Teologia trynitarna T-KP-SJ>teotry-c-5
Podstawowym celem zajęć jest zapoznanie studenta z najważniejszymi tekstami źródłowymi, dokumentami Kościoła i opracowaniami z zakresu teologii dogmatycznej i trynitologii oraz umożliwienie mu skutecznego skorzystania z tych materiałów w jego późniejszej pracy zawodowej.
W szczególności ćwiczenia obejmują następującą tematykę:
I. Podstawowe zagadnienia dogmatyczne poruszone w pismach Ojców Kościoła:
1. początki myśli trynitarnej II w. (Ireneusz)
2. Rozwój dogmatu trynitarnego w III w. (Orygenes, Tertulian) - problematyka subordynacjonizmu i monarchianizmu.
3. Problematyka Bóstwa Syna i Ducha Św. w IV w. - herezja ariańska i macedońska
4. Odpowiedź Kościoła: Atanazy i Sobory: Nicea I i Konstantynopol I
II. Późnopatrystyczne klaryfikacje i spory terminologiczne
5. Trynitologia Ojców Kapadockich - rozróżnienie hipostazy (osoby) i ousii (istoty)
6. Trynitologia Augustyna (orzekanie absolutne vs. orzekanie relatywne)
7. Problem Filoque (podejście historyczne vs. podejście współczesne )
III. Wybrane zagadnienia trynitologii współczesnej
8. Problem wolności intratrynitarnej w ujęciu J. Tischnera – aspekt antropologiczny
9. Problem wolności intratrynitarnej w ujęciu H.U. von Balthasara – aspekt teologiczny
10. Problem relacji hipostatycznych w ujęciu K. Rahnera
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
- Student ma pogłębioną znajomość dogmatycznych prawd Kościoła Katolickiego, zwłaszcza w zakresie trynitologii, zarówno w odniesieniu do ustalonej Tradycji dogmatycznej Kościoła, jak również odnośnie do współczesnych propozycji dogmatycznych (TMA_W11)
- Student rozumie kulturotwórczą rolę Kościoła i teologii dogmatycznej w różnych aspektach (TMA_W14)
Umiejętności:
- Student umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze zwłaszcza w zakresie analizy tekstów dogmatycznych i trynitarnych (TMA_U05).
- Student potrafi harmonizować różne elementy chrześcijańskiego dziedzictwa doktrynalnego w zakresie dogmatyki Kościoła Katolickiego (TMA_U07)
Kompetencje:
- Student ma świadomość złożoności prawd dogmatycznych i rozumie potrzebę interdyscyplinarności dla ich głębokiego rozumienia (TMA_K05).
- Student identyfikuje i rozstrzyga dylematy z zakresu współczesnych wyzwań doktrynalnych (TMA_K06)
Kryteria oceniania
Metody pracy na zajęciach
- analiza tekstu z uwzględnieniem jego teologicznej rangi, kontekstu historycznego, literackiego oraz podstawowych zasad hermeneutyki.
- praca indywidualna i grupowa nad tekstem
- praca nad źródłowym tekstem greckim i łacińskim
- praca nad tekstem z wykorzystaniem metody porównawczej
- dyskusja
Kryteria oceniania:
- obowiązkowa obecność na zajęciach
- aktywność na zajęciach i udzielanie prawidłowych odpowiedzi na pytania
prowadzącego
- zaliczone kolokwia - zaliczenie od 50% max. ilości punktów.
Literatura
Lektura podstawowa:
Rozdziały III-VI w: B. Sesboüé, J. Wolinski, Historia dogmatów, t. I: Bóg zbawienia, wyd. M, Kraków, 1999, s. 121-300.
Pozostałe lektury obowiązkowe:
W. Myszor, Wprowadzenie w: Ireneusz, Wykład nauki apostolskiej, ŹMT 7, WAM, Kraków 1997, s. 5 -13;
Ireneusz, Wykład nauki apostolskiej, ŹMT 7, WAM, Kraków 1997, s. 21-48, 58-75, 98-99;
Orygenes, O zasadach, ŹMT 1, WAM, Kraków 1996, s. 58-92;
Tertulian, Przeciw Prakseaszowi, ŹMT 4, WAM, Kraków 1997, s. 35-86;
Atanazy, Listy do Serapiona, ŹMT 2, WAM, Kraków 1996, s. 69-108.
Nicea I (325) i Konstantynopol I (381), w: DSP, I, (ŹMT), WAM, Kraków 2001, s. 24-25; 54-61, 68-69; 74-87;
Synody Aleksandryjskie (323 i 362), w: AS (ŹMT), WAM, Kraków 2006, s. 78-82; 249-260
Grzegorz z Nyssy, O rozróżnieniu między istotą a hipostazą; Do Eustacjusza o Trójcy Świętej; Jak mówiąc o trzech osobach…; O tym, że nie można mówić że jest trzech bogów…, w: Drobne pisma trynitarne, ŹMT 21, WAM, Kraków 69-117.
Augustyn, O Trójcy Świętej, Znak, Kraków 1996, s. 194-216; 286-306; 465-479 (wraz z Wprowadzeniem J. Tischnera, s. 9-20)
H. Urs von Balthasar, Teologika, III, Duch Prawdy, WAM, Kraków 2005, s. 102-114; 147-192.
J. Tischner, Życie wewnętrzne Boga, w: Ksiądz na manowcach, Znak, Kraków 2007, s. 88-101.
J. Tischner, Boski rodowód wolności w: Spór o istnienie człowieka, Znak, Kraków 2011, s. 377-406.
H. U. von Balthasar, Teodramatyka, t. II: Osoby dramatu, cz.1: Człowiek w Bogu, p.4.: Wolność Nieskończona, a) Pojawienie się Wolności Nieskończonej, wyd. M, Kraków 2006, 230-248.
K. Rahner, Uwagi na temat dogmatycznego traktatu „De Trinitate”, w: Pisma wybrane, I, WAM, Kraków 2005, s. 185-215.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: