Fonetyka i emisja głosu TWT-KP-SM>Fonemi
Fonetyka jest nauką o głoskach, czyli dźwiękach mowy. To dział językoznawstwa badający dźwięki w potoku mowy – ich właściwości, łączliwość oraz pozycyjne przekształcenia. Zadaniem fonetyki w ramach zajęć ze studentami jest uczenie poprawnej wymowy przyszłych nauczycieli.
Emisja głosu (od łac. emitto – wysyłam, puszczam wolno; emissio - wypuszczenie) jest nauką i sztuką. Nauką w której zakres wchodzą wszystkie problemy związane z procesem wydobywania głosu zgodnie z prawami fizjologii oraz wymogami estetycznymi. O prawidłowej emisji głosu decydują czynniki tak anatomiczne (budowa aparatu mowy i głosu) jak i fizjologiczne. W emisji głosu bardzo ważne są procesy: oddechowy, fonacyjny i artykulacyjny. Prawidłowe operowanie głosem stanowi podstawę dobrego mówienia nauczyciela, a zdobycie poprawnych nawyków głosowych gwarantuje strunom głosowym zachowanie zdrowia i aktywności na dłuższy czas. Świadoma praca nad głosem to poznanie budowy i funkcjonowania narządów mowy (oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych) oraz wypracowanie odpowiednich technik emisyjnych i utrwalenie ich do działania na zasadzie odruchu, a także przestrzeganie profilaktyki i higieny głosu.
Treści kształcenia:
T_1. Elementy narządu głosowego.
T_2. Aparat oddechowy.
T_3. Budowa krtani.
T_4. Rezonatory.
T_5. Prawidłowa postawa podczas mówienia.
T_6. Prawidłowe oddychanie.
T_7. Teorie dotyczące fonacji.
T_8. Pola czuciowe.
T_9. Oparcie oddechowe.
T_10. Podstawowe pojęcia fonetyki.
T_11. Charakterystyka głosek.
T_12. Zależności między pisownią a wymową.
T_13. Uwarunkowania pozycyjne głosek (upodobnienia).
T_14. Prozodia.
T_15. Patologia głosu.
T_16. Higiena głosu.
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
E_1. - Posiada podstawowe umiejętności konieczne dla poprawnej emisji (postawa, otwieranie ust, prawidłowy oddech).
E_2. Posiada umiejętność samooceny swoich działań i wyciągania wniosków przekładających się na konkretne działania.
E_3. Potrafi podejmować i wypełniać ogólne i specjalistyczne zadania duszpasterskie Kościoła katolickiego (TkMA_U01)
Kryteria oceniania
M_1. Wykład problemowy,
M_2. Wykład z autoprezentacją,
M_3. Praca z tekstem i dyskusja,
M_4. Ćwiczenia z korektą prowadzącego
W_1. Ocenianie ciągłe przygotowania do zajęć i aktywnego udziału w zajęciach
W_2. Wykonywanie przewidzianych w programie ćwiczeń oraz pieśni sakralnych
Literatura
D. Ostaszewska, J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa 2008.
B. Tarasiewicz, Mówię i śpiewam świadomie: podręcznik do nauki emisji głosu, Kraków 2006.
M. Gawrońska, Podstawy wymowy i impostacji głosu, Wrocław 2001.
T. Zaleski, Aparat głosotwórczy a technika wokalna, Warszawa 1980
P. Bojakowski, Kierowanie dźwięku na maskę, Włocławek 1947 B.
Toczyńska, Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 1998
M. Kotlarczyk, Podstawy sztuki żywego słowa, Warszawa 1965
B. Wieczorkiewicz, Sztuka mówienia, Warszawa 1980
T. Baradin, Chrypka: przyczyny i zapobieganie, Warszawa 1957
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: