Teoria poznania T-KAP-AFI>teopoz-w-1

1. Wprowadzenie do problematyki filozofii poznania. Uwagi wstępne (filozofia poznania: jej przedmiot, metoda, cel, problematyka. Zasadnicze problemy filozofii poznania. Stosunek filozofii poznania do innych dyscyplin filozoficznymi i pozafilozoficznymi (zwłaszcza z psychologią, filozofią umysłu i kognitywistką).
2. Sceptycyzm: dzieje, odmiany, argumenty, krytyka; sceptycyzm a fallibilizm i krytycyzm.
3. Rodzaje czynności i wytworów poznawczych (wiedza):
Poznanie bezpośrednie a pośrednie,
Doświadczenie: jego natura i rodzaje.
Struktura percepcji i jakości zmysłowych;
Intuicja intelektualna, przekonania;
4. Spór o źródła prawdziwego poznania:
Główne wersje aprioryzmu i empiryzmu.
Aprioryzm: genetyczny i metodologiczny.
Empiryzm: genetyczny (natywizm) i metodologiczny.
5. Realizm ludzkiego poznania (realistyczny model poznania: 1. koncepcja arystotelesowsko-tomistyczna; 2. koncepcja fenomenologiczna) – idealizm epistemologiczny (epistemologiczny idealizm immanentny – Berkeley; epistemologiczny idealizm transcendentalny – Kant).
Wiedza prawdziwa: internalizm czy eksternalizm?
6. Problem prawdy ludzkiego poznania.
Prawda poznania a prawda tzw. pierwotna (prawda samego bytu, „światło Boże”, „bycie odpowiedni otwartym, pełnia naocznego dania)
Problem istoty prawdy naszego poznania.
Poznanie zmysłowe a poznanie intelektualne.
Klasyczna koncepcja prawdy.
7. Nieklasyczne koncepcje prawdy. Kryteria prawdy: koherencja, pragmatyzm, operacjonizm, praktyka (filozofia marksistowska), zgody powszechnej.
8. Hermeneutyczna koncepcja poznania i prawdy - pomiędzy relatywizmem a absolutyzmem.
9. Rola autorytetu epistemicznego w zdobywaniu wiedzy: definicja, niezbędność i ograniczenia autorytetu; warunki jego prawomocności (intersubiektywna sprawdzalność i wiarygodność); typy autorytetu; autorytet religijny.
10. Problematyka wiedzy pewnej.
Wiedza syntetyczna – wiedza analityczna.
Racjonalizm – irracjonalizm.
Racjonalizm epistemologiczny a racjonalizm metafizyczny.
Racjonalizm scjentystyczny i niescjentystyczny, skrajny i umiarkowany.
Rozum a wiara.
11. Problem uzasadnienia epistemicznego: pojęcie i modele uzasadnienia epistemicznego – fundacjonalizm/fundamentalizm a koherencjonizm.
Sposoby i stopnie uzasadniania przekonań.
12. Typy wiedzy: klasyczna a naukowa (science).
Natura poznania religijnego.

Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka, Warszawa 1983.
Chisholm R.M., Teoria poznania, tł. M. Ziemińska, Lublin 1989
Gottfried G, Teoria poznania. Od Kartezjusza do Wittgensteina, tłum. T. Kubalica, Kraków 2007.
Jadacki J., Spór o granice poznania. Prolegomena do epistemologii, Warszawa 1985.
Jadacki J., Epistemologia XX wieku: przegląd stanowisk, w: „Roczniki Filozoficzne” 46/47(1998/1999), s. 6-66.)
Rożdżeński R., Na tropach nieznanego. Poznanie i prawda z perspektywy ludzkiej skończoności, Kraków 2003
Rożdżeński R., Filozofia poznania. Zarys problematyki, Kraków 2010 [wyd. III, poprawione i uzupełnione].
Siemianowski A., Człowiek i prawda, Poznań 1986.
Woleński J., Epistemologia, Kraków 2000.
Ziemińska R. (red.), Przewodnik po epistemologii, Kraków 2013.

Udział w wykładach jest obowiązkowy