Dydaktyka i metodyka szczegółowa nauczania etyki w szkole podstawowej WF-POD-EN>dimetoĆw
Celem kursu jest praktyczne zapoznanie studentów ze specyfiką prowadzenia zajęć z etyki. W szczególności:
• ze statusem etyki jako przedmiotu objętego programem nauczania w szkole podstawowej (nauczanie zintegrowane, edukacja w klasach 4-6, edukacja w klasach 7-8);
• z założeniami, celami i skutecznymi metodami edukacji etycznej (nauczanie zintegrowane edukacja w klasach 4-6, edukacja w klasach 7-8);
• z różnymi formami pracy z uczniami nad zagadnieniami etycznymi (nauczanie zintegrowane, edukacja w klasach 4-6, edukacja w klasach 7-8);
• ze sposobami wyboru podręcznika do nauki etyki (nauczanie zintegrowane, edukacja w klasach 4-6, edukacja w klasach 7-8);
• z umiejętnościami prowadzenia dyskusji etycznej otwartej na różnicę zdań;
• ze specyficznymi kryteriami ewaluacji poszczególnych etapów dydaktyki etyki (nauczanie zintegrowane, edukacja w klasach 4-6, edukacja w klasach 7-8).
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza (student zna i rozumie)
E_W05 - zna i rozumie metody nauczania i doboru efektywnych środków dydaktycznych, w tym zasobów internetowych, wspomagających nauczanie przedmiotu lub prowadzenie zajęć, z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów
E_W06 - zna i rozumie miejsce etyki w ramowych planach nauczania na poszczególnych etapach edukacyjnych
E_W08 - zna i rozumie integrację wewnątrz- i międzyprzedmiotową; zagadnienia związane z programem nauczania etyki – tworzenie i modyfikację, analizę, ocenę, dobór i zatwierdzanie oraz zasady projektowania procesu kształcenia oraz rozkładu materiału
E_W09 - zna i rozumie kompetencje merytoryczne, dydaktyczne i wychowawcze nauczyciela, w tym potrzebę zawodowego rozwoju, także z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej, oraz dostosowywania sposobu komunikowania się do poziomu rozwoju uczniów i stymulowania aktywności poznawczej uczniów, w tym kreowania sytuacji dydaktycznych; znaczenie autorytetu nauczyciela oraz zasady interakcji ucznia i nauczyciela w toku lekcji; moderowanie interakcji między uczniami; rolę nauczyciela jako popularyzatora wiedzy oraz znaczenie współpracy nauczyciela w procesie dydaktycznym z rodzicami lub opiekunami uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym
E_W10 - zna i rozumie konwencjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania, w tym metody aktywizujące i metodę projektów, proces uczenia się przez działanie, odkrywanie lub dociekanie naukowe oraz pracę badawczą ucznia, a także zasady doboru metod nauczania typowych dla etyki
E_W12 - zna i rozumie organizację pracy w klasie szkolnej i grupach: potrzebę indywidualizacji nauczania, zagadnienie nauczania interdyscyplinarnego, formy pracy specyficzne dla etyki: eksperymenty myślowe, analizę tekstów źródłowych, konkursy oraz zagadnienia związane z pracą domową
E_W13 - zna i rozumie sposoby organizowania przestrzeni klasy szkolnej, z uwzględnieniem zasad projektowania uniwersalnego: środki dydaktyczne (podręczniki i pakiety edukacyjne), pomoce dydaktyczne – dobór i wykorzystanie zasobów edukacyjnych, w tym elektronicznych i obcojęzycznych, edukacyjne zastosowania mediów i technologii informacyjno-komunikacyjnej; myślenie komputacyjne w rozwiązywaniu problemów w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć; potrzebę wyszukiwania, adaptacji i tworzenia elektronicznych zasobów edukacyjnych i projektowania multimediów
E_W14 - zna i rozumie metody kształcenia w odniesieniu do etyki, a także znaczenie kształtowania postawy odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej
E_W15 - zna i rozumie rolę diagnozy, kontroli i oceniania w pracy dydaktycznej; ocenianie i jego rodzaje: ocenianie bieżące, semestralne i roczne, ocenianie wewnętrzne i zewnętrzne; funkcje oceny
E_W16 - zna i rozumie egzaminy kończące etap edukacyjny i sposoby konstruowania testów, sprawdzianów oraz innych narzędzi przydatnych w procesie oceniania uczniów w ramach etyki
E_W17 - zna i rozumie diagnozę wstępną grupy uczniowskiej i każdego ucznia w kontekście etyki oraz sposoby wspomagania rozwoju poznawczego uczniów; potrzebę kształtowania pojęć, postaw, umiejętności praktycznych, w tym rozwiązywania problemów,
i wykorzystywania wiedzy; metody i techniki skutecznego uczenia się; metody strukturyzacji wiedzy oraz konieczność powtarzania i utrwalania wiedzy i umiejętności
E_W18 - zna i rozumie znaczenie rozwijania umiejętności osobistych i społeczno-emocjonalnych uczniów: potrzebę kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów oraz budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów, a także kształtowania kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych
E_W20 - zna i rozumie potrzebę kształtowania u ucznia pozytywnego stosunku do nauki, rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej, logicznego i krytycznego myślenia, kształtowania motywacji do uczenia się etyki i nawyków systematycznego uczenia się, korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu, oraz przygotowania ucznia do uczenia się przez całe życie przez stymulowanie go do samodzielnej pracy
Umiejętności (student potrafi)
E_U08 - potrafi identyfikować typowe zadania szkolne z celami kształcenia, w szczególności z wymaganiami ogólnymi podstawy programowej, oraz z kompetencjami kluczowymi
E_U09 - potrafi przeanalizować rozkład materiału
E_U10 - potrafi identyfikować powiązania treści nauczanego przedmiotu z innymi treściami nauczania
E_U17 - potrafi rozpoznać typowe dla etyki błędy uczniowskie i wykorzystać je w procesie dydaktycznym
Kompetencje (student jest gotów do)
E_K06 - jest gotów do adoptowania metod pracy do potrzeb i różnych stylów uczenia się uczniów
E_K07 - jest gotów do popularyzowania wiedzy wśród uczniów w środowisku szkolnym oraz pozaszkolnym
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę. Warunkiem zaliczenia jest aktywne uczestnictwo w zajęciach, przygotowanie trzech konspektów zajęć z etyki oraz przeprowadzenie przynajmniej jednych, przygotowanych uprzednio zajęć lekcyjnych (w odpowiednio krótszym wymiarze czasowym) podczas zajęć.
Literatura
Lektury podstawowe:
1. Christopher P., Sokrates Café. Świeży smak filozofii, tłum. M. Lipszyc, Warszawa 2009.
2. Lipman M., Sharp A. M., Oscanyan F. S., Filozofia w szkole, tłum. B. Elwich, A. Łagodzka, Warszawa II 2008.
3. Lipman M., Sharp A. M., Dociekania etyczne, tłum. J. Hartman, J. Kucharczyk, J. Pniewski, Warszawa 1994.
4. Dzieci w świecie myśli. „Nowoczesna dydaktyka w szkole. Dociekania filozoficzne z dziećmi i młodzieżą” (praca zbiorowa), KNSiA PW, Warszawa 2001.
5. Jak uczyć – Phil BeadleZimiński J., Najkrótsza historia etyki. Materiały pomocnicze do nauczania etyki, Łódź 2009.
6. Siegmund M., Philosophy for Children and Teenagers: The best 123 questions: Including many pictures that will encourage the joint thinking process, Norderstedt 2019.
7. Siegmund M., Philosophy for Children. Grandpa Carl the Owl and his Grandson Nils the Owl, Norderstedt 2020.
8. „Philosophy for Children (re-grant) | Projects” - educationendowmentfoundation.org.uk
Lektury uzupełniające:
1. Karwala S., Model mentoringu we współczesnej szkole wyższej, Nowy Sącz 2007.
2. Michalak J., Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, Łódź 2010.
3. Pobojewska A.: O istotnej kompetencji nauczyciela filozofii i etyki, „Studia Philosophiae Christianae” 4/2014, s. 99-112.
4. Bacchini M., E. Di Marco, Platon w krainie paradoksów, Kraków 2008.
5. Reters M.L., Filozof bez brody, czyli jak polubić myślenie, Kraków 2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: