Wspomaganie rodziny z dysfunkcjami SzD-DNR>Wspom-w

Wiedza
Po ukończeniu przedmiotu doktorant:
 ma pogłębioną wiedzę na temat współczesnych teorii rodziny i mechanizmów jej dysfunkcjonalności;
 zna konsekwencje zaburzeń w funkcjonowaniu rodziny dla rozwoju dzieci, młodzieży i dorosłych;
 rozumie rolę instytucji publicznych i pozarządowych w procesie wspierania rodziny;
 posiada wiedzę o modelach i strategiach interwencji pedagogicznej, psychologicznej i socjalnej;
 zna i potrafi interpretować akty prawne oraz politykę rodzinną w Polsce i w wymiarze europejskim;
 rozumie etyczne aspekty badań nad rodziną i działań pomocowych wobec osób w kryzysie.

Umiejętności
Po zakończeniu zajęć doktorant:
 potrafi analizować sytuację rodziny z dysfunkcjami z wykorzystaniem wiedzy interdyscyplinarnej;
 umie diagnozować problemy i zasoby rodziny oraz proponować adekwatne formy wsparcia;
 potrafi samodzielnie zaprojektować badania naukowe nad problematyką rodziny – od formułowania pytań po dobór metod i narzędzi;
 jest zdolny do krytycznej analizy literatury, dokumentów i badań empirycznych, a także do wyciągania wniosków praktycznych;
 potrafi opracować projekt działań profilaktycznych, interwencyjnych lub terapeutycznych skierowanych do rodziny;
 umie w sposób logiczny i jasny prezentować wyniki swoich analiz w formie ustnej i pisemnej, a także uczestniczyć w dyskusji akademickiej.

Kompetencje społeczne
Po ukończeniu kursu doktorant:
 jest świadomy złożoności zjawiska dysfunkcji rodzinnych i wynikających z nich konsekwencji społecznych;
 ma poczucie odpowiedzialności za rzetelność prowadzonych badań i za etyczny wymiar działań pomocowych;
 rozumie potrzebę współpracy między różnymi instytucjami i specjalistami w procesie wspomagania rodziny;
 rozwija wrażliwość społeczną i gotowość do wspierania rodzin w kryzysie;
 przyjmuje postawę badacza i refleksyjnego praktyka, potrafiącego łączyć teorię z praktyką i krytycznie oceniać istniejące rozwiązania systemowe;
 jest przygotowany do twórczego poszukiwania nowych koncepcji badawczych i praktycznych, które mogą służyć poprawie jakości życia rodzin w trudnej sytuacji.

Metody oceniania:

Obecność i aktywność na zajęciach – uczestnictwo w wykładach i ćwiczeniach, zaangażowanie w dyskusje, udział w analizie przypadków.

Egzamin ustny – końcowa forma sprawdzania wiedzy, polegająca na odpowiedzi na pytania dotyczące teorii, systemu wsparcia i praktycznych form pomocy rodzinie dysfunkcyjnej.

Kryteria oceny egzaminu ustnego:

5,0 (bardzo dobry): doktorant swobodnie i wyczerpująco odpowiada na pytania, prezentuje szeroką wiedzę teoretyczną i praktyczną, posługuje się przykładami, wykazuje refleksję krytyczną.

4,0–4,5 (dobry / dobry plus): poprawnie odpowiada na pytania, prezentuje uporządkowaną wiedzę, potrafi odnieść się do praktyki, ale wnioski są mniej pogłębione.

3,0–3,5 (dostateczny / dostateczny plus): udziela częściowych odpowiedzi, zna podstawowe pojęcia, lecz ma trudności w ich zastosowaniu, wypowiedzi są fragmentaryczne.

2,0 (niedostateczny): brak znajomości podstawowych zagadnień, odpowiedzi niepoprawne lub brak odpowiedzi.

Podstawowa
1. Kozak, S. (2010). Rodzina dysfunkcyjna. Konteksty teoretyczne i praktyczne. Warszawa: Difin.
2. Kawczyńska-Butrym, Z. (2008). Rodzina w kryzysie. Praca socjalna i pedagogiczna wobec dysfunkcji. Warszawa: PWN.
3. Wojtanowicz, K., Sordyl-Lipnicka, B. (red.) Usługi społeczne na rzecz osób i rodzin doświadczających kryzysów. Dyskurs interdyscyplinarny (2024)
4. Cudak, H. (2013). Wsparcie rodziny w ujęciu pedagogicznym i socjologicznym. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
5. Szlendak, T. (2010). Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: PWN.
6. Liberska, H. (red.) (2017). Rodzina z problemem. Wyzwania i pomoc. Warszawa: Difin.
7. Krasiejko, I. (2019). Rodzina z dziećmi. Rodzina dysfunkcyjna. Pedagogika, praca socjalna, terapia. Warszawa: Difin.
Uzupełniająca
1. Matusiak, A. (2020). Rodzina w kryzysie – wsparcie i pomoc instytucjonalna. Kraków: Impuls.
2. Szczepaniak, P. (2019). Dysfunkcje współczesnej rodziny – diagnoza i profilaktyka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
3. Namysłowska, I. (2012). Psychiatria dzieci i młodzieży. Terapia rodzin. Warszawa: PZWL.
4. Sakowicz, T. (red.) (2006). Dysfunkcjonalność rodziny a resocjalizacja. Kielce: Wydawnictwo UJK.
5. Putnam, R. D. (2016). Our Kids: The American Dream in Crisis. New York: Simon & Schuster. (perspektywa porównawcza).
Akty prawne i dokumenty
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z późn. zm.).
• Strategia wspierania rodziny w Polsce (dokumenty rządowe).

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu SzD-DNR>Wspom-w w USOSweb