżnicowań interindywidualnych.
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
1. Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę na temat subdyscyplin i specjalizacji psychologii, obejmującą: terminologię, teorię i metodologię – zorientowaną na zastosowania praktyczne w wybranej sferze działalności psychologicznej /PsMpK_W04/, P7S_WG
2. Ma pogłębioną wiedzę w zakresie różnic indywidualnych – osobowościowych, temperamentalnych, intelektualnych, potrafi rozróżnić style poznawcze / PsMpK_W19/, P7S_WG
UMIEJĘTNOŚCI:
1. Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dziedzin w celu analizy przyczyn i przebiegu procesów psychicznych, zachowania jednostek oraz zjawisk zachodzących w społeczeństwie / PsMpK_U01/,
2. Potrafi kompetentnie porozumiewać się i współpracować zarówno ze specjalistami w zakresie psychologii i innych dziedzin, jak i z osobami spoza grona specjalistów / PsMpK_U07/, P7S_UK
KOMPETENCJE:
1. W razie potrzeby potrafi znaleźć eksperta z danej dziedziny i poprosić o konsultacje lub pomoc w rozwiązaniu problemu / PsMpK_K02/, P7S_KK
2. Jest wrażliwy na problemy psychologiczne, podejmuje komunikację i współpracę z otoczeniem – w tym z osobami niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz aktywnie uczestniczy w grupach i organizacjach realizujących działania psychologiczne / PsMpK_K06/, P7S_KO
Obciążenie studenta pracą:
Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin pracy studenta
Godziny kontaktowe 30 godzin
Konsultacje 2 godziny
Praca z tekstem 23 godziny
Przygotowanie się do egzaminu 20 godzin
Razem 75 godzin
Sposób określenia liczby punktów ECTS 1 pkt ECTS odpowiada 25–30 godzin pracy studenta z udziałem nauczyciela oraz bez udziału nauczyciela.
Kryteria oceniania
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń. Egzamin testowy.
Dodatek do oceny:
przedstawienie własnego opracowania w formie referatu na podstawie min. 5 pozycji naukowych (artykuły naukowe z ostatnich 10-ciu lat). Tekst ma być zreferowany, może być do tego prezentacja, ale nie odczytana "ze ściany". Takie wystąpienie podnosi każdą pozytywną ocenę z egzaminu o 0.5 pkt.
Literatura
Lektury podstawowe:
1. Strelau, J. (2021). Różnice indywidualne, historia – determinanty – zastosowania, Warszawa: Scholar. (wybrane fragmenty)
2. Strelau J., Doliński D. (red.) (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 1 i 2. Gdańsk: GWP. (wybrane fragmenty)
Lektury uzupełniające:
1. Bartosz B. (red.) (2011). Kobiecość i męskość. Komunikacja, relacje, społeczeństwo. Warszawa: ENETEIA.
2. Boski, P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Warszawa: PWN.
3. Czapiński J. (1978). „Koło” – Shalita Kwestionariusz Stylu Spostrzegania (283-299). "Materiały do Nauczania Psychologii", Seria III, T. 3.
4. Drwal R. (1995). Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wybrane techniki i zagadnienia. Warszawa: PWN.
5. Kofta M., Szustrowa T. (red.) (2015). Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: PWN.
6. Kossowska, M. (2003). Różnice indywidualne w potrzebie poznawczego domknięcia. "Przegląd Psychologiczny", 46, 355-373.
7. Lipińska-Grobelny, A., Gorczycka, K. (2011). Rekonstrukcja narzędzia do pomiaru płci psychologicznej. "Przegląd Psychologiczny", 54, 179-192.
8. Łaguna, M., Lachowicz-Tabaczek, K., Dzwonkowska, Ł. (2007). Skala samooceny SES Morrisa Rosenberga – polska adaptacja metody, "Psychologia Społeczna", 2, 164–176.
9. Nęcka, E. (2012) Psychologia twórczości, Gdańsk: GWP.
10. Nisbett, R. E. (2015). Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej? Sopot: Smak Słowa.
11. Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2008), Skala pomiaru prężności – SPP-25, „Nowiny Psychologiczne”, nr 3, 39–56.
12. Strelau J., Marszał-Wiśniewska M. (red.) (2011), Uwikłany temperament. Osobowość, temperament, środowisko Warszawa: Scholar.
13. Strus, W., Cieciuch, J. (2014). Poza Wielką Piątkę – przegląd nowych modeli struktury osobowości. "Polskie Forum Psychologiczne", 19, 17-39.
14. Śmieja, M. Orzechowski, J. (red.) (2008). Inteligencja emocjonalna: fakty, mity, kontrowersje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: