Dogmatyka - trynitologia/ protologia T-KAP-SJ>dogtpr-c-6

Szczegółowa tematyka zajęć:
A. Trynitologia współczesna.
1. Podstawowy Postulat Rahnera: Trójca ekonomiczna = Trójca immanentna.
2. Rozwinięcie nauki o Trójcy.
3. Przestrzenie wolności w Trójcy Świętej.
4. „Obie ręce Ojca” i problem Filioque.
5. „Słowo i Tchnienie” a problem Filioque.
B. Protologia
6. Problematyka stworzenia świata w starożytnej mitologii i w Biblii.
a) Mityczne teksty mezopotamskie (Enuma elisz lub Gilgamesz)
b) Biblijne opisy stworzenia - analiza egzetetyczna: teoria czterech warstw redakcyjnych (J,E,D,P) i okresy ich powstawania w konfrontacji z głównymi wydarzeniami dziejów Izraela.
c) Nazewnictwo: bereszit vs. genesis
7. Naukowe koncepcje dotyczące początku wszechświata i problemu ewolucji.
a) Model standardowy i inne modele kosmologiczne
b) Problematyka ewolucji biologicznej
8. Ojcowie Kościoła wobec problemu stworzenia.
a) Orygenes, O zasadach.
b) Augustyn, Wyznania.
c) Dionizy-Areopagita, Pisma teologiczne.
9. Główne protologiczne wypowiedzi Urzędu Nauczycielskiego Kościoła.
a) Sobory: laterański IV i watykański I
b) Stworzenie świata i człowieka z niczego (ex nihilo).
c) Angelologia: stworzenie aniołów (Sobór laterański IV),
d) Demonologia: upadek aniołów, opętanie.
10. Problematyka grzechu pierworodnego, monogenizmu i poligenizmu.
a) Grzech pierworodny – Sobór trydencki
b) Monogenizm i poligenizm (definicje), problematyka stanu pierwotnej sprawiedliwości oraz tzw. „hipoteza dziejów” I. Różyckiego
11. Natura ludzka (dusza i ciało).
a) Sobór watykański II, Konstytucja Duszpasterska o Kościele
b) Ujęcia inspirowane filozoficznie.
c) Relacja mózg-umysł

W cyklu 2022/2023-L:

Ćwiczenia 2: Jak czytać biblijny opis stworzenia?
• M. Heller, T. Pabjan, Stworzenie i początek wszechświata, Kraków 2013, roz. 1: Stworzenie według Biblii,
s. 13-37.
Ćwiczenia 3: Czy materia pochodzi od Demiurga?
• Św. Ireneusz z Lyonu, Bóg w Ciele i Krwi, Kraków 2001, s. 46-47 (Adversus haereses II, 10, 3-4).
• F. Hadjadj, Głębia płci. Esej o mistyce ciała, „Christianitas” 52/2013, s. 31-53.
• E. Peterson, Nienawiść ciała. Pokusa i upadek przez gnozę, „Christianitas” 53/2013, s. 106-113.
Ćwiczenia 4: Natura i łaska
• B.J. Shanley, Tradycja Tomistyczn, Poznań 2017, roz. Ludzka natura i jej nadprzyrodzone przeznaczenie, s. 388-397.
• J.-P. Torrell, Święty Tomasz z Akwinu mistrz duchowy, Poznań 2003, roz. 4: Obraz i szczęście, s. 115-142.
Ćwiczenia 5: Własności aktu stwórczego: Sobór Laterański IV (1215) i Sobór Watykański I (1869-1870) (29.10.2019)
• Sobór Laterański IV, O wierze katolickiej, I, 1-4, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych, t. II, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007, s. 221.
• Sobór Watykański I, Konstytucja dogmatyczna o wierze katolickiej Dei Filius, I, 16-19, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych, t. IV/2, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007, s. 893-895.
Ćwiczenia 6: Grzech pierworodny: św. Tomasz z Akwinu i Sobór Trydencki
Kolokwium
• Św. Tomasz z Akwinu, Summa contra gentiles. Prawda wiary chrześcijańskiej, IV, 50-52, Poznań 2009, t. III, s. 201-213.
• Sobór Trydencki, Dekret o grzechu pierworodnym, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych, t. IV/1, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007, s. 235-241.
Ćwiczenia 7: Grzech pierworodny, spojrzenie współczesne
• R. Spaemann, Niektóre trudności, jakie sprawia nauka o grzechu pierworodnym, [w:] Ch. Schönborn, A. Görres, R. Spaemann, Grzech pierworodny w nauczaniu Kościoła, Poznań 1997, s. 29-50.
• C. S. Lewis, Ludzka nikczemność, [w:] Tenże, Problem cierpienia, Katowice 1996, s. 50-62.
Ćwiczenia 8: Stworzenie człowieka – ujęcie J. Ratzingera
• J. Ratzinger, Na początku Bóg stworzył. Cztery kazania o stworzeniu i upadku, Kraków 2006, roz. III i V, s. 49-62, 81-97.
Ćwiczenia 9: Stworzenie i ewolucja: debata Schönborn-Barr
Kolokwium
• Ch. Schönborn, Odnajdywanie zamysłu w przyrodzie, „Filozoficzne Aspekty Genezy”, t. 2/3 (2005/2006), http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/index.php/pl/czasopismo/34-fag-2005- 2006/592-fag-2005-2006-art-02.
• S.M. Barr, Projekt ewolucji, „First Things”, Edycja polska, nr 2 (2007), s. 10-14.
• Ch. Schönborn, Zamysł odnajdywany przez naukę, „First Things”, Edycja polska, nr 2 (2007), s. 15-19.
• S.M. Barr, Cud ewolucji, „First Things”, Edycja polska, nr 2 (2007), s. 20-24.
Ćwiczenia 10: Trynitologia patrystyczna: Rozróżnienie hipostazy (osoby) i ousii (istoty)
Ćwiczenia 11: Rozstrzygnięcia doktrynalne wczesnych soborów patrystycznych: Nicejskiego I i Konstantynopolitańskiego I
Ćwiczenia 12: Trynitologia Augustyna z Hippony
Ćwiczenia 13: Trynitologiczna myśl średniowieczna i wkład Tomasza z Akwinu
Ćwiczenia 14: Propozycje trynitologiczne K. Rahnera i H.U. von Balthasara

Tryb zajęć

Stacjonarne

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Porosło

Efekty kształcenia

Wiedza:
- Student ma pogłębioną znajomość dogmatycznych prawd Kościoła
Katolickiego (TMaK_W06), zwłaszcza w zakresie ich interpretacji w trynitologii współczesnej jak również odnośnie do współczesnych propozycji protologicznych (TMaK_W11)
- Student rozumie kulturotwórczą rolę Kościoła i teologii dogmatycznej w różnych aspektach (TMA_W14)
Umiejętności:
- Student umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze zwłaszcza w zakresie analizy tekstów trynitarnych i protologicznych oraz dokonywania syntezy różnych idei i poglądów (TMaK_U02).
- Student potrafi harmonizować różne elementy chrześcijańskiego dziedzictwa doktrynalnego w zakresie dogmatyki Kościoła Katolickiego i wykazuje się umiejętnością interdyscyplinarnego spojrzenia na problemy protologiczne (TMaK_U07)
Kompetencje:
-rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny (TMaK_K02)
- Student ma świadomość złożoności prawd dogmatycznych i rozumie potrzebę interdyscyplinarności dla ich głębokiego rozumienia zwłaszcza w zakresie protologii (TMaK_K05).
- Student identyfikuje i rozstrzyga dylematy z zakresu współczesnych wyzwań doktrynalnych (TMaK_K06)

Kryteria oceniania

Metody pracy na zajęciach
- analiza tekstu z uwzględnieniem jego teologicznej rangi, kontekstu historycznego, literackiego oraz podstawowych zasad hermeneutyki.
- praca indywidualna i grupowa nad tekstem
- praca nad źródłowym tekstem greckim i łacińskim
- praca nad tekstem z wykorzystaniem metody porównawczej
- dyskusja

Kryteria oceniania:
- obowiązkowa obecność na zajęciach
- aktywność na zajęciach i udzielanie prawidłowych odpowiedzi na pytania
prowadzącego
- zaliczone kolokwia - zaliczenie od 50% max. ilości punktów.

Uwagi

W cyklu 2022/2023-L:

1. Lektura zadanych tekstów i kolokwium z ich treści odbywające się na początku zajęć (5 min).
Z każdego kolokwium będzie można uzyskać maksymalnie 3 punkty.
2. Aktywny udział w dyskusji na zajęciach pozwala uzyskać 6 punktów.
3. Obecność́ oraz aktywne uczestnictwo w zajęciach.
4. Teksty potrzebne do ćwiczeń będą udostępniane na tydzień do przodu
5. Skala ocen:
a) 91 – 100% bardzo dobry
b) 81 – 90% plus dobry
c) 71 – 80% dobry
d) 61 – 70% plus dostateczny
e) 51 – 60% dostateczny
f) poniżej 50% niedostateczny

Nakład pracy studenta
Semestralny całościowy: 30 h (1 ECTS) w tym:
1. Przygotowanie do zajęć 15 h
2. Uczestnictwo w zajęciach 15 h

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu T-KAP-SJ>dogtpr-c-6 w USOSweb