Katechetyka T-SY>katech-8

Zajęcia będą złożone z modułów, które kolejno zaprezentują następujące zagadnienia:
1. Wyzwania kultury cyfrowej względem przekazu wiary
2. Stanowisko Watykanu wobec wykorzystania internetu dla przekazu wiary
3. Cyfrowe otoczenie i potrzeba bliskości - wspólnota jako podstawa w transmisji wiary
4. Jaka jest przyszłość nauczania religii w szkole w Polsce?
5. Nauczanie religii w Polsce na tle Europy
6. Katecheza Dobrego Pasterza jako alternatywa w edukacji religijnej dzieci
7. Młodzież i religia - czy czeka nas Kościół mniejszości w otoczeniu wielokulturowym?
8. Nowa ewangelizacja - jakie są szanse powodzenia?

W cyklu 2023/2024-L:

Nauczanie religii w szkole – kontekst historyczny. Znaczenie nauczania religii w szkole, dla Kościoła i kultury
Jaka jest polska szkoła w świetle polskiego prawa? Czy polska szkoła jest szkołą „świecką”?
Podstawa prawna nauczania religii w szkole w świetle prawa międzynarodowego polskiego
Katechetyka jako nauka teologiczna, idee, koncepcje, definicja
Główne przesłanie i pytania dokumentów katechetycznych
Troska Ojca Świętego Jana Pawła II o katechezę
Jezus z Nazaretu jako katecheta
Katecheza wg św. Augustyna na przykładzie De catechizandis rudibus
Katecheza czasów średniowiecza (Biblia pauperum, pierwsze katechizmy)
Katechizmy Marcina Lutra
Najważniejsze katechizmy Kościoła (katechizmy Erazma z Rotterdamu, Piotra Kanizjusza, Robert Bellarmin, Claude Fleury, Jana de La Salle, Josepha Deharba)
Katechizmy Kościoła Powszechnego (Trydencki, Jana Pawła II)
Katecheta marzeń dyrekcji, nauczycieli, uczniów, rodziców
Parafialne sposoby dopełniania katechezy poprzez przygotowanie do sakramentów: Eucharystii, bierzmowania, pokuty i pojednania
Katecheza jako szkoła modlitwy
Modlitwa na katechezie. Preferowane modlitwy w katechezie
Nauczanie religii w polskiej szkole – dawniej i dziś – perspektywy
Główne kierunki katechetyczne
Katecheza osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Cel, naturę i zadania katechezy
Podstawa, program i treści w katechezie
Źródła katechezy wg dokumentów katechetycznych Kościoła
Porównanie wybranych katechizmów i podręczników do nauczania religii
Biblia źródłem treści katechezy, dawniej i dziś
Liturgia jako źródło katechezy, dawniej i dziś
Kultura i doświadczenie ludzkie źródłem katechezy
Fides ex visu – obraz w katechezie
Możliwości ewangelizacji w szkole

Koordynatorzy przedmiotu

Tadeusz Panuś

Efekty kształcenia

ma uporządkowaną i pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu innych dyscyplin teologicznych
zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej
i charytatywnej Kościoła katolickiego, dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego
potrafi nawiązywać współpracę z różnymi podmiotami działalności edukacyjno-wychowawczej, kulturalnej, społecznej i charytatywnej i kierować pracą zespołu
ma krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, nabytej wiedzy i umiejętności
rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny
potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania i potrafi przewidywać wielokierunkowe skutki swojej działalności

Kryteria oceniania

prezentacja podczas zajęć w grupach 2-3 osobowych wokół głównych idei:

1. Jak Kościół w Polsce przekazuje wiarę młodemu pokoleniu i co należy koniecznie poprawić?
2. Wskazówki dla nowej ewangelizacji w Polsce - jak jest teraz, jak mogłoby być?
3. Najczęstsze błędy w wychowaniu religijnym i jak ich unikać.
4. Papież Franciszek - w jaki sposób inspiruje młodych?
5. W jakim stopniu rodzice wpływają na wiarę swoich dzieci?
6. Przyczyny kryzysu Kościoła i sposoby wyjścia z niego według Benedykta XVI
7. Jaki będzie Kościół XXI wieku (na podstawie wybranych tekstów Benedykta XVI)?
8. Idee II Soboru Watykańskiego na temat katechezy, do których wciąż należy wracać.

Prezentacja ma być przygotowana w formie pisemnej - pliku word
objętość minimum 5 stron maszynopisu, maksimum 15 stron - w zależności od liczebności grupy (2 bądź 3 osoby)
Prezentacja ma być najpierw zatwierdzona przez prowadzącego.
Następnie jest przedstawiana uczestnikom podczas zajęć - w formie ustnej lub wraz ze slajdami - po niej następuje dyskusja nad zagadnieniem.
Ocena prezentacji dotyczy:
- jasnego określenia problemu i celu
- podania adekwatnych argumentów pro i contra
- wyciągnięcia wniosków
- sformułowana własnych opinii popartych badaniami naukowymi i doktryną Kościoła
- obrony lub modyfikacji prezentowanego stanowiska podczas dyskusji

Literatura

Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o katechizacji, Kielce 2020.
Franciszek, adhortacja apostolska Evangelii gaudium, 24 listopada 2013 r.
Franciszek, encyklika Fratelli tutti, 27 marca 2020 r.
Benedykt XVI, List o przyczynach kryzysu Kościoła, Kraków 2019
J. Ratzinger, Przyszłość wiary. Refleksje teologiczne, Kraków 2019
4% młodzieży aktywnej w sieci interesuje się religią – ogólnoświatowe badanie młodych przed Synodem, https://nowaewangelizacja.org/4-mlodziezy-aktywnej-sieci-interesuje-sie-religia-ogolnoswiatowe-badanie-mlodych-synodem/
Brezinka, W., Wychowywać dzisiaj. Zarys problematyki, Kraków 2007
Carr, N., Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg, Gliwice 2013
Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Młodzież 2018, red. M. Grabowska, M. Gwiazda, Warszawa 2019
Czego młodzi szukają w internecie? Aleteia przeprowadziła światowe badania i dzieli się wnioskami, https://pl.aleteia.org/2018/09/18/czego-mlodzi-szukaja-w-internecie-aleteia-przeprowadzila-swiatowe-badania-i-dzieli-sie-wnioskami/
Religious Education at Schools in Europe. Part 2: Western Europe, red. M. Rothgangel, R. Jackson, M. Jaeggle, Vienna 2014
Kielian, A., Kowalczyk, J., Duch przyszłości Kościoła. Nowa ewangelizacja w ujęciu Jana Pawła II i Synodu Biskupów (2012), „Studia katechetyczne” 10/2014, s. 175-206
Kochel, J., Lekcja religii szansą dla ewangelizacji, „Polonia Sacra” 2/2018, s. 19-39
B. Surma., Jak rozmawiać z dzieckiem o Bogu? Kilka słów o programie i metodzie Katechezy Dobrego Pasterza, „Rocznik Wydziału Pedagogicznego WSFP Ignatianum w Krakowie”, Kraków 2010, s. 13-35
P. Mąkosa, Rola katechezy w kształtowaniu obrazu Boga u dzieci w młodszym wieku szkolnym, [w:] Katecheza dzieci, red. M. Zając, Lublin 2009, s. 167-186.
J. Kalisty, Nowe wyzwania na polu ewangelizacyjnym i katechetycznym, „Katecheta” 6/2015, s. 5-13.
K. Kaźmierska, Młodzież archidiecezji łódzkiej. Szkic do portretu, Łódź 2018
Offmański, A., Znaczenie Soboru Watykańskiego II dla katechezy. Retrospekcja po pięćdziesięciu latach (1962-2013), „Studia katechetyczne”, 10/2014, s. 71-87.
A. Szubartowska, Kulturowy wymiar katechezy, Lublin 1997

W cyklu 2023/2024-L:

Bagrowicz J., Katechizm Kościoła Katolickiego w posłudze katechetycznej Kościoła w Polsce – bogactwo ciągle nie odkryte, red. T. Panuś, Kraków 2004 s. 77-99;
Blachnicki F., Katechetyka fundamentalna, Warszawa 2006;
Bóg żywy. Katechizm Kościoła Prawosławnego, Kraków 2001:
Charytański J., Z dobrą nowina w szkole, Warszawa 1991;
Charytański J., Zmagania o kształt katechezy w Polsce, Kraków 2001;
Chmielewski M., Youcat – wskazania dla katechezy w kulturze medialnej, [w] Catchetica Porta Fidei, red. P. Goliszek, A. Kiciński, Lublin 2012 s. 193-216;
Czekalski R., Katecheza komunikacją wiary, Płock 2006;
Czekalski R., Rys historyczny nauczania religii katolickiej w szkole polskiej, „Studia Katechetyczne” 7 (2010), s. 99-125;
Historia katechezy i katechetyka fundamentalna, red, J. Stala, Tarnów 2003;
Gadowski W., Wspomnienia katechety, red. A. Solak, Kraków, brak roku wydania;
Jan Paweł II, Catechesi tradendae, 16 października 1979;
Katechetyka i katecheza u progu XXI wieku, red. A. Kiciński, Poznań 2007;
Kielian A., Modele nauczania religii rzymskokatolickiej w krajach europejskich, Kraków 2010;
Korherr E., Nauczanie religii w szkole służbą człowiekowi, [w] W służbie człowiekowi, Studium duszpastersko-katechetyczne, red. Z. Marek, Kraków 1991, s. 58-78;
Kulpaczyński S., Symbole w odbiorze katechizowanych dzieci. Kielce 2002 s. 19-75;
Luter M., Mały katechizm; Duży katechizm, [w] Księgi wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Bielsko-Biała 1999 s.31-135;
Murawski R., Katecheza chrzcielna w procesie wtajemniczenia chrześcijańskiego czasów apostolskich, Warszawa 1990;
Murawski R., Geneza i rozwój katechizmu w Kościele katolickim, [w] W co Kościół wierzy i z czego żyje, red. T. Panuś, Kraków 2004 s. 153-173;
Murawski R., Metodyka katechizacji wg św. Augustyna [w] W służbie człowiekowi, red. Z. Marek, Kraków 1991 ss. 158-172;
Murawski R., Rys historyczny lekcji religii katolickiej w Europie, Studia Katechetyczne (7) 2010, s.25-46;
Murawski R. ,,Co to jest katecheza?, „Szczecińskie Studia Kościelne” 6 (1995), s. 27-32;
Murawski R., Początki szkół chrześcijańskich, [w:] Ku doświadczeniu wiary. Księga dedykowana ks. prof. A. Offmańskiemu w 70. rocznicę urodzin i 40. rocznicę pracy naukowo-dydaktycznej, red. K. Kantowski, W. Lechów, Szczecin 2012, s. 359-381;
Murawski R., Rys historyczny katechizacji dzieci w Kościele, [w] Katecheza dzieci, red. M. Zając, Lublin 2009, s. 15-37;
Murawski R., Historia katechezy, cz. 1, Katecheza w pierwszych wiekach, Warszawa 2011;
Murawski R.,, Historia katechezy, cz. II, Katecheza w średniowieczu, Warszawa 2011;
Murawski R.,, Wczesnochrześcijańska katecheza (Do Edyktu Mediolańskiego – 313 r.), Płock 1999;
Osial W., Historia katechizmu. Geneza i rozwój katechizmu w Kościele katolickim od I do XVI wieku, Warszawa 2013;
Panuś T., Podręczniki do religii – sens czy bezsens? Głos na temat doboru podręczników w różnych diecezjach. Doświadczenia krakowskie [w:] Podręczniki do nauki religii. Sens czy bezsens, red. Kostorz J., Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2009, s. 87-99
Panuś T., Potrzeba katechezy parafialnej, „Ateneum Kapłańskie” z. 2 (573) 2004, s. 212-226;
Panuś T., Konieczność katechezy parafialnej [w:] Katecheza parafialna – reaktywacja. Duszpasterstwo katechetyczne w parafii, red. R. Chałupniak, J. Kochel, J. Kostorz, Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2006, s. 117-128;
Panuś T., Jak w katechezie uczy się dzieci i młodzież przebaczania? [w:] Przebaczamy i prosimy o przebaczenie, red. R. Kuligowski, T. Panuś, Wydawnictwo Unum, Kraków 2008, s. 87-112;
Panuś T., Ojcostwo w myśli Jana Pawła II. Zarys problematyki [w:] Lex tua veritas, red. P. Majer, A. Wójcik, Wydawnictwo Naukowe UPJPII, Kraków 2010, s. 261-270;
Panuś T., Jaka katecheza dla współczesnego człowieka? [w:] Katechetyka i katecheza u progu XXI wieku, red. A. Kiciński, Księgarnia Świętego Wojciecha, Poznań 2007, ss. 403-445
Panuś T., Żeby [uczeń] chciał przyjść drugi raz ... . Koncepcja katechezy i wychowania ks. prof. Józefa Tischnera, „Paedagogia Christiana” 1(2004), ss.101-112;
Panuś T., O ilustracjach w Katechizmie Kościoła Katolickiego, [w] Catchetica Porta Fidei, red. P. Goliszek, A. Kiciński, Lublin 2012 s. 183-193
Panuś T., Jaka katecheza dla współczesnego człowieka? [ w] Katechetyka i katecheza u progu XXI wieku, red. A. Kiciński, Poznań 2007, ss. 403-445;
Panuś T., Główne kierunki katechetyczne XX wieku, Kraków 2001;
Panuś T., Katechizacja, ewangelizacja, kształtowanie człowieka, „Znak” (9) 2007 ss. 5-15;
Panuś T., Wczoraj i dziś katechetycznego środowiska Krakowa, [w] Introibo ad altare Dei, red. S. Szczepaniec, J. Superson, J. Mieczkowski, Kraków 2008, ss.777-787;
Panuś T., 10 razy ‘tak’, czyli próba bilansu 20 lat nauczania religii w polskiej szkole, „Katecheta” 9(2009), s. 43-49;
Panuś T., Pięć zadań stojących przed nauczającymi religii w polskiej szkole, „Katecheta” 9(2009), s. 49-52;
Panuś T., Troska o katechezę, [w] Testis Joannis Pauli II, red. S. Koperek, Kraków 2009 ss. 341-364;
Panuś T., Zasada chrystocentryzmu i jej realizacja w polskiej katechizacji, Kraków 2010;
Panuś T., Nowe dokumenty katechetyczne - nowe szanse, nowe obawy, [w] 20 lat minęło. Materiały z IX spotkania Dyrektorów Wydziałów katechetycznych, Kraków 2010, ss. 39- 70;
Panuś T., Mądrość katolickiej edukacji,[w] Piękno Kościoła, red. M. Chojnacki, J. Morawa, A. Napiórkowski, Kraków 2014, s.149-173;
Panuś T., Katecheza w zwierciadle mediów,[w] XXV lat nauczania religii w polskiej szkole, red. M. Zając, Lublin 2015, s.67-89;
Panuś T., Geneza i główne myśli „Dyrektorium ogólne o katechizacji” z 1997, „Studia katechetyczne 13(2017), ss.11-34;
Panuś T., Nowo odkryte katechezy Karola Wojtyły, [w] Katechetyk i wychowawca, Warszawa 2019, red. D. Kurzydło, Biblioteka Teologii Pastoralnej t. XVII, s. 397-408;
Potocki A., Katecheza między „niebem” a” ziemią” - między parafią a szkołą, „Katecheta” 2 (2001), s.13-22;
SchÖnborn Ch., Idee przewodnie Katechizmu Kościoła Katolickiego, [w] W co Kościół wierzy i z czego żyje, red. T. Panuś, Kraków 2004 s. 21-40;
Sto lat polskiej katechezy. Wkład wybitnych polskich katechetyków w odnowę i rozwój polskiej katechezy, red. R. Czekalski, Kraków 2001;
Tomasik P., Katechetyka fundamentalna, [w] Historia katechezy i katechetyka fundamentalna red. Stala, Tarnów 2010, s. 197-325;
Tomasik P., Nauczanie religii w szkołach publicznych w Europie, „Studia Katechetyczne” 7 (2010), s. 47-57;
XXV lat nauczania religii w polskiej szkole, red. M. Zając, Lublin 2015;
Wołkiewicz A., Główne idee polskich programów katechetycznych, Kraków 2018;
Wprowadzenie do Katechizmu Kościoła Katolickiego, red. A. Sujka, Warszawa 1994;
Zając M., Katecheza parafialna, [w] Wybrane zagadnienia katechetyki, red. J. Stala. Tarnów 2003 s. 144-174;
Zając M., Tradycja źródłem katechezy. „Roczniki Teologiczne” 50(2003) z. 6 s. 81-97;

Uwagi

W cyklu 2023/2024-L:

- zna definicje katechezy, jej główne idee i koncepcje, odnosi katechetykę do nauk pokrewnych;
- zna podstawowe dokumenty kościelne na temat katechezy szkolnej i parafialnej;
- ma ugruntowaną wiedzę na temat rozwoju katechizacji w ciągu wieków
- rozumie jak zmieniała się koncepcja katechezy na przestrzeni poszczególnych okresów historycznych:
- umie formułować krytyczne opinie na temat nauczania religii w szkole oraz potrafi jej bronić;
- potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę do apologii nauczania religii w szkole;.
- zna posoborowy model katechezy
Metody uczenia – wykład ilustrowany prezentacjami multimedialnymi, dialog ze studentami
Forma zaliczenia:
egzamin

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu T-SY>katech-8 w USOSweb