Wprowadzenie do semiologii gregoriańskiej MKP-SL>Wpsemgreg
W trakcie zajęć studenci zapoznają się z podstawowymi znakami paleograficznymi, dzięki którym będą mogli interpretować śpiew gregoriański w optyce semiologicznej, zrozumieć znaki w połączeniu ze słowem w celu ich jak najlepszego przełożenia na praktykę.
Podczas zajęć student stopniowo poznaje wszystkie neumy w ich zapisie oryginalnym (czyli w takim w jakim się znajdują w rękopisach adiastematycznych – bezliniowych) i uczy się ich wykonywać uwzględniając zapis rytmiczny obecny w rękopisach.
Zakres tematów:
1. O. E. Cardine OSB i narodziny semiologii gregoriańskiej. Dlaczego semiologia?
2. Podstawowe zasady interpretacji śpiewu gregoriańksiego.
3. Podstawowe rękopisy z notacją sanktgalleńską i laońska.
4. Inne rękopisy i notacje europejskie.
5. Wspołczesne wydania śpiewu gregoriańksiego z notacją adiastematyczną: Graduale Triplex oraz
Graduale Novum I i II.
6. Neumy jednodźiękowe (punctum, virga, tractulus, uncinus).
7. Neumy dwudźwiękowe (clivis, pes).
8. Neumy trzydźwiękowe (torculus, porrectus, scandicus, salicus, quilisma-scandicus, climacus).
9. Ćwiczenia z retrowersji.
W cyklu 2022/2023-L:
Semiologia gregoriańska ma na celu badanie znaków paleograficznych, żeby zrozumieć ich |
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
W wyniku przeprowadzonych zajęć student:
ma podstawową wiedzę dotyczącą semiologii gregoriańskiej dotycząca podstawowych znaków
adiastematycznych notacji sanktgalleńskiej i laońskiej,
definiuje elementy utworu gregoriańskiego i rozumie relacje miedzy znakiem a słowem,
charakteryzuje powiązania i zależności pomiędzy nauka paleograficzną znaków adiastematyczncyh
i praktycznym ich zastosowaniem w utworach gregoriańskich.
UMIEJĘTNOŚCI:
W wyniku przeprowadzonych zajęć student:
posiada podstawowe umiejętności w zakresie interpretacji utworów gregoriańskich,
jest przygotowany do współdziałania z innymi śpiewakami w zespołach wykonywujących śpiew
gregorański,
posługuje się umiejętnościami umożliwiającymi przekazanie utworu gregoriańskiego
w optyce semiologicznej,
potrafi samodzielnie analizować utwór gregoriański wykorzystując wiedzę semiologiczną.
KOMPETENCJE:
W wyniku przeprowadzonych zajęć student:
rozumie potrzebę ciągłego doskonalenia się w wiedzy semiologicznej i w interpretacji
gregoriańskiej,
poprzez poznawanie utworów gregoriańskich (IX–X wiek) uczestniczy w zachowaniu dziedzictwa
chrześcijańskiego Europy.
Kryteria oceniania
1. Egzamin ustny (analiza utworu gregoriańskiego zawierającego notację adiastematyczną).
2. Ćwiczenie z retrowersji.
3. Śpiew.
Literatura
Literatura podstawowa:
Źródła
Graduale Triplex, Solesmes 1979.
Graduale Novum I i II, Regensburg 2011, 2018.
Literatura
Agustoni L., Göschl B.J., Introduzione all’interpretazione del canto gregoriano. Principi
fondamentali, vol. I, Edizioni Torre d’Orfeo, Roma 1998.
Agustoni L., Göschl B.J., Introduzione all’interpretazione del canto gregoriano. Estetica, Edzioni
Torre d’Orfeo, Roma 2009.
Albarosa N., Rozwój interpretacji semiologicznej chorału gregoriańskiego, „Studia gregoriańskie”
1 (2008), s. 13–24.
Cardine E., Grancie semiologii w śpiewie gregoriańskim, „Studia gregoriańskie” 6 (2013), s. 9–23.
Cardine E, Semiologia gregoriana, Rzym 1979, tłum. pol.: Kaziński M, Siciarek M., „Semiologia
gregoriańska”, Kraków 2000.
Göschl B.J, Jedność w wielości: podstawy interpretacji śpiewu gregoriańskiego, „Studia
gregoriańskie” 4 (2012), s. 73–99.
Rampi F., De Lillo A., Nella mente del notatore, Editrice Vaticana 2019.
Prassl F.K., Rękopisy z Sankt Gallen jako wyraz tradycji wykonawczej, „Studia gregoriańskie”
6 (2013), s. 71–107.
Rumphorst H., Relacja pomiędzy notacjami sanktgalleńską i metzeńską, „Studia gregoriańskie”
6 (2013), s. 25–69.
Turco A., Il neuma e il modo. Le incidenze verbo-modali sulla notazione neumatica, Città del Vaticano
2018.
Turco A., Neuma i modus, cz. I, „Thesaurus musicae sacrae” 1 (2017), 7–48.
Literatura dodatkowa:
Ferfoglia S., Rękopisy adiastematyczne jako wyraz tradycji wykonawczej, „Pro Musica Sacra”
17 (2019), s. 65–80.
Ferfoglia S., Słowo podstawowym narzędziem gregoriańskiej techniki kompozytorskiej w adaptacji
wzorców modalnych do nowych tekstów „Liturgia Sacra” 25 (2019), nr 2, s. 1–30 2019, s. 543–572.
Göschl B.J., Restytucja melodii śpiewów gregoriańskich na przykładzie nowego wydania Graduale
Novum, „Pro Musica Sacra” 17 (2019), s. 82–101.
Milanese G., Wymowa łaciny w śpiewie, „Studia gregoriańskie” 9 (2016), s. 39–50.
Palacios Asensio J.C, Badania nad śpiewem gregoriańskim przed Semiologią gregoriańską
i po niej, „Pro Musica Sacra” 17 (2019), s. 23–42,
Prassl F.K., Patrystyczna egzegeza kompozycji gregoriańskiej, „Studia gregoriańskie” 9 (2016), s. 51–
78.
Prassl F.K., Kodeks Hartker (CH-SGs 390/391) – genialna szkoła retoryki w służbie teologii
liturgicznej, „Pro Musica Sacra” 17 (2019), s. 43–61.
Sławecki M., Nichil, michi, veementer – brzmienie głoski „h” w średniowiecznej łacinie liturgicznej.
Analiza fonetyczna na bazie semiologii gregoriańskiej, „Pro Musica Sacra” 17 (2019), s. 103–170.
W cyklu 2022/2023-L:
Literatura |
Uwagi
W cyklu 2022/2023-L:
Podczas zajęć zostaną wykorzystane kompetencje nabyte poprzez udział w zagranicznym stażu dydaktycznym w Istituto di Musica Sacra di Roma w ramach Zadania 5 - "Podniesienie kompetencji kadry dydaktycznej", poz.59 - staż dydaktyczny zagraniczny, Programu pt. „Skonsolidowany Plan Rozwoju UPJPII” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, numer i nazwa Osi priorytetowej: III. Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, numer i nazwa Działania: 3.1 Kompetencje w szkolnictwie wyższym, na podstawie umowy o dofinansowanie nr POWR.03.05.00-00-Z104/17-00, zostaną wykorzystane podczas zajęć pt. "Wprowadzenie do semiologii gregoriańskiej”. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: