Prawne aspekty komunikowania społecznego i mediów SzD-DNKSM>Pas-w

1. Wolność komunikowania się w polskim, unijnym i międzynarodowym systemie prawnym.
2. Podstawowe zasady prawne związane z komunikowaniem medialnym oraz definicje legalne zapisane w ustawie prawo prasowe oraz w ustawie o radiofonii i telewizji.
3. Krajowe regulatory mediów elektronicznych.
4. Inicjowanie działalności prasowej, radiowej, telewizyjnej.
5. Regulacja prawna dotycząca mediów publicznych.
6. Prawa dziennikarza, ze szczególnym uwzględnieniem dostępu do informacji publicznej.
7. Obowiązki dziennikarza, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki obowiązku autoryzacji oraz tajemnicy dziennikarskiej.
8. Sprostowanie prasowe w mediach drukowanych, elektronicznych oraz radiu i telewizji.
9. Odpowiedzialność administracyjna nadawcy oraz dostawy usług medialnych na żądanie.
10. Odpowiedzialność cywilna za naruszenie dóbr osobistych
11. Odpowiedzialność karna za rozpowszechniane treści.

W cyklu 2024/2025-Z:

1. Wprowadzenie do regulacji prawnych komunikowania społecznego
Podstawowe pojęcia: wolność słowa, prawo do informacji, odpowiedzialność mediów.

2. Akt o Sztucznej Inteligencji (AI Act)

Cele i zakres regulacji.
Klasyfikacja systemów AI według poziomu ryzyka.
Obowiązki dostawców i użytkowników systemów AI w kontekście komunikowania społecznego i mediów.
Wpływ AI na dezinformację i fake newsy.

3. Akt o Rynkach Cyfrowych (DMA)

Definicja i rola „gatekeeperów” w cyfrowym ekosystemie.
Obowiązki i zakazy dla platform cyfrowych.
Skutki dla pluralizmu mediów i konkurencji na rynku cyfrowym.

4. Akt o Usługach Cyfrowych (DSA)

Regulacje dotyczące odpowiedzialności platform internetowych za treści użytkowników.
Mechanizmy zgłaszania nielegalnych treści.
Transparentność algorytmów i reklamy personalizowanej.
Wpływ DSA na wolność słowa i moderację treści w mediach społecznościowych.

5. Wolność słowa w mediach – orzecznictwo

Kluczowe wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) oraz Sądu Najwyższego USA w zakresie wolności słowa.
Sprawy związane z granicami wolności słowa: mowa nienawiści, fake news, moderacja treści, platformy społecznościowe, ochrona dobrego imienia.
Analiza wyroków TSUE dotyczących mediów cyfrowych.

6. SLAPP (Strategic Lawsuits Against Public Participation)

Definicja i charakterystyka SLAPP.
Przykłady i skutki pozwów mających na celu uciszenie krytyki.
Ochrona dziennikarzy i aktywistów przed SLAPP w świetle prawa UE i międzynarodowego.

7. Praktyczne aspekty regulacji prawnych mediów

Warsztat analizy prawnej przypadków.
Dyskusja nad wyzwaniami regulacyjnymi w dobie cyfrowej transformacji.
Studium przypadków dotyczących naruszeń prawa w mediach cyfrowych.

Tryb zajęć

Szkoła doktorska

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/2023-Z:

Elżbieta Czarny-Drożdżejko

W cyklu 2024/2025-Z:

Weronika Kudła

Efekty kształcenia

WIEDZA – w wyniku przeprowadzonych zajęć doktorant umie scharakteryzować istniejące regulacje prawne w zakresie komunikacji społecznej i medialnej. Rozumie kluczowe regulacje UE dotyczące mediów i komunikowania społecznego. Potrafi krytycznie ocenić wpływ regulacji na pluralizm mediów i demokrację. Rozpoznaje obowiązki związane z funkcjonowaniem mediów i spoczywające na osobach, które się nimi posługują. Rozróżnia zachowania dozwolone od tych, które są zakazane.

UMIEJĘTNOŚCI – w wyniku przeprowadzonych zajęć doktorant umie prawidłowo zainicjować działalność medialną, umie ją prowadzić zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami oraz umie realizować obowiązki, które na nim spoczywają. Potrafi analizować orzecznictwo dotyczące wolności słowa i stosować je w praktyce badawczej. Umie identyfikować wyzwania prawne w kontekście SLAPP, AI, DMA i DSA.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (POSTAWY) – w wyniku przeprowadzonych zajęć doktorant postępuje zgodnie z prawem, rozumie dlaczego określone rozwiązania istnieją i jakie są społeczne powody określonych regulacji. Dostrzega wagę i potrzebę regulacji prawnej i potrafi wybrać takie zachowanie, które nie narusza obowiązujących norm.

Kryteria oceniania

Dyskusje moderowane, analiza przypadków (case studies), praca w grupie
Na ocenę końcową składa się średnia z aktywności na zajęciach (50%) oraz wykonanie projektu końcowego, tj. analiza wybranego aktu prawnego i jego wpływu na media (50%)

Literatura

I. Dobosz, Prawo prasowe, Warszawa 2011,
E. Czarny-Drożdżejko, Ustawa o radiofonii i telewizji. Komentarz, Warszawa 2014
E. Czarny-Drożdżejko, J. Żurawski, Otwartość prac organów prawodawczych w systemie polskim i unijnym. Prawne i politologiczne zagadnienia związane z dostępem mediów i publiczności do obrad Sejmu RP i Senatu RP w kontekście rozwiązań unijnych, Kraków 2020.

W cyklu 2024/2025-Z:

1. Teksty aktów prawnych:
Akt o Sztucznej Inteligencji (AI Act).
Akt o Rynkach Cyfrowych (DMA).
Akt o Usługach Cyfrowych (DSA).
2. Wybrane orzecznictwo ETPC, TSUE oraz SN USA (dostępne online).
3. Ch.S. Reed, Digital Media Law. Practical Guide for the Media and Entertainment Industries, Routledge, Abingdon 2023.
4. D. Bromell, Regulating Free Speech in a Digital Age. Hate, Harm and the Limits of Censorship, Springer, Switzerland 2022.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu SzD-DNKSM>Pas-w w USOSweb