Teologia dogmatyczna - Mariologia T-KP-SJ>teodog-w-9

Wykład podzielony będzie na następujące obszary tematyczne:

I. Mariologia Biblijna

1. Biblijne, trynitarne i historyczne osadzenie mariologii w teologii
a) Zwiastowanie - analiza pozdrowienia anielskiego (Łk 1, 26-38)
b) Imię Maryi, Nazaret, apokryficzne informacje o pochodzeniu i rodzie Maryi
2. Starotestamentalne zapowiedzi maryjne
a) Zasada „latet-patet” - starotestamentalne figury, paralele i typy maryjne
b) Starotestamentalne proroctwa Maryjne
- Protoewangelia (Rdz 3, 15)
- proroctwo o almah (Iz 7, 14)
- Matka Mesjasza (Mi 5, 2)
c) 12 Kobiet Starego Testamentu prefigurujących postać Maryi
- (1) Ewa (Rdz 2,21-3,24)
- (2) Lea (Rdz 29, 15-35)
- (3) Rachela (Rdz 29, 25-30; 49,25)
- (4) Jokebed (Wj 6,20; Lb 26,59)
- (5) Miriam (Wj 1,15-2,3; Wj 15,20)
- (6) Debora (Sdz 4,4-5,31)
- (7) Rut (Rt 1.1-4,22)
- (8) Anna (1 Sm 1,1-2,11)
- (9) Rispa (2 Sm 21,1-14)
- (10) Judyta (Jdt 8,1-16-25)
- (11) Estera (Est 2,1 - 7,10)
- (12) Matka 7 braci machabejczyków (2 Mch 7,1-42)
3. Maryja w Nowym Testamencie
3.1 Ewangelie o Maryi
a) Mk i Mt
- Kobiety w genealogii Chrystusa (Mt 1, 1-17)
- Boże Macierzyństwo i dziewictwo Maryi (Mt 1, 18-25)
- Bracia, siostry i krewni Chrystusa (Mk 3, 31-35; 6, 1-6)
- „Syn Maryi” (Mk 6, 3)
- Mariologia „pierwotna” Mk
- Mariologia pluralistyczna (teksty paralelne Mt-Mk)
b) Łk i J
- Magnificat (Łk 1, 46-56)
- Proroctwo Symeona - zapowiedź męczeństwa i cierpienia (Łk 2, 35)
- Prawdziwi krewni Chrystusa (Łk 8, 19-21)
- Anonimowa kobieta z tłumu (Łk 11, 27-28)
- Kana Galilejska - wstawiennictwo Maryi (J 2, 1-12)
- Maryja pod krzyżem - dziewictwo, duchowe macierzyństwo, IV przykazanie (19, 25- 27)
- „Syn Józefa” (J 6, 42)
3.2 Maryja w teologii Św. Pawła, w Dziejach Apostolskich i w Apokalipsie
a) Maryja w narracji pawłowej
- Narodzenie z niewiasty (Ga 4, 4)
- „Brat Pański” (Ga 1, 19)
b) Maryja w Dziejach Apostolskich
- Maryja w gronie oczekujących na zesłanie Ducha Świętego (Dz 1, 14)
c) Maryja w wizji apokaliptycznej
- Niewiasta i Smok - eklezjotypiczno-maryjna interpretacja (Ap 12,1 - 18)

II. Mariologia patrystyczna

1. Mariologia przedefeskich ojców Kościoła
a) Ignacy antiocheński
b) Justyn męczennik
c) Meliton z Sardes
d) Ireneusz z Lyonu
e) Klemens Aleksandryjski
f) Orygenes
g) Tertulian
h) Efrem Syryjczyk
i) Epifaniusz z Salaminy
2. Patrystyczne definicje dogmatyczne.
a) Dziewicze poczęcie i trwałe dziewictwo Maryi- I Dogmat
- Podstawa biblijna (Mt 1, 20; Łk 1, 35nn)
- Treść dogmatu - Symbole chrzcielne, Credo
b) Sobór Efeski - Theotokos - Boże Macierzyństwo Maryi - II Dogmat
- Problemy terminologiczne
- Podstawa biblijna (Mt 1, 18-25; Łk 1, 26-3 8
- Treść dogmatu - Sobór Efeski
c) Herezje mariologiczne
- Mariologiczne reperkusje herezji chrystologicznych
- Antydikomaryci, Helwidianie, Jowinianie
- Kollyridianki

III. Elementy mariologii nowożytnej

1. Nowożytna mariologia przedsoborowa
a) Pius IX - Ineffabilis Deus -Niepokalane Poczęcie NMP- III dogmat
- Podstawa biblijna (Rdz 3, 15; Łk 1, 28; soteriologia i eklezjologia NT)
- Treść dogmatu - Ineffabilis Deus
b) Pius XII - Munificentissimus Deus - Wniebowzięcie NMP- IV dogmat
- Podstawa biblijna (soteriologia NT; jednomyślność całego Kościoła)
- Treść dogmatu - Munificentissimus Deus
2. Mariologia Soboru Watykańskiego II
a) Dwa nurty mariologiczne obecne na Soborze
- nurt maksymalistyczno-pietystyczny
- nurt biblijno-liturgiczny
b) Przełom mariologiczny Soboru Watykańskiego II
- Dwa schematy soborowego dokumentu mariologicznego
- VIII rozdz. Lumen Gentium
3. Mariologia posoborowa
- Paweł VI - Marialis cultus
- Jan Paweł II - Redemptoris Mater, Rosarium Virginis Mariae
- Benedykt XVI -homilie i przemówienia.
- Mariologia w ujęciu wybranych teologów współczesnych.