Homiletyka fundamentalna T-KAP-SJ>homfun-w-8

W zbawczym planie Boga, realizowanym przez Chrystusa w Kościele, kaznodziejstwo pełni ważną rolę. Głoszenie słowa Bożego jest bowiem obok sprawowania sakramentów jedną z dwóch fundamentalnych funkcji w prowadzonym przez Kościół dziele zbawienia człowieka. Wykład ukazuje wolę zbawczą Boga, tajemnicę Słowa Bożego w słowie ludzkim, teologiczne cele przepowiadania. Kazanie jako akt komunikacji interpersonalnej składa się z trzech zasadniczych czynników: podmiotu (głosiciela), adresatów (słuchaczy) i treści komunikatu. Kolejno omówione są te elementy konstytutywne kaznodziejstwa. O ile tradycyjna homiletyka jako retoryka kościelna widziała podmiot kaznodziejstwa jedynie w osobie kaznodziei, a kazanie zaś ujmowała jako wydarzenie między mówiącym i słuchającym je człowiekiem, o tyle nowa homiletyka pojęta jako nauka teologiczna o kaznodziejstwie zwraca szczególną uwagę na to, iż pierwszorzędnym głosicielem Słowa w Kościele jest sam Bóg-Ojciec, który mówi przez Chrystusa w mocy Ducha Świętego. Przybliżone zostają także funkcje i kwalifikacje stawiane kaznodziei, jako urzędowemu świadkowi Chrystusa i Kościoła. Ważna sprawą jest zasada pondus et ordo porządkująca treści wiary według ich „związku z podstawą bądź rdzeniem wiary chrześcijańskiej” - jak stwierdza Dekret o ekumenizmie w numerze 11 ma duże znaczenie dla kaznodziejstwa. Zasada ta domaga się, by prawdy wiary i moralności przekazywać nie tylko w sposób wierny Ewangelii, ale także tak, by prawdy pierwszorzędne były głoszone i przeżywane w pobożności pierwszorzędnie, a drugorzędne drugorzędnie. Zasada ta spotkała się z dużym uznaniem papieża Franciszka w adhortacji Evangelii gaudium.
W kolejnych wykładach ukazana zostaje typologia kaznodziejstwo. Ściśle biorąc istnieje jedno przepowiadanie słowa Bożego, niemniej jednak w praktyce jednak jest ono zróżnicowane. Klasyfikacja jednostek głoszonego słowa Bożego w publikacjach homiletycznych nie jest jednolita. Różne są także stosowne w nich kryteria podziału. Można dokonać następującego podziału przepowiadania słowa Bożego ze względu na: związek z liturgią (homilia, kazanie tematyczne wygłaszane poza liturgią), adresatów (dzieci, dorośli, młodzież…), okoliczności (prymicje, jubileusz, odpust, poświęcenie kościoła...), treść (maryjne, patriotyczne, pasyjne...), rodzaj komunikacji retorycznej (komunikacja bezpośrednia, do słuchaczy obecnych in visu; komunikacja pośrednia, medialna, za pośrednictwem radia, telewizji, Internetu...) i seryjność (cykliczność), czyli występowanie w ciągu tworzących pewną całość jednostek (np. kazania pasyjne, kazania nowennowe, konferencje, tridua, misje ludowe, rekolekcje). Wykłady ukazują wszystkie te formy, ich założenia i aktualność.