Teologia dogmatyczna (sakramentologia i eklezjologia) TWT-KP-SM>Teosak
Sakramentologia:
1. Sakramentologia - wprowadzenie.
2. Rola znaku w ludzkim życiu.
3. Historyczno-religijna interpretacja genezy sakramentów.
4. Biblijne podstawy nauki o sakramentach.
5. Filozoficzne i teologiczne rozumienie pojęć: symbol, mysterion, sakrament.
6. Sakramenty w myśli patrystycznej.
7. Augustyńskie rozumienie sakramentu.
8. Systematyzacja scholastyczna. Św. Tomasz z Akwinu.
9. Sakramenty w nauczaniu Soboru Trydenckiego.
10. Teologia sakramentów w okresie nowożytnym.
11. Centralna rola Misterium Paschalnego w rozumieniu ekonomii sakramentalnej – Vaticanum II.
12. Chrystus jako prasakrament.
13. Kościół jako sakrament.
14. Zagadnienia szczegółowe: materia i forma; szafarz i przyjmujący; systematyzacja sakramentów; problem powtarzalności; "odżywanie" sakramentów.
15. Sakramenty w kontekście ekumenicznym.
16. Sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego (geneza, teologia, skutki, obecność): chrzest; bierzmowanie; Eucharystia.
17. Sakramenty uzdrowienia (geneza, teologia, skutki): pokuta i pojednanie; namaszczenie chorych.
18. Sakramenty w służbie komunii (geneza, teologia, skutki): sakrament święceń; małżeństwo.
Eklezjologia:
1. Biblijne świadectwa o Kościele: Izrael – lud Przymierza; Kościół – lud Boży Nowego Przymierza
2. Akty eklezjotwórcze Jezusa
3. Królestwo Boże a Kościół
4. Biblijno-teologiczne pojęcia Kościoła: Lud Boży, Ciało Chrystusa, Świątynia Ducha Świętego, Dom Boży, wspólnota
5. Kościół w biblijnych symbolach: łódź, owczarnia, drzewo oliwne, winnica (rola uprawna), budowla (świątynia), oblubienica, wędrowiec
6. Teologiczne kategorie Kościoła: lud Boży, Mistyczne Ciało Chrystusa, Świątynia Ducha Świętego, communio, sakrament zbawienia, sakrament Ducha Świętego
7. Kościół jako collegium fidelium w Trójcę Świętą
8. Eklezjologia: rys historyczny
9. Kościół: charyzmat i urząd
10. Kościół: urząd ordynacji, Urząd Nauczycielski Kościoła
11. Kościół: struktura hierarchiczna
12. Urzeczywistnianie się Kościoła
13. Kościół: znamiona; communio
14. Kościół i Maryja
Tryb zajęć
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna terminologię teologiczną odnoszącą się do zagadnień sakramentologicznych; ma pogłębioną wiedzę umożliwiającą interpretację biblijnej genezy sakramentów; ma wiedzę o powiązaniach sakramentologii z innymi dziedzinami teologicznymi. Potrafi analizować i oceniać różne koncepcje sakramentologiczne w świetle wiedzy biblijnej i historii; potrafi integrować wiedzę dogmatyczną z praktyką pastoralną w odniesieniu do posługi sakramentalnej. Umie prowadzić dialog światopoglądowy i ekumeniczny na temat znaczenia sakramentów w życiu chrześcijańskim. Rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie w odniesieniu do ekonomii sakramentalnej. Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy - zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne związane z udzielaniem i przyjmowaniem sakramentów.
Ponadto efekty kształcenia z zakresu eklezjologii obejmują: pogłębioną wiedzę z zakresu dogmatycznego nauczania o Kościele; rozumienie problematyki teologiczno-ekumenicznej; analizę i interpretację głównych tekstów Magisterium związanych z poruszaną problematyką (zwłaszcza Soboru Watykańskiego II).
Kryteria oceniania
Wykład z prezentacją multimedialną; wykład konwersatoryjny.
Z ekelzjologii - test zaliczeniowy, z sakramentologii - egzamin ustny na koniec semestru. Końcowa ocena jest średnią arytmetyczną z ww. składowych.
Literatura
Sakramentologia:
Literatura obowiązkowa:
BENEDYKT XVI, Posynodalna adhortacja apostolska „Sacramentum Caritatis“, Rzym, 22 lutego 2007, (ze szczególnym uwzględnieniem punktów 1-33).
Literatura uzupełniająca:
BARTNIK CZ. ST., Dogmatyka katolicka, t. 2, Lublin 2003, s. 587-795; Sakramentologia społeczna, Lublin 2000;
BLAZA M., Kowalczyk D., Traktat o sakramentach, Warszawa 2007;
HANC W., Ekumeniczny wymiar sakramentów chrześcijańskiej inicjacji w świetle międzywyznaniowych dialogów doktrynalnych. Studium ekumeniczne, Włocławek 2003; KOCH G., Sakramentologia. Zbawienie przez sakramenty, tłum. W. Szymona, Kraków 1999;
NAPIÓRKOWSKI ST. C., Z Chrystusem w znakach, Niepokalanów 1995;
ROMANUK K., Sakramentologia biblijna. Zarys teologii sakramentów dla teologów, katechetów, duszpasterzy, Warszawa 1994;
ROSATO P., Wprowadzenie do posoborowej teologii sakramentów, tłum. A. Baron, Kraków 1998;
RYCHLICKI CZ., Sakramentalny charakter przymierza małżeńskiego, Płock 1997;
TESTA B., Sakramenty Kościoła, tłum. L. Balter, Poznań 1998.
Eklezjologia:
Literatura obowiązkowa:
VATICANUM II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 21 listopada 1964;
J. RATZINGER, Eklezjologia Konstytucji „Lumen gentium”, tłum. W. Szymona, w: tenże, Pielgrzymująca wspólnota wiary. Kościół jako komunia. J. Kard. Ratzingerowi na 75 urodziny – uczniowie, red. St. Horn, V. Pfnr, Kraków 2003, s. 111-137;
Literatura uzupełniająca:
BENEDYKT XVI, Przemówienie do Kurii Rzymskiej o poprawnej interpretacji II Soboru Watykańskiego, 22 grudnia 2005, AAS 98 (2006), s. 40-53;
KONGREGACJA NAUKI WIARY, List do Biskupów Kościoła katolickiego na temat relacji między darami hierarchicznymi a charyzmatycznymi dla życia i misji Kościoła Iuvenescit Ecclesia, 15 maja 2016;
G.M. BARAN, Znaczenie pawłowego terminu episkopos w świetle antycznej literatury greckiej oraz tradycji biblijnej, w: „Scripturae Lumen”, t. 11, Tarnów 2021, s. 75-98;
CZ. BARTNIK, Dogmatyka katolicka, t. 2 (traktaty VII-XIII), Lublin 2012;
A. CZAJA, Kościół jako eucharystyczna komunia. Koncepcja Józefa Kardynała Ratzingera, w: Ineffabile Eucharistiae Donum, red. T. Dola, Opole 1997, s. 57-70;
A. CZAJA, Traktat o Kościele, w: „Dogmatyka”, t.2, E. Adamiak, A. Czaja, J. Majewski, Warszawa 2006,
H. DE LUBAC, Medytacje o Kościele, Kraków 2019;
KACPRZYK W., SITARZ M. (red.), Ustrój hierarchiczny Kościoła. Wybór źródeł, t. 1 i 2, Lublin 2006.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: