Homiletyka formalna T-KAP-SJ>homfor-w-9

Homiletyka formalna „przerzuca pomostu pomiędzy retoryką jako wiedzą humanistyczną, a homiletyką jako nauką teologiczną. Pomiędzy nimi istnieje bliski związek. Także dzisiaj retoryka ma zastosowanie we współczesnej homiletyce. Jest ona bowiem nauką o kontekstualnym charakterze, co skłania ją do korzystania ze zdobyczy różnego rodzaju nauk, spełniających wobec niej pomocnicze zadania. Taką też rolę powinna pełnić w niej retoryka, rozumiana jako ars bene dicendi. Rolę tę uzasadnia się nie tylko funkcjonalnie, ale i teologicznie. Wypływa ona bowiem z teandrycznej natury kościelnego przepowiadania, w którym słowo ludzkie z Bożego postanowienia odgrywa ważną rolę. Przez odpowiednie kształtowanie słowa ludzkiego retoryka przyczynia się do należytego wypełnienia przez nie owej roli, a przez to do większej skuteczności słowa Bożego. Aby to się dokonywało, korzystanie z retoryki powinno kierować się kryteriami znamiennymi dla ewangelicznego przekazu słowa Bożego.
Wykład zapoznaje z poszczególnymi 5 działami retoryki: inventio (w jej ramach wynajdywano temat oraz gromadzono sposoby argumentacji, pozwalające sformułować i rozwinąć podjęty temat), dispositio (logiczne i zgodne z konwencjami przysługującymi danemu rodzajowi mowy rozplanowanie przemyślanego uprzednio materiału, porządkowanie argumentów i wybór kompozycji całości mowy; elocutio (stylistyka, czyli poprawne, jasne, stosowne i ozdobne „przełożenie” myśli na słowa. Elocutio uwzględnia gramatyczne i stylistyczne normy języka artystycznego, podział i omówienie stylów oraz ich zalet i wad, figury myśli i słów oraz tropy; wyróżnia 4 kryteria dobrego wysławiania się: poprawność, jasność, ozdobność i stosowność; memoria (pamięciowe opanowanie przygotowanego tekstu) oraz pronuntiatio (actio) – właściwe wygłoszenie kazania.