Szkoła Doktorska - dyscyplina nauki o komunikacji społecznej i mediach (SzD-DNKSM)

Dyscyplina: nauki o komunikacji społecznej i mediach została powołana w Polsce w 2018 roku w ramach nowej systematyki dyscyplin naukowych w duchu reformy szkolnictwa wyższego zapoczątkowanej w 2019 roku. W swoim głównym nurcie dyscyplina ma 10 lat, kiedy w 2011 roku po raz pierwszy w Polsce, po kilku latach starań w ramach środowiska Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej powołana została dyscyplina nauki o mediach. Po 7 latach funkcjonowania pod taką nazwą w roku 2018 dyscyplina została poszerzona, obejmując zakres komunikacji społecznej i informacji. W ramach nowej dyscypliny, aktualnie obowiązującej, nauki o komunikacji społecznej i mediach, zostały połączone trzy dotychczasowe dyscypliny: nauki o mediach, nauki o poznaniu i komunikacji społecznej oraz informatologia i bibliologia. Ta konsolidacja dyscyplin oznacza także poszerzenie zakresu tematyczno-problemowego badań naukowych w dziedzinie nauk społecznych z inspiracją nauk humanistycznych.

Rozwój dyscypliny w świecie i w Polsce określił także jej wieloparadygmatyczny i multidyscyplinarny charakter z wielością subdyscyplin zajmujących się komunikacją społeczną i mediami. Wielość i różnorodność subdyscyplin umożliwia harmonijne przenikanie się perspektywy nauk społecznych (jako zasadniczo dominującej, ze względu na usytuowanie dyscypliny w dziedzinie nauk społecznych), humanistyki oraz refleksji nad technologią komunikowania. Z tej racji dyscyplina dysponuję wielością podejść metodologicznych, które umożliwiają tworzenie multidyscyplinarnych projektów badawczych i współpracę między przedstawicielami różnych nauk. Taki rozwój polskiego medioznawstwa i komunikologii zgodny jest z kierunkiem, w jakim podąża współczesna nauka.

Po kilku latach starań Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie otrzymał w roku 2017, jako piąta uczelnia w Polsce, uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dyscyplinie nauki o mediach. Wydział Nauk Społecznych prowadzi kończący się w 2022 roku cykl studiów doktoranckich w zakresie nauk o komunikacji społecznej i mediach (2018-2022), a od 2019 roku kształcą się w tej dyscyplinie doktoranci w Szkole Doktorskiej. Do dyscypliny są przyporządkowane trzy kierunki studiów ze swoimi szczegółowymi specjalnościami: dziennikarstwo i komunikacja społeczna; digital media – kreatywność, analiza, zarządzanie; komunikowanie promocyjno-wizerunkowe – reklama, branding, public relations.

Lista subdyscyplin i obszarów zainteresowania nauk o komunikacji społecznej i mediach obejmuje wiele szczegółowych tematów i problemów badawczych. Dyscyplina nauk o komunikacji społecznej i mediach rozwijana na naszej Uczelni uwzględnia wszystkie te obszary badawcze, koncentrując się na kilku subdyscyplinach odpowiadających specyfice i misji Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Należą do nich:

· aksjologia oraz etyka mediów i komunikacji społecznej: ten obszar badawczy jest o wielu lat wyznacznikiem specyfiki naszego ośrodka naukowego w Polsce i zagranicą. Od 15 lat prowadzimy międzynarodowe konferencje etyki mediów oraz prowadzimy badania naukowe w tym zakresie, wydając już 19 tomów serii „Etyka mediów. Zdobycie właściwej orientacji etycznej w mediosferze jest zarówno sprawą profesjonalizmu dziennikarskiego, kultury mediów i relacji społecznych, jak również solidnych badań naukowych w tym względzie. Do tego należy także dołączyć ważne badania naukowe w zakresie prawnych aspektów mediów i komunikacji społecznej.

· filozofia mediów i antropologia mediów i komunikacji społecznej oparte na szacunku dla wartości i godności osoby oraz kulturze dialogu i otwartości na człowieka, gdyż genus humanum arte et ratione vivit. Takie badania naukowe prowadzone w duchu dziedzictwa antropologicznego, etycznego, kulturowego i medialnego Jana Pawła II są przez nas jako konieczność w pluralistycznym społeczeństwie informacyjnym, który podejmuje i realizuje dyscyplina.

· język mediów i komunikacji: badania naukowe w zakresie kultury medialnej wyrażanej w języku; wypływają one z troski o językowe piękno przekazu. Prace badawcze obejmują tematy z zakresu kultury języka mediów, retoryki, stylistyki i etyki słowa; wykorzystujemy przy tym potencjał językoznawczy oraz wiedzę kulturoznawczą w zakresie mediów.

· digital media i technologie medialne: Akademickie Cetrum Medialne oraz Edukacyjne Laboratorium Mediów Społecznościowych powstały jako jednostki wspierające pracę naukowo-badawczą w zakresie cyfrowych mediów, social media, kreatywności i analizy sieci, zarządzania mediami cyfrowymi oraz technologii medialnych. W tym obszarze prowadzone są także badania w zakresie wykorzystania nowych technologii medialnych w edukacji, kształceniu na odległość i prowadzeniu dialogu międzykulturowego.

· teologia mediów, duchowości i relacji społecznych: szczególnie miejscem uprawnionym i powołanym do badań współczesnej kultury medialnej z perspektywy teologicznej i w duchu dziedzictwa kulturowego i medialnego Jana Pawła II jest Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Promowanie takich wartości w relacjach społecznych realizujemy poprzez badania naukowe, dydaktykę akademicką w zakresie etyki mediów i komunikacji, duchowości relacji społecznych oraz poprzez troskę o odpowiednią formację duchową, ludzką i etyczną studentów i doktorantów.

· historia mediów, dziennikarstwa i komunikacji społecznej: w prowadzonych badaniach naukowych sięgamy do historii mediów w aspekcie rozwoju aksjologicznej

i etycznej myśli w polskim dziedzictwie medialnym, dziennikarskim i literacko-publicystycznym, jak również w zakresie rozwoju gatunków dziennikarskich i przekazów medialnych. Badania te dotyczą także problematyki prasoznawczej i medioznawczej. Wykorzystujemy przy tym potencjał literaturoznawczy i wiedzę historyczną w zakresie mediów i dziennikarstwa.

· studia nad dziennikarstwem: ten obszar badawczy prowadzony w dwóch aspektach: historycznym i systematycznym, dotyczy przede wszystkim rozwoju i specyfiki dziennikarstwa, a także szczegółowych badań telewizyjnego i radiowego, ewolucji i typologii gatunków dziennikarskich, kondycji i jakości współczesnego dziennikarstwa oraz jego nowych wyzwań. Ten obszar badawczy łączymy z nowymi formami dziennikarstwa internetowego w jego wielorakich aspektach.

· komunikowanie promocyjne i wizerunkowe: reklama, promocja, branding i public relations: to nowe obszary komunikowania społecznego, które coraz bardziej angażują nas badawczo w kontekście potencjału komunikowania społecznego w zakresie reklamy, promocji, brandingu i public relations.