Psychologia i średniowiecze SzD-DH>Psyasre
Od kilku lat nauki humanistyczne, w tym również historia, uważnie przyglądają się nie tylko twórczości człowieka, ale starają się również zrozumieć samego twórcę jego mentalność, czyli świat wartości oraz zachowania społeczne i indywidualne. Odkrycie świata "zmysłów i myśli" człowieka średniowiecznego pozwala w nowy sposób zrozumieć i poprawniej zinterpretować zarówno punktowe wydarzenia, jak i procesy historyczne w kontekście długiego trwania. Celem wykładu będzie z jednej strony przybliżenie średniowiecznej kultury intelektualnej, a z drugiej jej egzemplifikacja. Głównymi tekstami, wokół których zostanie zbudowany wykład będą: traktat Arystotelesa De anima; XIII-wieczne komentarze do tego dzieła; najważniejsze późnośredniowieczne wypowiedzi i teorie nt. psychologii człowieka. Tym, co charakteryzuje średniowieczną, a zwłaszcza tomistyczną psychologię to wyraźnie holistyczne podejście do człowieka.
W trakcie wykładu zostaną poruszone następujące zagadnienia:
1) Główne "filary" mentalności człowieka w średniowieczu
2) Traktat De Anima i jego komentarze w kulturze średniowiecznej i systemie edukacji
3) Antropologia i główne średniowieczne definicje człowieka
4) Struktura, budowa, funkcje i dysfunkcje zmysłów zewnętrznych: wzrok i słuch
5) Struktura, budowa, funkcje i dysfunkcje zmysłów zewnętrznych: węch, smak, dotyk
6) Struktura, budowa, funkcje i dysfunkcje zmysłów wewnętrznych: mózg
7) Struktura, budowa, funkcje i dysfunkcje zmysłów wewnętrznych: wyobraźnia
8) Struktura, budowa, funkcje i dysfunkcje zmysłów wewnętrznych: instynkt, zmysł wspólny, pamięć
9) Wychowanie wyobraźni i techniki memoryzacyjne
10) Choroby psychiczna i jej średniowieczne interpretacje
11) Umysł: intelekt oraz procesy rozumienia
12) Umysł: wola oraz pragnienia ciała, pragnienia intelektualne ut natura i pragnienia intelektualneut ratio
13) "Logoterapia" wg Tomasza z Akwinu
14) Problem depresji wg Tomasza z Akwinu
15) Średniowieczne terapie w kontekście najważniejszych, współczesnych szkół psychologii człowieka
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zdobędzie wiedzę z zakresu:znajomości terminologii dotyczącej zjawisk i procesów charakterystycznych dla epoki średniowiecznej; wiedzy o źródłach dotyczących epoki średniowiecznej oraz historiografii średniowiecznej; pozna najważniejsze osiągniecia kultury intelektualnej średniowiecza, że szczególnym uwzględnieniem średniowiecznej psychologii i twórczości Tomasza z Akwinu.
Kryteria oceniania
Wykład.
Obecność + esej na wybrany temat, związany z problematyką wykładu
Literatura
K. Ożóg, Kultura umysłowa w Krakowie w XIV wieku: środowisko duchowieństwa świeckiego, Kraków 1987
K. Ożóg, Intelektualiści w służbie Królestwa Polskiego w latach 1306-1382, Kraków 1995
K. Ożóg, Miejsce Polski w rozwoju intelektualnym Europy w XIV-XV wieku, Kraków 2006
Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek (1988)
Tomasz z Akwinu, Komentarz do "O duszy" Arystotelesa, tłum. M. Bęściak (2018)
Y. N. Karandashev, Traktat o duszy. Rozwój czy pochodzenie?, "Horyzonty psychologii", 2 (2012), s. 57-73
S. Knuuttila, Emotions in Ancient and Medieval Philosophy (2004-2006)
R. E. Brennan, Psychology: An Interpretation of the Science of Mind Based on Thomas Aquinas (1937)
R. E. Brennan, History of Psychology: From the Standpoint of a Thomist (1945)
R. E. Brennan, The Image of His Maker: A Study of the Nature of Man (1948)
The Ontology, Psychology and Axiology of Habits (Habitus) in Medieval Philosophy, red. Nicolas Faucher, MagaliRoques(2018)
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: